Ef heimsbyggðin vill frelsast undan viðbjóði Wokeliða og jafnaðarfasista þarf Trump að verða kosinn aftur, en það er bara fyrsta skrefið að endurreisn og endurlífgun mannkynsins

Trump er ekki nógu róttækur hægrimaður fyrir mig, en hann er skárri en Vítiskommúnistar og jafnaðarfasistar.

Joe Biden réttlætir Woke-hatrið, hann réttlætir Black Lives Matter voðaverk, hann réttlætir Úkraínustríðið og átti þátt í að koma því af stað, hann reynir ekki að stöðva Gazavoðaverkin eins og Trump myndi gera, hann reynir ekki að stöðva milljónir dauðsfalla af völdum eiturlyfja í Bandaríkjunum af nægri hörku. Hann er versti forseti Bandaríkjanna frá upphafi.

Elítan sem elskar að hafa Joe Biden við völd og hans lík notar hann sem strengjabrúðu og ekkert annað.

Svonefnd tilraun Trumps til valdaráns var svar við valdaráni Joe Bidens. Elítan, demókratar, Biden og allt það lið létu Covid-19 útí andrúmsloftið til að fækka mannkyninu, eins og er yfirlýst stefna öfgajafnaðarmanna, og til að sigra Donald Trump. Það tókst. Nazistar Þriðja Ríkisins undir stjórn Hitlers árið 1943 hefðu ekki getað gert betur. Joe Biden = Hitler?

Donald Trump er sagður hafa hvatt til ofbeldis. Skríllinn vildi ofbeldi, var búinn að æsa sig upp í það. Donald Trump hefði ekki verið trúverðugur foringi þess skríls hefði hann ekki hintað eitthvað í þá áttina líka, svo einfalt er nú það. Múgæsing grípur líka um sig meðal demókrata og femínista, heldur betur.

Biden segir Trump hafa stutt uppreisnina

Sjötta og síðasta erindið af "Too Late/Foot of Pride", eftir Bob Dylan frá 1983.

Upphaflega var þetta erindi ekki til. Það varð til þó sennilega fyrsta daginn sem upptökur á því hófust, 22. apríl 1983 og breyttist lítið eftir það.

Einnig þetta erindi ber það með sér að vera sennilega spuni, samið fyrir framan hljóðnemann. Það er sundurlaust og ekki eins auðvelt að finna boðskap í því og öðrum erindum.

Þó er ljóst að Dylan hafði einhverjar setningar að styðjast við og einhverja óljósa laglínu þegar hann byrjaði upptökurnar. Stílabækur sem fundust í Tulsa safninu sýna og sanna þetta, með uppkasti að línum.

Hugmyndafræðilega er þetta einnig nokkuð í stíl við "Caribbean Wind" frá 1980, og því eðlilegt að telja þetta í hópi með lögunum sem hann setti saman á þeim tíma, eða byrjaði að fá innblástur fyrir.

Þetta er sennilega hugmynd að lagi sem hann kláraði ekki endanlega fyrr en 1983, í apríl.

Svona er einföld þýðing á þeirri útgáfu sem fyrst er þekkt:

"Já, ætli ég dýrki hann ekki líka? Ég sé hann enn í huga mínum klifrandi upp þá hæð. Eða var það veggur? Ég man það ekki. Það skiptir ekki máli elskan og mun aldrei skipta máli. Hér er ekkert eftir félagi, bara ryk bjána sem hafa skilið eftir menjar sínar með spöðum. Héðan af, þetta verður þinn upphafsstaður. Látum þá dauðu grafa þá dauðu. Þinn tími mun koma. Finndu heita járnið glóa núna um leið og þú lyftir sólgleraugunum."

Er hann að gera grín að fornleifafræðingum í þessu erindi og fornri sögu þjóðar sinnar? Er hann kannski að lýsa efasemdum á þeim fullyrðingum að Palestínumenn eigi tilkall til svæðisins einnig og hafi verið þarna frá upphafi? Það held ég einna helzt, sé miðað við boðskap kvæðisins í heild, sem er réttlæting á kröfum hans fólks, og niðurfelling á þeim hópum sem hann er í nöp við.

Ryk eftir bjána? Hvað dettur fólki í hug? Menjar og spaðar? Að láta þá dauðu grafa þá dauðu? Það er Biblíutilvitnun, en þessar lýsingar eiga helzt við fornminjarannsóknir og uppgröft á fornminjum, fornleifauppgröft og slíkt, og þá á þessu svæði, Ísrael, Palestínu.

Ég skil ekki andúð hans á þessari fræðigrein, sem má lesa útúr þessu erindi. Nema ef það er vegna þess að hann þoli ekki að Palestínumenn geti réttlætt heimtingu á landinu þannig.

Hver er þessi "hann" sem hann segist líka dýrka? Er það fornleifafræðingur? Er það Jesús Kristur? Einhver maður sem fáir vita deili á? Eða skáldsagnapersóna, ímynduð persóna kannski? Ekki gott að segja. Fátt er óljósara en einmitt þetta í kvæðinu öllu.

Helzt mætti lesa útúr þessu erindi að hann telji að trúin eigi að nægja og að vísindi og þekking eigi ekki að vera marktæk fyrirbæri þegar kemur að kröfunum um þetta landsvæði, að túlkun Zíonista eigi að ráða þar öllu.

Þótt fjölmargir séu ósammála einhverju í fyrri erindum eru sennilega flestir ósammála því, miðað við boðskapinn sem er þar.

Fyndnara og beittara er þetta erindi í þeirri útgáfu sem er í Bootleg series 1-3 sem kom út 1991. Svona er erindið í laginu "Foot of Pride", sem er þar:

"Já, ég gizka á að ég elski hann líka. Ég sé hann enn í huga mér staulast upp þá hæð. Komst hann á toppinn? Sennilega gerði hann það og datt jafnskjótt niður aftur! Hann var barinn niður af viljastyrknum einum saman! Hér er ekkert eftir félagi, aðeins ryk plágu sem skildi allan bæinn eftir fullan af skelfingu. Héðan af verður þetta þinn upphafsreitur, láttu þá dauðu grafa þá dauðu, þinn tími mun koma. Láttu heita járnið blása um leið og þú lyftir sólgleraugunum."

Þetta erindi er miklu betra.

Það sem meira er, þetta minnir á Covid-19, meira en lítið, eins og þetta hafi verið spádómur um þau þrjú ár sem heimurinn upplifði frá 2020 til 2023, og enn koma fram fleiri afbrigði og bólusetningar halda áfram, þótt sífellt færri hafi trú á þeim, og fleiri sannfærist um að bólusetningarnar hafi verið skaðlegar eða gagnslausar.

"Ryk plágu sem skildi allan bæinn eftir fullan af skelfingu."

Já, þetta er nákvæmlega það sem bólusetningarandstæðingar sögðu frá upphafi og lokunarandstæðingar þjóðfélaganna. "Skelfing" er lykilorð í þessari túlkun, og "ekkert"... (nema skelfing). Sem sé, móðursýki, ástæðulaus ótti við drepsótt sem var ný kvefpest, skæðari en venjulega að vísu, og kannski framleidd af mönnum, jafnvel sennilega.

"Ryk plágu" getur verið túlkað sem eftirstöðvar hennar. Þær geta verið efnahagslegar og heilsufarslegar, hvort sem það er veirunni að kenna, manngerðri eða ekki, eða bóluefnunum.

"Að komast uppá topp og detta jafnskjótt niður aftur" er til dæmis lýsing á þenslu í hagkerfinu sem veldur kreppu. Að vísu er ekki enn komin heimskreppa eins og var á millistríðsárunum, 1929 - 1935, eða 2008 - 2010, en getum við túlkað þetta lag Bob Dylans sem spádóm um að hún komi? Kannski.

"Að vera barinn niður af viljastyrknum einum saman" er útúrsnúningur á boðskap sjálfshjálparbóka og samtaka af því tagi, og einstaklinga sem vinna þannig vinnu, og frá kristilegum sjónarhól.

"Upphafsreiturinn" gæti verið það sem Guðjón Hreinberg hefur fjallað um, hvað gerist þegar dauð menning lifnar við aftur? Hversu margar kynslóðir tekur það að endurreisa menninguna og heimsbyggðina? Svo virðist sem Bob Dylan hafi hitt á þessar pælingar löngu fyrr, árið 1983, og því má vissulega segja að þetta sé spádómskvæði merkilegt.

Fátt er merkilegt í öðrum útgáfum textans.

"Vona að hann komist á toppinn".

"Sennilega komst hann ekki og varð að stoppa".

"Aðeins ryk sem skildi eftir menjar í geimnum".

Út úr síðustu setningunni gæti verið hægt að lesa að hann telji sköpun alls okkar mannkyns mistök, að geimfararnir, guðirnir sem hingað komu hafi komið erindaleysu, að við séum öll vonlaust, glötuð, einskisverð, vegna syndarinnar.

Eins og hægt er að lesa út úr viðlaginu gæti verið að hann hafi einnig misst trúna á kristnina, endurkomu Jesú Krists og það allt, en að beizkjan sitji þó eftir í honum, og samsæriskenningarnar kristilegu, allt þetta sem hann lærði, og hann sé fullur af reiði og vonleysi, en hafi misst trúna.

Já, ég held að það sé lokaniðurstaða þessa ljóðs, vonleysi yfir allri sköpuninni, að allt mannkynið sé vonlaust. Að engrar framtíðar sé að vænta, einskis framhaldslífs.

Í ljóðinu er bölsýni og fyrirlitning, skortur á trú og von. Svolítið eins og margt veraldlegt fólk er talið vera af sumum heittrúuðum kristnum mönnum ennþá.

Þannig að jafnvel þótt ljóðið sé kristilegt er það um leið veraldlegt, því vonin í því er ósköp rýr, ef hún er nokkursstaðar. Ljóðið er troðfullt af kaldhæðni, bölsýni, en einnig kristilegum og biblíulegum tilvitnunum, og samsæriskenningum sem eru ættaðar úr kristilegum sértrúarsöfnuðum og þannig hugmyndaheimi, en einnig alþjóðlegum hugmyndaheimi samsærisnörda allra trúarbragða og költa, eða flestra, og költa trúleysingja.

Þetta ljóð mætti kalla útrás og spennulosun Bob Dylans. Hann sjálfur kallaði þetta alltaf óklárað lag og ókláraðan texta, þótt hann ynni meira við verkið en flest önnur lög plötunnar.

Ég held mikið uppá þetta verk, því þarna lýsir Bob Dylan samsæriskenningum sem hann gerir ekki í öðrum lögum, eða miklu minna.

Almennt er þetta einnig talið með hans betri verkum, bæði lag og texti. Torskilinn texti og sérstök laglína. Snilldarverk meistarans.

Fimmta erindi "Too Late/Foot of Pride" eftir Bob Dylan frá 1983 skoðað.

Kannski er þetta ljóð ofmetið. Að minnsta kosti er það þó meðal aðdáenda Dylans talið í betri kantinum af hans verkum.

Ég reyni að vera vandvirkur við þetta, og fer mér því að engu óðslega, heldur tek eitt erindi fyrir í einu og reyni að gera því góð skil.

"Þau eru með alvarlegt fólk þarna úti, maður, sem getur hringt þinni bjöllu og sýnt þér hvernig þú átt að halda kjafti."

Að hringja bjöllu einhvers var slangur á þeim tíma og þýddi aðallega að vera kynferðislega aðlaðandi, eða reyna við einhvern, eða að þóknast einhverjum, gleðja einhvern. Einnig getur þetta þýtt að slá einhvern eða rota. Sú merking er sennilega yngri.

Það að þetta tvennt er spyrt saman, að vekja áhuga og að halda kjafti þá er það í mjög sérstökum tilgangi, eins og í innvígslu í sértrúarsöfnuð, eða hóp eins og Frímúrararegluna eða Uppljómendurna. Hér er um slíkar andstæður að ræða að slíkt kemur held ég einungis til greina í þessu sambandi, og ég veit að slík leynifélög byggjast á galdri, og ég þekki það mikið til heiðninnar norrænu að ég veit ýmislegt um þetta.

Síðan heldur textinn áfram: "Þau koma ekki í gleðskap eða veizlur, maður, en drepa ungbörn í vöggum sínum og segja:"Aðeins þeir góðu deyja ungir."

Þessi málsháttur þekkist betur á íslenzku í þessari útgáfu:"Þeir deyja ungir sem guðirnir elska.", og mun fenginn úr forngrískri menningu, í merkingunni að það fólk deyi ungt í anda, eða það er ein túlkun þessa málsháttar að minnsta kosti.

Um barnadráp í helgisiðaskyni er margt hægt að segja, en ég læt það eiga sig að sinni. Þó tel ég alveg nauðsynlegt í þessu sambandi að geta þess að Gyðingum var borið þetta á brýn í Evrópu margsinnis, og voru ofsóttir þessvegna sjálfir, áður en nazistar Þýzkalands komust til valda og urðu einna frægastir fyrir gyðingaofsóknir sínar, en Bob Dylan kemur frá þannig fjölskyldu, og er gyðingaættar, þótt sjaldnast á ævi sinni hafi hann aðhyllzt þá trú opinberlega.

Þó veit ég að heiðnar fornþjóðir voru einnig sakaðar um þetta með réttu og röngu, sem Hebrear voru andvígir og Karþagó er gott og frægt dæmi um það, sem sagnfræðingar telja rétt.

Ekki aðeins Karþagógar voru sakaðir um þetta, heldur ýmsir hópar í Evrópu og víðar. Þetta er löng og mikil saga sem hægt er að kynna sér betur.

En Bob Dylan setur þetta í texta sinn í einhverjum sérstökum tilgangi, og að öllum líkindum til að ófrægja alla sem hann hefur fjallað um á undan í textanum, meðal annars Palestínumenn, og múslima, miðla og glaumgosa.

En hann er að fjalla um einhvern óskilgreindan hóp sem framkvæmir þetta.

Áfram halda hryllilegar lýsingarnar:

"Þau trúa ekki á miskunn, og dómar munu aldrei falla á þau af réttarkerfinu. Þau geta sett andlit þitt á frímerki, sent þig heim í herbúðir, þau geta breytt þér í hvað sem þau vilja!"

Þessar lýsingar eiga aðeins við um "Elítuna" og eru frægar af sprautuandstæðingum og öðrum. Þetta eru pottþétt samsæriskenningar um alvalda elítu sem er svona grimm og hættuleg, og með alltof mikil völd.

Eins og margir hafa lýst, þá er þessi texti Dylans frægur fyrir að fara útí þessar hryllilegu samsæriskenningar, og auðvitað er hann einn frægasti maðurinn til að fjalla um svona samsæriskenningar og það vekur skiljanlega mikla athygli.

Aðrar útgáfur eru svipaðar, en ekki alveg eins. Svona er útgáfa sem kom út 1991 á B0otleg series 1-3 og er ein allra frægasta útgáfa lagsins.

"Þau eru með fallegt fólk þarna úti, maður. Þau geta verið hryllingur gagnvart huga þínum og kennt þér að halda kjafti. Þau hafa orðið "Leyndardómur" skrifað um allt enni sitt. Þau drepa börn í vöggum sínum og segja að aðeins þeir góðu deyi ungir. Þau trúa ekki á miskunn. Aldrei mun dómur falla á þau. Þau geta reist þig upp og keyrt þig niður aðalbrautina, og breytt þér í hvað sem þeim líkar".

Önnur útgáfa af textanum er svona:

"Þau eru með alvarlegt fólk í sýnilega heiminum sem geta hringt þinni bjöllu og kennt þér að þegja. Þau fara ekki til ríkisstjórnanna, en drepa börn í vöggum sínum, og segja að aðeins þeir góðu deyi ungir. Þau trúa ekki á miskunn, og þú munt aldrei sjá dóm falla á þau. Þau geta breytt þér í Djöfulsins dóttur, eða leitt þig beint í slátrunardalinn. Samt muntu halda að þú sért enn sama persónan og þú hefur verið."

Hér er allt fullt af áhugaverðum atriðum, en allt miðar þetta þó að því sama. Þetta geta aðeins verið samsæriskenningar um "Elítuna", sem gegnir mörgum nöfnum. Þær samsæriskenningar eru margvíslegar, og sumar þeirra snúast gegn gyðingum en aðrar ekki.

Ég ætla ekki að taka neina sérstaka persónulega afstöðu til svona samsæriskenninga núna. Mér finnst stundum gaman að skrifa og fjalla um svona kenningar, ef ég er í þannig stuði, en fólk finnur sjálft hjá sér hvötina til að trúa þessu eða ekki, það er eins og það er, gerist og gengur.

Hitt er alveg ljóst og verður ekki véfengt virðist mér, að þetta fimmta erindi fjallar um svona samsæriskenningar. Einnig er það fullkomlega ljóst að Bob Dylan gefur það alls ekki skýrt til kynna hverjum þær beinast að.

Þetta er nú samt eitt af þeim erindum sem ég held mest uppá í ljóðinu. Svona efni vekur hjá manni áhuga á samsæriskenningum þegar maður er ungur. Bob Dylan hefur því kennt manni margt.

Svona erindi réttlætir það að kalla ljóðið allt eða söngtextann snilldarverk.

Fjórða erindi "Too Late/Foot of Pride" eftir Bob Dylan, mín túlkun.

Það er eins og að grafa eftir gulli að skýra út ljóð eða söngtexta sem eru torskildir og mikils metnir af þúsundum aðdáenda, eins og þessi. Því er þetta einnig jólagjöf fyrir bókmenntaunnendur, og tónlistarunnendur, en þannig eru víst langflestir Íslendingar.

Erindið byrjar á því að sögumaðurinn segist ætla að skipuleggja hitting eða fund með einhverjum sem muni segja furðulega hluti sem sú eða sá sem ort er til muni halda að opni dyr, og kenni að opna dyr Himnaríkis. En síðan kemur, "nei, ekki í alvöru".

Þetta erindi hljómar eins og Dylan hafi búið það til út frá hljómfallinu, spunnið það á staðnum, því samhengið er rofið og laustengt. Ég hef spunnið hundruð þannig laga fyrir framan hljóðnemann, langflest óútgefin, 99%, enda mikið drasl sem verður til þannig, ekki dýrmæt lög, en gullkorn innanum samt.

Að finna merkingu í þessu erindi er í erfiðara lagi. Það er þó hægt að lesa út úr þessum orðum að kannski sé sögumaður að bjóðast til að fara með þeirri eða þeim sem til er ort til spákonu eða spámanns eða miðils eða völvu. Þó kemur línan:"No, not really", sem segir að allt er þetta í hálfkæringi, eða þannig mætti túlka þetta.

Svo kemur framhaldið:"Meira eins og að brjálast af því að bera byrði sem aldrei átti að verða þín."

Þessi setning er eins og margt hjá Dylan býsna órökrétt framhald af því sem komið er.

Að öllum líkindum er þó verið að vitna í dulspeki og ýmsar tegundir af spíritisma og endurholdgunarkenninga, sem náðu miklum vinsældum á fyrri hluta 20. aldarinnar. Þar var mikið ritað og rætt um endurholdun, og að manneskjur væru í sumum lífum að bera of þungar byrðar fyrir hvert líf.

Hvort Bob Dylan er að gera grín að endurholdgunarkenningum og Búddisma er ekki ljóst, en það er alveg mögulegt að túlka þetta þannig, miðað við það að í fyrri erindum virðist hann gagnrýna islam og margt fleira sem ekki er í samræmi við kristnina.

Sumar línur í þessu erindi eiga þó áreiðanlega við dulspekikenningar af þessu tagi, sem ekki tengjast islam heldur vestrænu kukli. Orðið "dyr" eða "hurð" er algengt í slíkum fræðum, talað er um dyr skynjunar og dyr uppljómunar og margt fleira af því taginu.

Þannig að kannski er Bob Dylan hreinlega að gera grín að 68-kynslóðinni, sem hann tilheyrir þó að margra mati, og er jafnvel tákngervingur fyrir. En þess ber þó að geta að þegar jafnaldrar hans sökktu sér á kaf í hassreykingar og LSD notkun árið 1968 þá hætti hann eiturlyfjanotkun og eignaðist börn með konu sinni, Söru, og gaf út kántríplötuna "John Wesley Harding", þannig að ekki er hægt að niðurnjörva Bob Dylan svo auðveldlega eða flokka hann eins og marga aðra.

Þetta með "secret things" bendir í sömu átt, þannig að ég held að mín túlkun sé rétt. Allt þetta erindi er nokkurskonar gagnrýni á þennan þátt vestrænnar menningar, sem er í andstöðu við Biblíuna, kuklið og allt það.

Síðan kemur í erindinu:"Frá sviðinu koma þau með skelli og kvein, og vændiskona mun láta hattinn ganga, og safna eitt hundrað dollurum og segja:"Jæja strákar, takk fyrir það". Þau vilja ná í alla þessa peninga með syndsamlegum hætti, byggja stóra kastala til að læra í, og syngja "Amazing Grace" alla leið til swissnesku bankanna."

Þetta er nokkurskonar staðfesting á því sem ég hef ritað hér á undan. Þessar lýsingar minna þó kannski meira á cirkusa, hringleikahús tatara, og annarra, og þannig leikflokka.

Það sem þessar línur gera er þó að bæta við heildarmyndina, þannig að nútímanum er líkt við trúðaleikhús, geðveikrahæli eða hringleikahús. Margir hafa lýst pólitík nútímans þannig, og það er kannski að verða tilfinning sífellt fleiri einstaklinga eftir því sem eldri og furðulegri forsetar koma fram í Bandaríkjunum, til dæmis, og þolmörk lýðræðisins eru prófuð útum allan heim með allskonar árangri og fólk er mjög ósammála um árangurinn af því og hvað er bezta stjórnarformið, einræði, jafnaðarfasismi eða lýgræði, eða eitthvað annað, eins og til dæmis kommúnismi eða kvenræði, eða stelræði, fjárræði, klerkveldi, kerfisræði, fáræði, elíturæði eða eitthvað annað.

Erindið er svipað í "Foot of Pride", en ekki nákvæmlega eins samt.

Þar er fjallað um að "þau" velji mann fyrir sennilega konuna sem ort er til, og að hún leiki fíflið og læri að ganga í gegnum lokaðar dyr.

Þetta er í raun sama sögusviðið, verið að gera grín að töframönnum og leikhúsflokkum, circusum og trúgirni fólks.

Hér er það þó skýrara að fólk sem trúir á slíkt er hreinlega kallað fífl í þessu erindi. "(You'll play the fool)".

Einnig er búið að breyta uppröðun orðanna, þannig að þetta er upptalning, vantar aðeins orðið "learn", læra, og því skiljanlegra, að töframenn fá gesti úr salnum til að gera þessa ótrúlegu hluti. Því er þessi útgáfa ljóðsins öll miklu skýrari, og sögusviðið fastmótað eins og í kvikmynd eða sjónvarpsmynd.

Fjallað er um að þessir töframenn reyni að ná vatni út úr steinum.

Þetta gæti verið óljós tilvitnun í Biblíuna, þegar Kristur er sagður hafa breytt vatni í vín, og ýjað að því að þarna sé verið að reyna að leika slíkt eftir.

Hér er þó talað um stóra háskóla sem byggðir eru fyrir þessa peninga, og því ljóðmálið allt skýrara.

Ýmsar fleiri útgáfur af textanum eru til.

Þar kemur fram að með þessu syndafé séu gerð út mikil fyrirtæki þar sem tilraunir fara fram, kannski líftæknitilraunir eins og hjá Kára Stefánssyni eða Bill Gates og annarra.

Þar kemur einnig fram "bölvuð hlið Paradísar", og með blótsyrðinu er syndin gefin til kynna og kannski hræsnin.

"Sumir þeirra þjófar" í circusinum.

"How to go crazy from á carrying a burden". Hvernig á að brjálast á því að bera byrði.

(Hvernig fólk á að brjálast af lífsbyrðinni).

Þrátt fyrir að margt sé tilviljanakennt og óljóst í þessu erindi, og greinilega spunnið á staðnum, fyrir framan hljóðnemann, þá er myndin nokkuð skýr.

Eftir því sem meira er lesið og ritskýrt af þessu hlýtur maður að sannfærast betur að þótt þetta sé ekki kristilegur lofsöngur eða sálmur, þá er ljóðmálið fengið úr þessum sértrúarsöfnuðum, þar sem trúarofsinn er mikill. Þó er orðfærið veraldlegt að stóru leyti, eins og Bob Dylan hafi skammazt sín fyrir að viðurkenna það að enn væri hann undir áhrifavaldi kristninnar.

Boðskapurinn er alveg fullljós og fer ekkert framhjá manni. Kannski er hann úreltur, því sumt af þessu þorir fólk ekki lengur að leggja áherzlu á í sértrúarsöfnuðum eða Þjóðkirkjunni, já, enn síður í Þjóðkirkjunni, sem nú næstum alveg lýtur femínismanum.

Ég er alls ekki endilega sammála Bob Dylan að svona kukl sé gagnrýnivert. Einnig finnst mér margt gjörsamlega úrelt í þessu kvæði, og eiga við löngu liðna tíma. Svona circusar eru orðnir sjaldgæfir, það er að segja, fyrr á tímum voru þeir talsvert í tízku á Vesturlöndum, og tóku pláss, en margt annað hefur nú tekið meira rými í menningunni og vekur meiri athygli, og því er þessi gagnrýni Bob Dylans mjög gamaldags.

 

Skyggnzt um skapabrún á ljóðinu "Too Late/Foot of Pride", þriðja erindið til umfjöllunar.

Það er runninn upp aðfangadagur og ég óska lesendum að sjálfsögðu gleðilegra jóla. En mér finnst við hæfi að fjalla um þetta ljóð Dylans sem á uppruna sinn í gyðingdómi og kristni, núna þegar deilurnar eru svona harðar fyrir botni Miðjarðarhafs.

Margir týna sér í tilfinningasemi þegar kemur að þessum deilum. Kristnir menn, sem oftast eru hægrimenn standa með Ísrael. "Góða fólkið", menningarfólkið í vinstri flokkunum stendur með Palestínumönnum.

Eitt lag á plötunni "Infidels" fjallar algjörlega um þessa langvinnu og hræðilegu deilu, sem heitir "Neighborhood Bully".

Fyrir þá sem læra íslenzku er titill þessa pistils tilvitnun í skáldsögu.

Það sem er svo skemmtilegt við íslenzkuna, ef maður kann hana sæmilega, er að þá skilur maður hversu fyndnar og tvíræðar svona setningar eru.

Sköp eru örlög, en einnig er talað um kvenmannssköp. Því getur þessi setning haft ýmsar merkingar. Sá sem skyggnist um skapabrún getur verið að spá fyrir um örlög eða hafa rekkjað með dömu með slíkum afleiðingum.

En að þriðja erindi þessa kvæðis eða söngtexta Dylans.

Kynnt er til sögunnar ný persóna, sem höfundurinn nefnir dr. Silfurskeið. Nafnið segir fjölmargt. Í ensku eins og í íslenzku er til orðtækið að fæðast með silfurskeið í munninum, sem þýðir að fæðast inní forríka ætt, að vera kominn af auðugum foreldrum.

Sé allt með boðskap í kvæðinu, þá er boðskapurinn sá að dr. Silfurskeið sé forríkur maður af forríkum ættum.

Síðan kemur fram að hann komi úr "Alsælu danssalnum".

Ég tel ekki að Bob Dylan eigi við eiturlyfið alsælu. Það heiti held ég að hafi ekki verið mikið notað um MDMA, sem einnig er kallað Molly, fyrr en áratug seinna.

Reyndar er hægt að finna upplýsingar um að nafnið Ecstasy, alsæla hafi verið notað um þetta eiturlyf frá 1980. Þó held ég að það hafi orðið að enn meiri tízkubylgju áratug síðar, á tíunda áratugnum á dansstöðum, og var kallað E-pillan, eða danspillan líka.

Þannig að ekki er útilokað að Bob Dylan eigi hér við eiturlyfið alsælu. En ef ekki, þá er hann að lýsa einhverjum sem er á toppi félagslífspíramídans, einhverjum sem í dag myndi vera fastagestur á slúðursíðum DV eða Séð og heyrt.

Allavega þá er þessi dr. Silfurskeið ennþá meiri þorpari en glaumgosinn í erindinu á undan, því ríkt fólk ber jú meiri siðferðislega ábyrgð en fátækt, því það hefur eðlilega meiri áhrif á aðra, fær sjálfkrafa meiri eftirtekt og virðingu alla jafnan, því flestir láta eitthvað glepjast af ytri stöðu og virða slíkt fólk meira en fátæklingana.

Síðan kemur framhaldið.

Honum er lýst sem viðskiptajöfri á eftirlaunum. Þar með vitum við að hann er aldraður. Áfram halda lýsingarnar á þessum manni og sagt er að hann nærist á öllum sem hann snertir. Það kann að vera tilfinningalega eða fjárhagslega eða á enn fleiri sviðum.

Síðan er sagt að hann gefi fjárhæðir til kirkjunnar, og til vísindarannsókna. Einnig kemur fram að hann sé maður sem sé hættulegur, ("not someone you can play around with too much)".

Já, stórkostleg mannlýsing verð ég að segja. Þetta er maður sem er fullkomlega tvöfaldur í roðinu, þykist vera góðmennskan holdi klædd, en er fúlmenni og skúrkur. Þetta á sennilega við marga, en flestir eru svona þó aðeins að litlu leyti, en sumir talsvert mikið. Yfirborðsgóðmennska og dyggðaflöggun eru orð sem við þekkjum vel í nútímanum og skiljum vel yfir þetta.

Kvenpersóna er því næst kynnt. Hún heitir Rosetta Blake. Sagt er um hana að hún hafi verið beggja vegna við ána, stöðuvatnið. Það er að öllum líkindum ljóðmál yfir að leika einnig tveimur skjöldum eða sitja beggja vegna borðsins. Hún gæti því kallazt snobbuð vændiskona, sú sem er í þjónustu tveggja eða fleiri óvina.

Henni er lýst þannig að hún sé gróf í útliti en í góðu formi. Síðan kemur fram að hún gefi mönnum kókoshnetubrauð og kryddbollur í rúmið.

Mér sýnist allt þetta orðfæri lýsa hástéttarlíferni kókaínfíkla og fræga fólksins á þessum tíma.

Síðast í erindinu er sagt að maður þurfi ekki að óttast að sofa með höfuðið niðri á disknum. Ekki finn ég orðatiltæki á ensku sem hæfir þessu. Það getur verið að Dylan hafi reynt að lýsa saurlifnaði ríka fólksins svona, sem sofnar vímuefnasvefni innanum matföngin, og minnir þetta á síðustu tíma Rómverja og rómverska heimsveldisins, sem sagt fullkomin spilling.

Þá kemur viðlagið, fyrri útgáfan.

Því næst er það umbreytingin þegar þetta heitir "Foot of Pride" nokkrum dögum seinna hjá höfundinum.

Þá er þessi maður kominn með nýtt heiti, og heitir Red, eða Rauður. Sá litur er oft tengdur við skapofsa og suðræna heift.

Um þennan mann er sagt að honum hafi verið varpað niður úr Himnaríki og að hann sé viti sínu fjær. Sterkari lýsingar á fullkomnu fúlmenni eru varla til.

Einnig er sagt að hann eigi aðeins samskipti við fólk með peningum. Fullkomlega tilfinningalaus sem sagt, og metur manngildið einskis og fjárgildið til alls.

Svona lýsingar eru komnar frá sértrúarsöfnuðum og "frelsuðu" fólki þess tíma. Ég kannast við þetta sjálfur, ég hef kynnzt svona fólki.

Einnig er sagt að hann selji miða að flugslysum.

Já, með örfáum orðum tekst Bob Dylan að draga upp mynd af manni sem tekur þátt í samsærum á heimsvísu, og er valdur að dauða fjölmargra með því að valda flugslysum, til að losna við pólitíska óvini. Enn styrkir þetta þá skoðun að allt kvæðið byggist á fordæmingu á heiminum sem séð er frá sjónarhóli heittrúaðs manns sem gæti verið kristinn, eða eitthvað annað.

Frú Delíla er eign þessa manns er sagt, og að hún sé Filistíni, Fílistei, Palestínumaður, en orðið getur einnig þýtt andstæðingur menningar og lista í ensku. Efnishyggjumanneskja er einnig merking orðsins.

Svona tekst Bob Dylan að þryngja eitt orð með þvílíkri fyrirlitningu að það er ótrúlegt. (Sögnin að þryngja er mitt nýyrði, þýðir að gera eitthvað þrungið af einhverju, fullt af einhverju).

Hér verður það enn betur ljóst að Bob Dylan tekur algjörlega afstöðu með Ísrael á móti Palestínumönnum í þeirra hræðilegu deilu.

Fleira er markvert í þessum texta sem vert er að minnast á og útskýra svolítið betur. "Miss Delilah is his" stendur í textanum, eða að hún er hans eign. Hvort nákvæmlega sé átt við að hún sé bókstaflega ambátt hans er ekki fullkomlega ljóst, en að minnsta kosti er sú tilfinning gefin að þessir forríku menn séu fullir af mannfyrirlitningu og noti fólk eins og dauða hluti.

Þetta eina orð, filistei, hefur fleiri merkingar og upplýsir fleira. Hægt er að skilja það bókstaflega þannig að hún sé múslimakona, kannski frá olíuríki eins og Sádí Arabíu. Þannig mætti einnig draga þá ályktun að þessi Red, Rauður, sé olíubarón og múslimi, en það er ekki sagt berum orðum, einungis gefið lauslega í skyn, þannig að það er mögulegt en ekki fullvíst.

Undir lok erindisins kemur í ljós að hún er spákona eða miðill eða kuklari, og er hér vísað í enn eitt bannið í Biblíunni, gegn andatrú, spíritisma. Því má segja að allt þetta ljóð þræði algenga orðræðu "frelsaðra" einstaklinga á þessum tíma, og hvaða hópa þeir fordæmdu mest.

Þá kemur einnig fram að Dylan hefur breytt setningunni, nú verður sá eða sú sem ort er til að sætta sig við að sofa með höfuðið í gröfinni, ef viðkomandi vill umgangast þessi dálaglegu skötuhjú.

Sú setning er fullkomlega skiljanleg, og þýðir að sá sem þekkir svona ríkt og spillt fólk hætti lífinu, að samsæri og morð eða aftökur séu algengar í svona menningarkimum. Huggulegt eða þannig!!

Eins og sjá má er fyrirlitning á heiminum umfjöllunarefni þessa kvæðis. Enn fremur fær maður á tilfinninguna að Bob Dylan sé verið að vara við því að vestræni heimurinn sé að mótast eftir Palestínumönnum.

Burtséð frá deilu Palestínumanna og Ísraela um þetta landsvæði, þá er kvæðið fullt af siðfræði sem á alltaf vel við.

Annað erindi ljóðsins "Too Late/Foot of Pride" eftir Dylan frá 1983. Reynt að kafa dýpra og undir yfirborðið.

Þegar ég fjallaði um fyrsta erindið fannst mér það kýrskýrt að um kristilegt verk sé að ræða. Það er engin furða að "Infidels" er kölluð veraldlegt verk, því eins og hér má sjá er einnig hægt að túlka þetta með veraldlegum hætti.

Flestir aðdáendur Bobs Dylans kunna bezt að meta hans ljóðrænustu verk, sem eru full af bókmenntatilvitnunum, einsog hjá Megasi til dæmis. Þetta ljóð er þannig, og ekki er fullkomlega víst að það sé kristilegt, þótt sú túlkun bjóði uppá rökrétta nálgun.

Þetta erindi ljóðsins "Too Late" breyttist lítið og er svipað og í "Foot of Pride".

Einhver "hann" er þarna nefndur í upphafi, og það stríðir gegn þeirri túlkun minni að þetta sé kristilegt kvæði. Sá "hann" er mennskur maður, því hann átti bróður sem heitir Paul samkvæmt textanum.

Það að túlkanir stangist á þegar menn reyna að botna í kveðskap Dylans er ekkert nýtt. Það er eitt af því sem einkennir margt af því sem hann hefur sett saman.

En vandinn er sá að ef þetta er ekki kristilegt kvæði heldur veraldlegur söngtexti þá er næstum ómögulegt að botna í honum skynsamlega. Hin lausnin lét þetta ganga upp.

"Café Royal" sem þarna er nefnt gæti sennilega átt við mörg kaffihús. Dylan lýsir því svona:"Where all the company is mixed."

Enn á ný kemur túlkunarvandi. Hvað á hann nákvæmlega við með orðinu "mixed"? (Blandaður mannfjöldi?).

Maður fær á tilfinninguna að orðið þýði að fólk sé þarna ekki aðeins af mismunandi stétt og uppruna eða útliti heldur feli orðið í sér að þarna sé misjafn sauður í mörgu fé, og kaffihúsið því ekki eins konunglegt og nafnið gefur til kynna, en það er svo sem ekki skrýtið, því nöfn segja oft fátt.

Sérstaklega miðað við fyrra erindið þar sem konurnar með slæðurnar sögðu afbrotin sem komu vini sögumannsins í fangelsi "natural situation", en það orðalag er mjög lýsandi, sem sé að vitnin eru samdauna þeim sem frömdu afbrotið og standa með viðkomandi.

Það gefur þá tilfinningu að Dylan sé að lýsa skuggahliðum tilverunnar í kvæðinu.

Það er vissulega erfitt að túlka sum kvæði Dylans. Þetta er eitt af þeim.

Síðan stendur í þessu erindi:"Fallegur í útliti, en vill finna einhvern til að henda bók í."

Enn og aftur er það mjög, mjög langsótt að þarna sé Dylan að lýsa Kristi, og því má segja að leyndardómarnir dýpki og það verði æ torveldara að túlka þetta.

Þetta getur verið persónulýsing gerð í skyndi og án teljandi merkingar.

En myndin sem er dregin upp lýsir glaumgosa, einhverjum sem er grunnhygginn og veraldlegur, langt frá því að þekkja miklar trúmálapælingar.

Viðlagið gæti vísað til Krists, þótt persónur séu kynntar í erindunum sem hafa öðru hlutverki að gegna og eru ekki hann.

Ef maður skilgreinir þessa hegðun sem lýst er, þá er þetta hegðun einhvers sem snöggreiðist sennilega og íhugar ekki afleiðingar gjörða sinna, eða er auðsæranlegur og móðgunargjarn líka, og þá jafnvel hugsanlega hégómlegur úr hófi fram, kannski vegna útlitsins sem hann lifir fyrir.

Þar næst er því lýst að þessi maður drekki, og að drykkir geti verið göróttir.

Í ensku er það eðlilegt að segja:"Fix me a drink", blandaðu mér drykk.

Ég tel að Dylan hafi notað setninguna í slangurmerkingu, að eitthvað sé sett útí drykkina, vímuefni, muldar pillur til dæmis. Annars hefði hann varla notað svona setningu.

Sögnin fix getur þýtt að fastsetja eða ákveða með sérstökum hætti. Því finnst mér merkingin geta verið "lyfjakokteill". Það er þó aðeins tilgáta.

Þegar tekið er fram að einhver drekki í ensku getur það einnig þýtt að viðkomandi sé alki, drekki mikið.

En lýsingin á þessum manni er ekki hrós eða slíkt, heldur lýsing á syndaseli. Ég skil þetta eftir opið fyrir aðra að túlka betur, eins og annað.

Síðan kemur háðsleg lína þarsem sögumaður hvetur einhvern til að syngja annað lag um sumarástina sína. Söngleikurinn Grease kemur manni í hug, en Dylan hefur oft öfundazt útí slíka velgjurómantík og komið með háðslegar línur, eins og í "Handy Dandy" frá 1990.

Bætt er við "eða um skyndikynnin með Errol Flynn." Sá leikari varð frægur fyrir að vera laglegur og vinsæll af kvenþjóðinni. Flynn var líka þekktur fyrir að drekka talsvert, og var ákærður fyrir nauðgun, til dæmis.

En hér er ástæða til að ætla að ljóðmælandinn yrki til konu, því Dylan hefur ævinlega verið þekktur fyrir að viðurkenna aðeins ástir gagnkynhneigðra, í lögum sínum.

Hvort það hjálpi til við túlkunina er ekki svo víst.

Þó getur verið að sögumaðurinn sé að reyna að vinna ástir konunnar sem hann syngur til með því að gera lítið úr öðrum vonbiðlum, eins og þekkist vel.

Áfram halda línurnar. "Á þessum ástríðutímum þar sem formfesta er í tízku."

Margir hafa kvartað undan því að Bob Dylan hendi orðum að því er virðist tilviljanakennt í hlustandann eða lesandann. Þannig eru þessi orð undarlega tilviljanakennd.

Þetta með ástríðutímana er þó í samræmi við ljóðið að öðru leyti, því hér er eins og sögumaðurinn sé að reyna að afsaka lauslæti sitt eða eitthvað slíkt, og allt verkið lýsir syndugum heimi, hvort það er túlkað algjörlega með kristilegum hætti eða með veraldlegum hætti.

Alla setninguna gæti verið hægt að túlka þannig að ljóðmælandinn sé að gagnrýna formfestuna, kristileg gildi og eitthvað slíkt. Ef það er rétt þá er ljóðið margslungið, og gagnrýni á syndir með því að leggja það glaumgosa í munn, sem þó virðist gera sér grein fyrir hinum kristilega boðskap að einhverju leyti.

Síðan kemur setning sem hélt sér til síðari útgáfa af laginu: "Say one more stupid thing to me before the final nail is driven in."

Þarna er ljóðmælandinn að líkja sér við Krist og krossfestinguna. Að vissu leyti passar þessi setning ekki við þá lýsingu sem við höfum fengið á þessum persónum hingað til.

Aðrir ritskýrendur Dylans, eins og David Weir hafa bent á að margir ljóðmælendur séu oft í sama texta Dylans. Hér kann það að eiga við.

Síðan kemur viðlagið.

Sumt er breytt í "Foot of Pride".

Hér segir söguhetjan að sú eða sá sem mælt er til eigi bróður sem heitir James, og að sá gleymi hvorki andlitum né nöfnum.

Kinnfiskasoginn og kynblendingur, stendur í textanum. Ekki jákvæð lýsing miðað við 1983. Frekar eins og staðalímynd á vafasömum manni, og bíómyndir gáfu þessa staðalímynd líka.

Síðan kemur sú lýsing að hann horfi beint inní sólina og hvæsi:"Hefndin er mín, er það virkilega", eins og hann sé að ögra Guði. Fyrir utan að fólk blindast af því að horfa beint í sólina lýsir þetta hroka þess sem þannig er lýst.

Afgangurinn af erindi númer tvö er nokkurnveginn í samræmi við það sem ég fjallaði um í fyrri útgáfu lagsins, á meðan það hét "Too Late".

Breytingin á þessu erindi snýst því um að gera boðskapinn beittari, og í seinni útgáfunni er textinn orðinn miklu kristilegri en hann var.

Til að rökstyðja að þetta sé spádómskvæði má segja að þessar dómsdagslýsingar eiga betur við um nútímann en 1983, þegar þetta var ort. Heimurinn er orðinn líkari því sem stórlega hneykslaðir frelsaðir einstaklingar voru hræddir um að hann yrði með tímanum.

Þannig er þetta spádómskvæði, eða mögulega, kannski að minnsta kosti.

 

 

Fyrsta erindi ljóðsins "Too Late/Foot of Pride" eftir Bob Dylan, túlkun, umfjöllun.

Þegar "Foot of Pride" kom út 1991 á Bootleg Series volume 1-3 fannst mér það strax með albeztu lögum eftir Dylan. Þegar "Too Late" kom út 2021 varð ég ringlaður því það lag er snemmborin útgáfa af sama lagi, og miklu síðri, í tveimur tökum með mismunandi textum.

Loksins með því að lesa bókina "Surviving in a ruthless world" frá 2020 fer maður að skilja hvernig snilldarverkið "Foot of Pride" varð til, og vinnubrögð Dylans talsvert betur. Sú bók er mjög góð og vönduð, og höfundurinn kominn yfir áttrætt, á svipuðum aldri og Bob Dylan, búinn að grúska í þessu lengi og rannsaka, þroskaður maður þar á ferðinni og vinnubrögðin frábær.

Fyrir um það bil þremur árum (janúar 2021) þegar ég skrifaði pistla um "Angelinu" eftir Dylan frá 1981 var ég með nokkurnveginn tilbúna pistla um þetta lag, og ljóð, þetta mikla snilldarverk. En þannig er það nú með ýmislegt hjá mér, of mikið að gera, maður er of upptekinn og gefur sér ekki tíma í að sinna öllu. Nú hyggst ég sinna þessu ljóði í nokkrum pistlum, eins og ég gerði við aðra texta Dylans sem eru svo þrungnir speki að einn pistill hæfir einu erindi.

Eins og ég skrifaði áður fékk Dylan sennilega upphaflegu hugmyndina að textanum og laginu haustið 1980, um svipað leyti og "Caribbean Wind", og fleiri lög voru samin. Ég þekki þetta sjálfur, að semja lög nokkrum árum eftir að lausleg grind að þeim skapast, eða ég fæ áhuga á að fjalla um eitthvað efni, og geri það svo ekki fyrr en síðar, og jafnvel nota efniviðinn í marga söngtexta og ljóð, eða handrit að bókum, sem oft eru ekki kláruð, en eru kláruð samt í einhverjum tilfellum.

Þannig eru ljóðin "Too Late" og "Foot of Pride" nokkuð ólík. Endanlega afurðin er stútfull af Biblíutilvitnunum og svo tilvitnunum í allar áttir.

Terry Gans skrifar um það í bók sinni að hann viti ekki hvað Dylan er að meina þegar hann syngur um það í viðlaginu... "Too late to bring him back..."

Mér finnst það nokkuð augljóst að þarna sé Bob Dylan að fjalla um endurkomu Krists þannig að af henni verði ekki. Sumir halda því fram að Adolf Hitler hafi verið Jesús Kristur endurfæddur, eða þá Baháula, sem stofnaði Bahaíatrúna, og er af fylgjendunum talinn spámaður Guðs Biblíunnar einsog Jesús Kristur og Múhameð, Moonistar trúa að Sun Myung Moon hafi verið Jesús Kristur endurfæddur, og hægt er að halda því fram að dr. Helgi Pjeturss hafi verið Jesús Kristur endurfæddur og Nýalar hans Þriðja testamentið, enda hélt dr. Helgi Pjeturss því fram í gríni og alvöru að á hann ætti að trúa, og að vísindamaður yrði Jesús Kristur endurfæddur, þannig væru trúarbrögð nútímans, og margt til í því.

Fríkirkjur, sértrúarsöfnuður, költ, margt er til. Yfirleitt eru svona gaurar nefndir falskristar af kristnu fólki, nema það sé hluti af svona költi.

Kristnin byrjaði nú samt sem svona költ, nema þá voru aðrir tímar og fólk hafði mun meiri þörf fyrir trú, og kannski er það ein af skýringunum á því að kristnin sló mun meira í gegn en flest síðari tíma költ. (Eintala og fleirtala, költ, óbreytt, hvorugkynsorð, myndi ég halda, og erfitt að finna nýyrði, enda gott mál að koma með tökuorð af þessu tagi inní íslenzkuna, sem hafa sértæka merkingu og sitt séreðli og einkenni).

Ég er ekki manna fróðastur um alla þá sem telja sig Krist endurfædda, eða töldu það, en listinn gæti orðið langur, væri vel leitað.

Maður lærir það einnig í Guðfræðideild Háskólans að strax eftir dauða Krists hafi lærisveinarnir talið heimsendi í nánd og hina síðustu tíma upp runna. Þannig að þetta er ekkert einfalt mál, þessi eskatólógísku fræði, heimsslitafræðin. Þau fléttast saman við samsæriskenningar fornar og nýjar, og sá snjóbolti sem byrjaði að rúlla fullur af samsæriskenningum krisnum fyrir 2000 árum er skiljanlega orðinn gígantískur núna, og sumir angar hans hundheiðnir, eins og gefur að skilja, enda búið að þenja hann út í allar áttir.

Þetta ljóð Dylans fjallar pottþétt um þetta efni eins og mörg af hans beztu kvæðum. Þetta er spádómskvæði án alls efa, og merkilegt.

En að kvæðinu sjálfu, og útgáfum þess.

Bob Dylan beinir athyglinni að einstaklingnum sjálfum í fyrsta erindinu af "Too Late". Vinur sögumannsins er í fangelsi, og sögumaðurinn segir frá því, með óljósum og mjög skrýtnum hætti. Segir hann frá á þá leið að hann viti ekki hvort morð var framið eða ekki. Allt sviðið er draumkennt og óljóst eins og mörg beztu verk Bob Dylans.

Hann segir frá tveimur konum sem urðu vitni að ódæðinu, og báðar höfðu þær slæðu fyrir andlitinu.

Nú veit ég ekki nákvæmlega um skoðanir Bob Dylans á múslimum og islam, en af minnsta kosti einum söngtexta hans að dæma er honum lítið um þá gefið og þeirra trú. Þannig lýsir hann heimsenda og spilltum nútíma í "Slow Train Coming" frá 1979, og eins og  múslimar séu að reyna að ná heimsyfirráðum, ("Sheiks walking around like kings..."), og þessi lína úr "Too Late" gæti verið túlkuð líka á svipaðan veg, að glæpir og islam fari saman.

En í textanum er lýsandi lína í þessu fyrsta erindi:"They said it was a natural situation..."

Nútími okkar er fullur af syndum og trúleysi, fólki sem fer viljandi gegn Biblíunni að því er virðist. Múslimakonurnar (fáar aðrar hylja andlit sitt og því sennilega rétt túlkun), eru því tákn fyrir nútímakonuna evrópsku, "Infidels", sem nafn plötunnar vísar í. Miðað við það að Bob Dylan gaf sig langmest að gyðingatrú á þessari plötu er mjög skiljanlegt að andúð hans á islam hafi þarna verið meiri en á öðrum æviskeiðum hans og þessi túlkun því rökrétt og passi vel við.

Þannig að sé þessi túlkun rétt setti Bob Dylan samasemmerki á milli trúleysingja Vestursins og islamistanna, og það er í raun réttri alger andstaða við harðlínutrú islamistanna. Núverandi stjórnvöld í Ísrael eru þó sennilega nokkuð sammála þessari túlkun. Þessi túlkun gerir ráð fyrir því að þeir séu trúleysingjar sem ekki iðka rétta trú forfeðranna.

Allt bendir til þess að Bob Dylan hafi fullkomlega yfirgefið þessa skoðun síðar. Ég veit ekki til að hennar verði vart á seinni tíma plötum hans eða neinsstaðar annarsstaðar. Aftur á móti má túlka margar línur og setningar frá honum sem áframhald á paranoiu samsæriskristlinga í sértrúarsöfnuðum, heimsendaspádómum og andúð á nútímanum, eins og á plötunni "World Gone Wrong" frá 1993, til dæmis, og í textabókinni eftir hann (liner notes).

En burtséð frá því er línan mjög góð, því hún bendir í sömu átt og "Blowing In The Wind", sem sé þar skrifaði Bob Dylan um það lag, að verstu glæpamennirnir væru þeir sem þættust ekki sjá samsærin og glæpina, horfðu framhjá, létu sér allt í léttu rúmi liggja. Það á víst við um 99% af fólki, en þetta er ævinlega hægt að virða Bob Dylan fyrir, að þora að gagnrýna 99% mannkynsins og komast upp með það, halda áfram að vera heimsfrægur samt, án þess að þola slaufun, útskúfun.

Viðlagið fjallar um að of seint sé að ná einhverjum til baka, (bring back) færa til baka, en þá línu er hægt að túlka í samræmi við endurkomu Jesú Krists sem trúaðir hafa beðið eftir í 2000 ár og rúmlega það.

Miðað við að "Infidels" er fyrsta veraldlega hljómplata Dylans eftir frelsunarþrennuna, þá gæti sú túlkun passað, að hann sé ekki lengur trúaður á að Jesús Kristur komi nokkurntímann aftur, að endurkoman sé blekking.

Nú fer ég yfir í "Foot of Pride".

"Eins og ljónið sem rífur holdið af manninum, þannig getur kona gert það sem þykist vera karlmaður."

Þetta er opnunarlína þessa stórkostlega ljóðs.

Klæðskiptingar voru til 1983 og einhverskonar kynskiptingar, en ég hef ekki kannað það vel, og er ekki vel inní því, en veit að það voru ekki óþekkt fyrirbæri, en mjög sjaldgæf, og mjög úthrópuð af "frelsuðu" fólki, sem yfirleitt leit á slíkt sem ýkt dæmi um synd.

Opnunarlínan hjá Bob Dylan virðist vísa í þessa þjóðfélagskima, enda fylgir allt kvæðið þessari "öfgakristni", eins og sumir myndu kalla þetta, heimsendaboðskapur og slíkt.

En ég verð að dvelja lengur við þetta, því líkingamálið er ekki auðskilið hjá Dylan, eftir tugi útstrikana og endurritana þegar þessum tímapunkti er náð.

Sem sé, varla hægt að finna dýrslegri og ómennskari grimmd en hjá villidýri sem flettir húð af manneskju, til að sýna vald sitt og klær, þessi vopn sem náttúran gaf dýrinu til að drottna yfir öðrum.

Að Bob Dylan skyldi líkja klæðskiptingi eða kynskiptingi við slíkt villidýr er mjög merkilegt, og lýsir andúð hans á hinseginleikanum, að minnsta kosti í þessu kvæði. Hann veitir raunar mjög fá viðtöl og er varfærinn í orðum, þannig að sennilega myndi hann segja nú til dags að ljóðmælandinn sé ekki hann sjálfur og hafi aldrei verið hann sjálfur, en svona kemur þetta fram í ljóðinu að minnsta kosti, og erfitt að túlka á annan hátt.

Líkingin er þó sterkari en þetta. Hún felur í sér miklu, miklu meira en einföld orðin gefa til kynna.

Þessa merkilegu línu væri hægt að túlka á breiðari grundvelli, "kona sem þykist vera karlmaður"... hvað á hann við nákvæmlega? Á hann við alla femínista? Á hann við allar útivinnandi konur? Á hann við allar konur sem læra í skólum og fara í karlastörf í framhaldinu? Það getur nefnilega alveg verið.

Minnumst þess að 1978 kom út lagið "Is Your Love In Vain?", þar sem skýrt kemur fram að hann telur að konur eigi að vera heimavinnandi allar, eins og hefðin býður. Það lag mætti túlka sem Guð sem talar við eina konu, og þær allar í senn.

Hann er í raun með þessari opnun að segja að útivinnandi konur séu að svíkja kynferðisskyldur sínar sem mæður, uppalendur barna. Hann er að segja að allt mannkynið sé fordæmt gjörsamlega, og slíkt má styðja með vísunum í Biblíuna vissulega.

Því næst koma línur sem fjalla um jarðarför, að þar hafi "Danny Boy" verið sungið. Ættjarðarkvæði í stað sálms, já kirkjurækið fólk hneykslaðist mjög á slíku 1983, en það er orðið svo algengt núna að langfæstir taka eftir því eða kippa sér upp við það að ráði.

Síðan kemur mjög háðugleg lína um að presturinn hafi fjallað um að Kristur hafi verið svikinn (af Júdasi sennilega).

Sú lína segir okkur að þau svik fari fram daglega á hverri stundu, og að syndugt nútímalífið sé beinlínis löðrungur í andlit Jesú Krists, öllum stundum. Þetta er sérlega falleg kristileg hugsun, og miskunnarlaus gagnrýni á syndugt nútímafólk.

Um hinn látna er sagt að svo virðist sem jörðin hafi opnazt og gleypt hann skyndilega.

Þetta eru dásamlega kristilegar línur, svo nístandi háðskar að það er engu lagi líkt.

Í einni línu tekst Bob Dylan að vekja upp hugrenningar um Helvíti og jarðskálfta og skrímsli sem gleypir fólk vegna synda þess. Ekki nóg með það, honum tekst að snúa helgislepju venjulegra jarðarfara uppí andhverfu sína. Ekki er skrýtið að hann þorði ekki að gefa þetta lag út 1983, það er svo fullkomin árás á lifnaðarhætti Bandaríkjanna og Vesturlanda.

Í þessari einu línu tekst Bob Dylan að segja okkur að líklegast sé að venjulegt fólk fari til Helvítis miðað við Biblíuna og túlkun margra sértrúarsöfnuða.

Fótur stoltsins er bæði fótur Guðs og mannanna í senn. "There ain't no going back when your foot og pride comes down." Það verður ekki aftur snúið þegar þú kemur aftur til jarðarinnar.

Stolt Guðs yfir sköpuninni kallar á refsingu Guðs samkvæmt þessu vegna syndanna. Óhlýðnin kallar á reiði Skaparans.

Stolt Jesú Krists yfir að vera sonur Guðs kallar á það sama.

Stolt mannanna er hinsvegar stoltið yfir því að fylgja Satani og að vera í uppreisn gegn Guði.

Viðlagið lýsir því með einföldum hætti hvernig skoðun hins sannkristna manns er.

 

Því er þetta sannkristilegt lag, og ljóð, en á sama tíma er það veraldlegt að hluta í lýsingum á heiminum. Heimsósómakvæði.

 

Hatrið sem drullað er á séra Friðrik er enn einn liður í þeirri baráttu að sigra feðraveldið, sigra karlmenn, gera þá (okkur) að aumingjum og útrýma þeim (okkur) endanlega

Þjóðin elskar hneykslun og klámfengið efni. Það vita allir á slúðurfréttum DV, hversu mikla athygli þær fá.

RÚV fylgir þeirri umfjöllun sinni eftir sem hófst um séra Friðrik, að hann beri ábyrgð á því að hafa káfað á drengjum um mjög langt árabil og farið yfir þeirra mörk.

Konurnar í Stígamótum tala eins og séra Friðrik hafi borið höfuð og herðar yfir aðra kynferðisafbrotamenn á Íslandi og að hans afbrotaferill spanni 50-60 ár. Þannig talaði ein talskona þeirra í Kastljósinu í RÚV í gær, þótt hún væri aðeins að draga ályktanir af tiltölulega fáum sögum af honum, sem ekki voru sagðar frá fyrstu hendi, heldur frá eiginkonum meintra þolenda séra Friðriks eða dætrum meintra þolenda séra Friðriks.

Nú er það mjög merkilegt að sárafáir hafa stigið fram til að koma með þessar sögur, miðað við það sem blásið var upp. Þó er látið eins og þetta sé toppurinn á gígantískum ísjaka sem sé hans afbrotaferill sem eigi að spanna næstum alla hans ævi.

Samkvæmt Stígamótakonum er því séra Friðrik prímus mótor í þessum málum, eða megingerandi, jafnvel enn meiri en Ólafur Skúlason biskup, sem kom af stað úrsagnahrinu úr Þjóðkirkjunni á sínum tíma og var talinn mikið skrímsli af femínistum og yngri kynslóðum.

Þegar virkir í athugasemdum í DV fjölluðu um þetta nýlega kom einhver með athugasemd sem var á þá leið að Kristur hafi sagt börnunum að koma til sín, því þeirra væri himnaríki, og var ýjað að því að þróunin stefndi í þá átt að lýsa Kristi á sama hátt og séra Friðrik, og að ekkert væri því fólki heilagt nú til dags.

En hvað segir það manni að eiginkonur lýsi séra Friðriki svona, ekkjur þá væntanlega? Eða hvað segir það manni að dætur meintra fórnarlamba séra Friðriks segi frá þessu líka?

Í fyrsta lagi geisar stríð á milli kynjanna. Til að réttlæta völd sín yfir körlum reyna konur (ýgar konur, en hinar kvenlegri leyfa karlakonum að berjast fyrir sig) að gera sem flesta karla tortryggilega og glæpsamlega.

Þetta þýðir að öll smáatriði eru blásin upp, og það sem áður var fyrirgefið, allt fyrir völdin og valdabaráttuna. Hatrið er æðra ástinni, er hin nýja kenning femínistanna. Hatrið (á milli kynjanna) sigrar, eins og sungið var um í Júróvisjón.

Rétt eins og gamlar konur fá sér tattú til að efla kvennavaldeflinguna og minnka kynslóðabilið, og gera barnabörnum og börnum til geðs, þannig skipta þær einnig margar um skoðun og fara að hata karlmenn, allt fyrir femínismann.

Vel má vera að séra Friðrik hafi gert allt sem sagt er að hann hafi gert á hlut annarra.

Í þessum pistli er ég að fjalla um ástæðurnar fyrir hatrinu á honum. Valdasýki.

 

Hugleysi að þora ekki að segja frá því sem var satt og rétt

Auður Ava rithöfundur - listilega góður lýðskrumari meðal listamanna, eins og Bubbi Morthens.

Í Kiljunni fékk nýjasta bók Auðar Övu glimrandi dóma eins og venjulega, en hún er nú orðin ástdóttir gagnrýnenda. Ég hef raunar allt aðra skoðun á henni en þessir tízkugagnrýnendur.

Þegar ég eignaðist mína fyrstu bók eftir hana fyrir nokkrum árum, skáldsöguna Ör bar ég væntingar til hennar um að þar færi rithöfundur á borð við Halldór Laxness, miðað við lofið sem hún hafði fengið.

Já, bókin Ör er listilega vel skrifuð, en um innihaldið er ég ekki svo viss. Þetta er dæmigerð kjaftabók, kvennabók, þar sem tilfinningar og ljóðrænn orðavaðall fá að fylla bókina. Þannig eru kvennabókmenntir almennt nú til dags, en ekki áður endilega.

Nýjasta bókin hennar fjallar um transkonu og heitir DJ Bambi. Sú bók þykir ljá þeim hópi rödd sérlega vel og sannfæra jafnvel harðasta efasemdafólk um að hinseginleikinn sé engin ímyndun heldur eitthvað raunverulegt.

Ég hef ekki lesið þessa nýjustu bók hennar, en miðað við bókina Ör býst ég við að hún sé klókindalega saman sett til þess eins að hljóta náð gagnrýnenda og þess hóps þjóðarinnar sem þetta á við um.

Auður Ava er ofmetin eins og eiginlega allir kvenrithöfundar nútímans. Þetta eru draumórabókmenntir um hvernig andlegt líf litar veruleikann, þannig að veruleikinn er talinn annar en hann er.

Blekkingin er í aðalhlutverki, og femínisminn, óskhyggjan um kvenlægan heim frá upphafi til enda, þar sem allt hið kvenlæga er upphafið og feðraveldið niðrað sem mest.

Ísland er á nákvæmlega sama stað og Sovétríkin á Stalínstímanum. Listin lýtur lögmálum ríkisins. Aðeins ríkislist fær viðurkenningu, sölu og vinsældir. Það er að segja, femínísk svonefnd list, framleiðsla væri þó réttara orð.

En gleymum því ekki að góð listaverk gera ekki sannindi að sannleika. Þau hinsvegar geta talið fólki trú um það. Góð listaverk gera lygin sennilegri en sannleikann. Í því felst gildi listarinnar - að margra mati, ekki allra þó.

Þannig að vel má vera að þetta sé bezta bók Auðar Övu, og kannski er hún betri en Ör. Án efa fær hún viðurkenningar og verðlaun. Það breytir samt ekki veruleikanum. Skáldskapur verður áfram skáldskapur og veruleiki verður áfram veruleiki, nema fyrir það fólk sem gerir ekki greinarmun þarna á milli, hvort sem það lifir á því að vera geðveikt eða ekki, sem kannski skiptir ekki öllu máli.

Afi minn vildi að listin væri nytsamleg, eins og stálið sem hann vann með. Það vildi Ingvar frændi líka, bróðir hans, sem kenndi mér langmest í listum. Jónas frá Hriflu var hugmyndafræðingur þessarar kynslóðar, ásamt öðrum. Merkileg eru hans spor, og mega ekki gleymast, að öll list þurfi að þjóna veraldlegum, þjóðlegum, nytsamlegum markmiðum, en stuðla ekki að draumlyndi og óraunsæi, eins og öll list á að gera í dag, til að njóta hylli og seljast vel.

Hvað skapar góðmennskuna?

Kærleikur og friður er boðskapur jólanna kristnu. Hvort sá boðskapur komi frá hinum heiðna sið er ekki vitað, eins og orðið jól, sem komið er frá heiðnum tímum og heiðinni menningu, en kristnir menn vilja eigna sér þann friðarboðskap, hvað sem hæft er í því. Ritaðar heimildir skortir um það hvernig heiðnir menn héldu sín jól fyrir ríflega 1000 árum, en líklega voru það einhver blót, svallveizlur og slíkt.

Jólin eru mér dýrmæt og heilög vegna uppeldisins, bernskuminninganna, ömmu og afa, og hvernig manni var þetta kennt í æsku.

Ég hef mikið velt fyrir mér góðmennskunni. Hvað er góðmennskan? Er hún fórnfýsin og gjafmildin eða eitthvað annað? Eigingirni, peningagræðgi, óþörf neikvæðni og slíkt hlýtur að teljast til andstæðna góðmennskunnar.

En fólkið af kynslóð ömmu og afa var sérlega gott. Þar af leiðandi er hægt að draga ályktanir af þeirri staðreynd, því það er staðreynd. Kynslóðunum hefur farið aftur, og auðvitað er hægt að draga almennar ályktanir af þeirri staðreynd.

Hvernig get ég stutt slíka fullyrðingu og rökstutt, ef fólk hefur ekki slíka reynslu sjálft?

A) Náungakærleikurinn, samhjálpin. Um 1950 þótti Íslendingum sjálfsagt að bjóða ókunnu fólki að búa heima hjá sér í húsnæðishraki. Þetta er staðreynd. Þegar amma og afi leigðu á Tjarnargötunni í Reykjavík frá 1943 til 1950 voru þau oft með fólk sem fékk að gista og sofa á gólfinu, því það vantaði svo óskaplega mikið af húsnæði í Reykjavík, svo margir fluttu á mölina á skömmum tíma, og fólksfjölgunin var almennt mikil á Íslandi á þeim tíma. Síðan bættist við húsnæði fyrir hermennina. Þau fengu ekkert endilega leigupeninga frá þessu fólki, en stundum. Í einhverjum tilfellum voru það vinir og kunningjar.

Í dag er fólk orðið miklu stífara á svona hjálpsemi. Reglugerðir hindra ýmislegt líka, og að óþörfu. Í dag er það svo að þú þarft að þekkja og treysta viðkomandi til að leyfa að gista, sérstaklega til lengri tíma, eða það er reglan held ég frekar en undantekningin, öfugt við það sem áður var.

Jafnvel "góða fólkið" sem þykist halda að ótakmarkað rými sé á Íslandi og að Íslandi rúmi allan alheiminn, alla flóttamenn sem koma að utan, er stundum alls ekki tilbúið að láta alla þessa útlendinga búa heima hjá sér þegar á reynir. Það vill því koma vandanum yfir á aðra, og helzt pólitíska andstæðinga sína.

B) Áður fyrr var heiður í því að sýna dugnað og að vinna fyrir lítið kaup, til að skapa sér mannorð og sýna góða eiginleika. Það var á þeim tímum þegar atvinnuleysi var mikið á Íslandi. Þá var fólk (karlmenn aðallega) þakklátt fyrir að fá vinnu og að vinna fyrir lítið kaup, og var kurteist.

Ég er sérstaklega að vísa í Bretavinnuna í seinna stríði, og einnig vinnumenninguna í sveitunum á árum og öldum áður. Velmegunin hefur spillt þjóðinni ógurlega, og eftir því sem fólk fæddist síðar fékk það að kynnast æ meira snobbi og dekri. Því má segja að kynslóðunum hafi farið aftur vissulega.

Í dag er það orðið þannig að snobbið er orðið svo mikið að ungu kynslóðirnar vilja ekki vinna nema sum störf, láta útlendingum eftir að vinna önnur störf, eins og tildæmis verzlunarstörf og afgreiðslustörf. Hvernig uppeldi fengu þessi börn sem eru full af snobbi?

C) Áður fyrr var fólk rómantískt. Það er að segja, að það taldi það gæfu að kynnast maka eða einhverjum af hinu kyninu sem sýndi því áhuga, og bjóst ekki við að sá aðili væri fullkominn frekar en það sjálft teldist fullkomið. Meira en það, áður fyrr töldu eiginlega allir óhjákvæmilegt að giftast og eignast börn, öfugt við það sem nú tíðkast.

Mér finnst rómantíkin ákveðin tegund af góðmennsku. Það sem mér finnst felast í orðinu rómantík er fúsleiki að byrja með einhverjum af hinu kyninu og stofna til ástarsambands og telja það eðlilegt. Það bætir lífið, jafnvel þótt illa gangi og skilnaður verði ofaná eða sambúðarslit. Þroskandi er slíkt og nauðsynlegt. Ég tel að þar sem rómantíkin er dauð þar sé kaldlyndi og óhamingja, skortur á trausti og þessari tegund af góðmennsku.

Allskyns fræðingar stía kynjunum í sundur á okkar tímum með djöfullegum hætti. "Þú ert nóg", er ein mantran, maður á að elska sjálfan sig og það er talið nægilegt, sjálfselskan er upphafin, ekki að elska Guð og náungann eða neitt slíkt.

Hinseginleikinn er AFLEIÐING af þessari ómenningu og kaldlyndi, en ekki orsök.

D) "Sælir eru fátækir", er setning sem kemur úr Biblíunni og frá Kristi, þótt hún sé öðruvísi þar, "í anda" er þar að auki.

Allavega þá var þessi setning mikið notuð af fólki fyrr á öldum enda voru þá eiginlega allir Íslendingar fátækir. Nægjusemi er það orð sem lýsir túlkuninni á þessari frægu setningu Krists og Biblíunnar.

Á jólunum rifjast þetta upp og verður dýrmætt að nýju. Nægjusemin er góð til að fólk geti sett sér hófleg markmið.

En hvernig er þetta í nútímanum? Nægjusemin er alls ekki áberandi. Gildismatið snýst um veraldlega stöðu, mannvirðingu, félagslegt vald, nýjustu snjalltölvuna, snjallsímann, góða menntun, utanlandsferðir, spengilegan vöxt, brúnkutan og margt fleira sem tilheyrir tízkunni og Mammoni en ekki lífsgildum sem teljast sígild og góð.

Enn og aftur, fólki hefur farið aftur, miðað við boðskap sem margir telja ódauðlegan og sígildan, hinn eina rétta.

E) Að fórna sér fyrir aðra, fórnfýsi. Að viðurkenna að frelsarinn fæddist í fjárhúsi en ekki í höll, og þó gengur kristnin útá að tigna hann og viðurkenna sem meistara, kennara í lífsgildum og góðum siðum.

Jesús Kristur dó ofsóttur á krossi, og þó reis hann upp aftur og varð dýrkaður sem frelsari af fjölmörgum. Boðskapur þeirrar sögu er dýrmætur og gullvægur.

Jesús Kristur fórnaði sér fyrir okkur. (Ef við trúum sögunni um hann að minnsta kosti).

Þetta gefur fagurt eftirdæmi og leiðsögn í líferni. Þetta kennir manni að fólk sem er fátækt, ofsótt, illa til fara eða á annan hátt útskúfað í samfélaginu getur kennt manni eitthvað eða hjálpað, boðið uppá eitthvað sem samfélagið vantar, eða sem okkur vantar, einstaklingana.

Þetta var boðskapur sem gegnsýrði líf fyrri kynslóða. Hvernig er þetta í dag? Flestir af "góða fólkinu" skella skollaeyrum við þessu, og segja að trúarbrögðin séu mesti skaðvaldur mannkynssögunnar jafnvel. Þeirra góðmennska felst oft í því að vilja opna landamærin en taka svo enga ábyrgð á afleiðingunum af því.

Gömlu kynslóðirnar skildu orðið náungi rétt, sem sagt að hjálpa ekki bara þeim sem búa í öðrum löndum, heldur samlöndum sínum, þar sem neyðin er sjáanleg og áþreifanleg.

F) Að fyrirgefa. Þetta er eitt grunnatriði kristindómsins raunar, en hefur fallið í skuggann eins og svo margt, í okkar nútíma sem snýst um vinstristefnuinnrætingu.

Þetta þýðir til dæmis að fyrirgefa kynferðisafbrotamönnum hvort sem þeir brjóta gegn konum, börnum eða körlum. Þetta skildu fyrri kynslóðir. Auðvelt er fyrir femínista að kalla gamla fólkið meðvirkt, en sú afstaða er líka fullkomlega laus við fyrirgefninguna og vill ekkert með hana hafa, nema ef hún er til bóta fyrir fórnarlambið, þolandann, ekki gerandann.

Að fyrirgefa felst einnig í því að fyrirgefa makanum og fjölskyldumeðlimum, börnum, foreldrum eða öðrum. Sá sem kann að fyrirgefa og iðkar það og stundar af heilu hjarta bætir samskipti sín við aðra að miklum mun.

Konum er þvert á móti kennt það nú til dags að fyrirgefa alls ekki kærustum sínum eða eiginmönnum eða elskhugum eða viðreynendum, að þeir séu óalandi og óferjandi ef þeir eru ekki fullkomnir.

Því má segja það með sanni, að femínistar hafa skapað helvíti á jörð, bæði fyrir konur og karla, með því að ala á tortryggni og fullkomnunaráráttu sem engin innistæða er fyrir.

Við bætum sjaldnast aðra, og sízt með hatri og fordæmingu, útskúfun eða slaufun. Við bætum einstaka sinnum okkur sjálf eða slípum örlítið til í mesta lagi, en erum samt oftast sömu gallagripirnir til æviloka, eins og aðrir.

Við erum dæmd til einsemdar ef við fyrirgefum ekki okkur sjálfum og öðrum. Femínistar eru úti á túni.

G) Að fara framhjá reglunum en brjóta þær helzt ekki, vita af þeim. "Nýtt lögmál gef ég yður" sagði Kristur, að elska aðeins Guð og náungann. Þó sagði hann að Lögmálið félli ekki úr gildi á meðan himinn og jörð stæðu uppi.

Margir marxistar og aðrir vinstrifasistar og jafnaðarfasistar eru duglegir að fordæma fyrri kynslóðir, þar var allt svo ófullkomið og frumstætt, fólk fór ekki eftir reglum, spilling, frændhygli, nepótismi, þjóðremba, karlremba, mafíustarfsemi...

Þegar betur er að gáð er ESB fullt af einhverskonar spillingu, og demókratar í Bandaríkjunum, og þannig mætti lengi telja.

Í gamla daga bar fólk raunverulega ábyrgð og notaði dómgreind sína, og góðmennsku, og fólk í valdastöðum var umdeilt og fékk aðhald frá almenningi. Þegar frændhygli og karlremba voru ríkjandi var krafizt þess af valdamönnum að þeir væru kærleiksríkir, sem þeir reyndu að gera, þrátt fyrir léleg laun almennings og bág kjör flestra. Það var almenningur sem stjórnaði meiru en nú, og dæmdi pólitíkusa úr leik í næstu kosningum. Nú gerist það ekki lengur, því stjórnmálaelítan er orðin klókari og farin að leika sama leik og Loðvík 14, "Ríkið, það er ég!". Stjórnmálamennirnir eru orðnir svo klókir við að nota innihaldslaust málskrúð að engu skiptir hvað er kosið, alltaf kemur sami grauturinn uppúr kjörkössunum.

Í dag ber fólk í valdastöðum enga ábyrgð. Það hleypur í burtu þegar allt er komið í hund og kött og kennir öðrum um. Það felur sig á bakvið reglurnar eða frasana.

"Mér finnst spillingin góð", er ágæt túlkun á laginu "Mér finnst rigningin góð." Ef við erum með þjóðrækna stjórnmálamenn sem láta almenning á landinu ganga fyrir skiptir minna máli þótt þeir mylji undir sjálfa sig og geri sjálfa sig ríka. Verra er það þegar erlendir auðrónar ræna öllu fyrir sig. Þá fær almenningur á Íslandi enn minna. Það hefur verið að gerast undanfarna áratugi, sérstaklega eftir kreppuna 2008.

Smávægileg þjóðleg spilling getur verið valdeflandi fyrir innlenda auðmenn, og ef þeir hjálpa almenningi er það hið bezta mál.

Þessi pistill lýsir þó aðeins nokkrum hliðum góðmennskunnar, eða hvað hún getur verið, með hliðsjón af jólaboðskapnum og kristninni. Kannski fer ég betur ofaní þetta síðar.

Engu að síður, þessi sannleikskorn eru raunverulega að lýsa breytingum á íslenzku þjóðfélagi frá miðri tuttugustu öldinni til okkar daga.