Bloggfærslur mánaðarins, júní 2021

Orðaforða fer hnignandi. Fólk á almennt rétt á kynlífi, en ekki þó heimtingu.

Þórdís Elfa femínisti skrifar og talar með valdboðslegum hætti. Enda er það kennt í kynjafræðinni sem orðin er skyldufag sumsstaðar og næstum því skyldufag annarsstaðar. Ég geri það líka enda hef ég lært að ekkert annað dugar til að standa gegn yfirganginum og tjá sig í heimi sem orðinn er sífellt meira þannig.

Ég hef ýmislegt útá málflutning hennar að setja bæði innihaldslega og tjáningarfræðilega, hvað varðar rétta notkun orða.

Í fyrsta lagi skrifar hún: "Sá mis­skiln­ing­ur að karl­ar (eða bara fólk al­mennt) eigi „rétt“ á kyn­lífi er und­ir­staðan í því sem kall­ast nauðgun­ar­menn­ing, þ.e.a.s. þeim viðhorf­um og for­dóm­um sem rétt­læta kyn­ferðisof­beldi, bæði í hjóna­sæng­inni, al­mennt í sam­fé­lag­inu og á „hóru­hús­um“, eins og þú (beint að Magnúsi Scheving) komst einnig að orði."

Hún hefur orðið "rétt" í gæsalöppum sem bendir til þess að hún hafi eitthvað efazt um að hún hafi notað rétt orð í þessu samhengi. Mín máltilfinning sagði mér strax að eitthvað væri bogið við þetta. Ég hef borið þetta undir nokkra og allir eru sammála um að hún meini "eigi heimtingu á", eða "eigi kröfu á". Það er nefnilega grundvallarmunur á þessu.

Það er hægt að orða þetta svona á réttan hátt: Allir eiga rétt á kynlífi en enginn á rétt á nauðgunum. Það er það sem hún er að meina líka en orðalagið mætti vera betra og skýrara.

Ef við tökum þetta bókstaflega sem hún er að skrifa þá má enginn stunda kynlíf, eða hvað? Ef maður á engan rétt á einhverju er það bannað samkvæmt venjulegum skilningi. Ef maður á enga heimtingu á því eða kröfu hins vegar er það eitthvað sem kannski gæti fengizt en það er þá eitthvað sem maður getur ekki heimtað, ekki búizt við að konan sé alltaf tilbúinn í það eða einhver utan heimilisins.

Jafnvel í sjónvarpinu hef ég tekið eftir þessari villu. Þetta nær ekki nokkurri átt. Það getur enginn verið að tala um að banna kynlíf almennt. Bara nota orðið heimting eða krafa í staðinn fyrir réttur og þá er þetta skiljanlegt.

Innihaldslega er hægt að fjalla um þarna margt, en læt það eiga sig að mestu leyti. Mér finnst það undarlegt að tala um nauðgunarmenningu á Íslandi. Hvaða rétt hafa femínistar nú eða heimtingu að fá að skipta sér af einkalífi fólks með þessum hætti? Geta femínistar skilgreint eitthvað lögbrot sem gerist innan veggja heimilisins? Er það vilji þeirra að hjónaskilnaðir verði sem flestir og konur sem óánægðastar?

Þarf að kenna konum að hata karlmenn? Er það göfugt takmark? Þarf að gera þær óánægðar með samskipti sem þær hafa talið eðlileg fram að því?

Engu að síður er líking hennar rétt með ferskvöruna og niðursuðuvöruna. Ég er sammála henni í því að samþykki þurfi í hvert skipti, ekki síður þó áhuga, gagnkvæman áhuga. Hún er að miða við kristilegu skilgreininguna á hjónabandinu eins og hún tíðkaðist í gegnum aldirnar, þegar konur máttu lítið sem ekkert um þetta segja, voru keyptar, eins og orðið brúðkaup gefur til kynna skemmtilega og á lýsandi hátt.

Ég held að hún ætti að átta sig á því að skilgreiningin á ástarsamböndum og hjónaböndum hefur stöðugt verið að breytast þótt lögin hafi tekið minni breytingum, mest núna á allra síðustu árum. Að vissu leyti má segja að hvert einasta par skilgreini ástina og hjónabandið á sinn eigin hátt. Þegar hún talar um úreltar hugmyndir virðist hún vísa í miðaldarhugmyndirnar, þegar konan hafði nákvæmlega engan rétt.

Þennan pistil þarf ekki að hafa lengri. Endalaust er hægt að rífast um þetta eins misjöfn og sjónarmiðin eru.


mbl.is „Það er ekki ofbeldi að neita maka sínum um kynlíf, Magnús“
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Andasæringar að fornu og nýju.

Kristi tókst að reka út illa anda. Er hægt að reka út vonda anda úr fólki nútímans? Það gengur síður, því forherðingin er meiri í dag þegar X-2000 efnið er í líkömunum, líkamsskrautið.

Fólk á biblíulegum tímum hlýddi skipunum og andar sömuleiðis. Í dag er síður borin virðing fyrir skipunum. Kerfisbundið hefur ranghugmyndum og raunveruleikafirringu verið komið inn, hatursboðskap, heimsku, rökleysu og öllu neikvæðu. Fólk samar sig hatursöndum þeim sem sezt hafa að. Jörðin er sem sagt meira en 10. stigs víti og þetta mannkyn verra en 10. stigs vítismannkyn.


Margt er á brauðfótum, ekki bara netið sem datt út í vikunni víða um lönd

Helmingurinn af netinu datt út í vikunni eins og fréttir sögðu frá, en ekki mjög lengi. Það fylgdi fréttinni að ekki væri hryðjuverkum um að kenna.

Þeir sem sögðu frá The Great Reset í fyrra, eða Núllstillingunni miklu, höfðu varað við slíkum atburðum, og enn langvinnari og verri en sá sem varð í vikunni raunar. Með þessu er ég ekki að segja hverju skal trúa í sambandi við The Great Reset málin, en bækur hafa reyndar komið út um þetta, svo ekki er þetta allt þvaður, það er ljóst.

Auk þess er það staðreynd að þetta er nafn á viðburði WEF (World Economy Forum) Heimsefnahagsstofnunarinnar frá því í fyrra, 2020. Síðan eru til aðrar kenningar með þessu heiti sem sumir nefna samsæriskenningar. Þær ganga sumar út á að Joe Biden sé einhverskonar andkristur, eða þannig er hægt að túlka þetta, keyptur af spilltri fjármálaelítu til að koma á nýju og spilltu fyrirkomulagi í óhag fyrir venjulegt fólk, og að faraldurinn sé hluti af áætlun um að útrýma fólki skipulega samkvæmt yfirlýstum markmiðum Bill Gates og fleiri. Hann hefur reyndar viðurkennt slíkar skoðanir, en allt í þágu umhverfisverndarsjónarmiða, en það eitt og sér er undarlegt, eins og svo margt í þessu efni.

The Great Reset er annað og meira en samsæriskenning. Þetta er atburður sem gerðist í fyrra á vegum þessarar alþjóðlegu stofnanar, og það er sannað og skjalfest.

Ég vil í þessum pistli athuga fáein atriði.

 

1) Hverjir hafa grætt á Covid-19?

2) Hverjar hafa afleiðingarnar verið?

3) Fylgir þetta einhverju mynstri sem var þekkt áður? Gerðust svipaðir hlutir áður?

4) Er verið að koma á alræðisstjórn glóbalista og alþjóðafyrirtækja, ólígarka, auðmanna?

 

Ólígarkræði mætti nefna auðræði eða fáræði, þar sem fáir ríkja í krafti ofursamþjöppunar auðs, oftast í krafti alþjóðavæðingar.

 

Svör:

 

1) Lyfjafyrirtæki í eigu auðmanna hafa grætt á Covid-19. Bankastjórar og aðrir billjarðamæringar tengjast þessu neti.

2) Afleiðingar af Covid-19 hafa verið frelsissviptingar, meira mannfall en á dögum seinni heimsstyrjaldarinnar, upplausn og ótrúlega mörg vandamál, fleiri en upp verða talin hér. Sem sagt, ástæða fyrir nýjum Nüremberg réttarhöldum væntanlega.

3) Samkvæmt bókinni "Falið vald" eftir Jóhannes Björn og mörgum öðrum slíkum bókum fylgir þetta mynstri sem hægt er að rekja að minnsta kosti 100 ár aftur í tímann, og raunar miklu lengra, þar sem ýmsar ættir byrjuðu að eignast miklu meira en aðrir, þetta fræga 1% sem á 99% eða svo. Seinni heimsstyrjöldin var kostuð af þessum sömu ættum og öll stríð síðustu aldar meira og minna, almenningur missir sífellt völd en þessi elíta verður sífellt ríkari og valdameiri.

4) Já, það er verið að koma á alræðisstjórn glóbalista og alþjóðafyrirtækja, það er alveg deginum ljósara.

Svo má nefna fleiri atriði. Efnahagur margra þjóða er nú á brauðfótum og lítið má út af bregða. Lönd og þjóðir eru viðkvæmari en nokkru sinni fyrr fyrir yfirtöku ofurríkra einstaklinga og samtaka. Ef móðir allra kreppa kemur veit enginn hvar það endar. Það gæti endað með því að meira og minna allar þjóðir verði á skuldaklafa glóbalista, þessara aðila sem gætu hafa hrint þessu af stað.

Önnur mikilvæg spurning. Er það gáfulegt að treysta á netið og setja öll eggin í sömu körfuna ef yfirtaka á netinu mun fara fram eða eitthvað slíkt sem við getum ekki séð framá?

Þessi vandamál eru svo stór að allir þurfa að ræða um þau. Vinstrimenn viðurkenna hluta af þessu sem hér kemur fram, sumir allt. Stór hluti af því sem kemur fram í þessum pistli eru viðurkenndar staðreyndir, en svo eru fáeinar getgátur hérna líka og vitnað í fólk sem ég ber virðingu fyrir, enda tel ég rétt að hlusta á alla sem koma með öðruvísi sýn á heiminn og rökstyðja hana vel.


Missir er að húsum sem settu svip á bæinn

Af hverju allar þessar íbúðir þegar fæðingum fer fækkandi? Jú, svarið er augljóst. Ísland á að verða flóttamannanýlenda og þannig verður það ef Píratar, Samfylking, Viðreisn og Vinstri græn komast til valda. Það er verið að rífa hús sem settu svip sinn á bæinn. Er þetta ekki alveg sama grunnhyggnin eins og að vera með gorkúlufyllerí í hótelbransanum fyrir 3 árum eða bankabransanum fyrir rúmlega 10 árum?

Hvað sagði Sigmundur Davíð? Skipulagsmál eru í ólestri. Duttlungar ráða för, stundargróði, skammsýni, ekki smekkvísi.


mbl.is Hamborgarar víki fyrir íbúðum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

"Staðan aldrei verri á bráðamóttöku" segir í frétt frá RÚV.

Undarlegt er að svona stórt mál sé ekki víðar í fréttum en á RÚV. Það sem er sérlega merkilegt við þetta er að sífellt er verið að reyna að bæta heilbrigðiskerfið, auka fjárveitingar og slíkt, en það dugar bara ekki til. Eru þetta afleiðingarnar af hættulegum bólusetningum eða hvað? Það kann að vera.

Þetta er í raun áfellisdómur yfir sitjandi ríkisstjórn. Eitthvað hefur brugðizt. Deildin uppfyllir ekki lágmarkskröfur, segir í fréttinni. Þarf frekar vitnanna við að menningin er hrunin? Það heitir helstefna þegar ástandið versnar hvað sem reynt er til að bæta það.

Það er alþekkt að vinstrimenn tala og lofa en hægrimenn láta frekar verkin tala. Þetta er ekki hrein hægristjórn sem situr núna, því fer fjarri. Þetta er reiptogsstjórn þar sem margir verstu gallarnir koma í ljós úr stefnum flokkanna.

"Þöggun og afskiptaleysi" kemur fram í DV frétt um þetta þar sem læknir þar tjáir sig um þetta.

Er Ísland lamað vegna áherzlna á röng mál og röng atriði? Sitjum við uppi með pólitíkusa sem hræðast að taka ákvarðanir og eru femínistarnir í sömu spillingarsúpunni?

Sú öfugþróun ágerist að stóru málin fá sífellt minni athygli en litlu málin fá sífellt meiri athygli, persónuleg vandkvæði. Viku eftir viku er þetta þannig, og nú er reynt að útrýma ofbeldi í fjölmiðlum og hlustað á grátbólgnar sögur. Hvernig á að vera hægt að útrýma ofbeldi með átaki í fjölmiðlum? Það hefur alltaf verið til og verður alltaf til eins og vændi, dóp og annað slíkt. Þetta heitir að berjast við vindmyllur. Á meðan tapast stríðin sem raunverulega er hægt að ná árangri í.

Erum við í keppni um það hvaða heilbrigðisráðherrar eru verstir eða aðrir ráðherrar? Auðvitað má tala um djöflastjórnun og púkastjórnun þegar allt þetta er augljóst. Þegar ömurlegri stöðu er lýst í fréttum en stjórnvöld eru ófær um að gera neitt í málunum þarf að breyta til.

Sjá menn ekki fáránleikann í þessu? Staðan aldrei verri á bráðamótttökunni en þó átti bólusetningarherferðin að redda öllu, svo þjóðin yrði svo heilbrigð?

Ég spyr eins og Bob Dylan: "How many years can a mountain exist before it's washed to the sea?" Hversu miklar hörmungar þurfa að ganga yfir þangað til fólk lærir af mistökunum og breytir um stefnu?


Halldór Ingi Andrésson, leitt að heyra af fráfalli hans.

Áður en ég kynntist Megasi var Halldór Ingi þessi sagnameistari um tónlist í búðinni sinni. Grammið og Plötubúðin voru verzlanir sem maður sótti mikið fyrir fermingu. Halldór Ingi spjallaði við sína viðskiptavini og var óþreytandi að segja frá plötum sem voru á leiðinni eða ýmsum fróðleiksmolum úr fortíðinni um hljómsveitir og listamenn.

Í raun hefði hann vel mátt fá þátt á Rás 2 á þessum tíma, hann var svo gríðarlega fróður og sagði skemmtilega frá.

Pírataheimspeki lærði ég hjá honum, að aldrei væri of mikið samið af tónlist. Ef maður væri tónlistarmaður væri alltaf markaður fyrir sjóræningjaefni, demóteip og tónleikaupptökur sem erfiðara er að gefa út hjá stóru forlögunum. Óútgefnu lögin hans Dylans fékk ég mörg hjá honum og svo síðar hjá Megasi yfirfærð á snældur. Þetta var eins og að stunda gullgröft, að fjalla um verkin hans Dylans eða annarra tónlistarmanna.

Þegar hann hætti með búðina sína voru CD diskarnir orðnir allsráðandi. Ég mun alltaf minnast hans sem kenndi mér margt um Dylan og vakti áhuga minn á ýmsum hljómsveitum einnig og öðrum tónlistarmönnum.


Skipulagður ruglingur nútímans

Nútíminn er hvað? Setja skipstjórann í kolamoksturinn, messadrengurinn gerður að skipstjóra, allir hafðir fullir, þegar brotsjór skellur á eru allir sendir í kojuna. Ekki verður hætt fyrr en skipið er sokkið og áhöfnin með. Aldrei hlustað á rökrétta gagnrýni.

Sigríður Á. Andersen og Brynjar Níelsson eru meðal þeirra hæfustu sem hafa starfað í Sjálfstæðisflokknum uppá síðkastið. Brynjar hyggst hætta og Sigríður missir áhrif sín. Ekki er það nógu gott.

Annars er þetta ágætis fólk sem sigraði, en stjórnunarhæfileikar Sigríðar og Brynjars finnst mér bera af.


Blásið af vindinum burt eftir Bob Dylan, túlkun á fyrsta erindinu.

Þegar ég var á unglingsárunum þýddi ég þennan texta eftir Bob Dylan og man enn nokkurnveginn hvernig hann hljómar í þýðingunni. Hins vegar grunaði mig að málfræðivilla hefði fólgizt í þeirri gömlu þýðingu. Ég þýddi:Svarið vinur minn er blásið af vindinum burt." Réttara er að segja:"Svarinu vinur minn er blásið af vindinum burt". Blæs maður eitthvað í burtu eða einhverju? Þágufallið er viðtekin hefð. Hins vegar hafa orð stundum byrjað í nefnifalli og þolfalli og endað í þágufalli. Það er talað um blásið hár, með hárblásara, hert með geli, eins og þekkt var á 9. áratugnum, diskótímabilinu. Þar er hár í nefnifalli.

Ingvar frændi kenndi mér að vera sjálfsgagnrýninn, að efast um allt sem ég sagði eða skrifaði, til að leita að villum. Getur það verið að einhversstaðar þarna sé villa? Z eða Y, hvað segir máltilfinningin og hvað segir orðabókin?

Jæja, áfram með ljóðið og túlkunina á því.

 

"Svona er þýðingin yfir á íslenzkt talmál:"

 

"Hversu marga vegi verður maður að fara niður áður en þú kallar hann mann? Hversu marga sjói verður hvít dúfa að sigla áður en hún sefur í sandinum? Já og hversu mörgum sinnum verða fallbyssukúlur að fljúga áður en þær verða að eilífu bannaðar? Svarinu vinur minn er blásið af vindinum burt, svarinu er blásið af vindinum burt."

 

Þetta er einn frægasti söngtexti allra tíma og ljóðið átti sennilega meiri þátt í vinsældum lagsins en laglínan eða söngurinn. Þetta kvæði er því á einhvern hátt lykill að frægð Bob Dylans. Bob Dylan sló í gegn með þessu lagi, í eigin og annarra flutningi, því aðrir vildu ólmir flytja það einnig snemma.

 

Margt er hér að skoða. Eitt það fyrsta sem vekur hér athygli er að Bob Dylan fékk samúð margra svartra Bandaríkjamanna með línunni "...before you call him a man?" Þar sem þeir litu svo á að þeir væru ekki álitnir menn af meginþorra þjóðarinnar, (eða þeir sem voru í uppreisnarhug og vinstrisinnaðir), eða þetta kom fram í heimildamynd um Bob Dylan fyrir nokkrum árum þar sem bandarísk og svört söngkona, Mavis Staples í myndinni "No direction home" eftir Martin Scorsese sagði þetta sjálf, og útskýrði vinsældir lagsins.

Við verðum að athuga að þetta var lag samið árið 1962, á tíma Kúbudeilunnar, aðskilnaðar kynþátta og kynja eftir stéttum, á tíma McCarthyismans og harðra reglna almennt í samfélaginu sem ganga þvert á það sem mannréttindasamtök hafa barizt fyrir og breytt allar götur síðan, og voru byrjuð á einnig á þeim tíma.

 

Skoðum almenn orðatiltæki í frummálinu og frekari merkingar og túlkanir.

 

"To go down a road", að fara niður ákveðinn veg getur þýtt að fara út í ákveðna umræðu. "I don't want to go down that road": "Ég vil ekki leggjast svona lágt, fara út í þessa umræðu".

Þannig að túlka mætti þessi fyrstu orð þannig: "Hversu mikið þarf svarti maðurinn að herma eftir drottnunargirni hvíta mannsins til að vera kallaður mennskur, eða eftir hefðum hans og lífsháttum?"

 

Aðrir túlkunarmöguleikar eru fyrir hendi. Ef þetta er tekið bókstaflega getum við séð fyrir okkur fátækan og fótgangandi mann, sem fær ekki bílfar upp og niður hæðir og hóla eða brekkur. Þá er þessi setning ekki tengd við húðlitinn heldur almenn kjör manna, fátækt og mismunandi stéttir. Þannig vill Bob Dylan heldur hafa það, hann reynir að hafa texta sína almenna og sneiða hjá því sértæka, eða það reyndi hann að minnsta kosti í sínum beztu verkum, þótt á seinni tímum hafi hann stundum brugðið út af þeirri reglu.

 

Þannig að Bob Dylan spyr, hversu mikið þarf fátækur maður að leggja á sig til að vera metinn að verðleikum? Verður starf hans nokkurntímann metið til jafns við þann sem er í hærri félagslegri stöðu, burtséð frá kyni eða kynþætti? Vissulega vísar hann þarna í kynþætti, en þó þannig að öðruvísi má túlka þetta einnig.

 

Hann er almennt að fjalla um stéttir og stéttaskiptinguna í samfélaginu. Þessi texti er ekki kallaður fyrsti frægi baráttusöngur Dylans út af engu.

 

Þessi texti kom á réttum tíma, það er lykillinn að frægð hans. Kvenréttindamál og mannréttindamál almennt voru kraumandi undir niðri bæði í Bandaríkjunum og víðar. Allur þessi áratugur var áratugur þannig átaka, og með 68 byltingunni má segja að orkan hafi leystzt úr læðingi og orðið áberandi.

 

Það er ekki sama hvenær hlutirnir eru sagðir eða hvernig eða hver segir þá. Bob Dylan var réttur maður á réttum stað á réttum tíma með þennan texta, þetta kvæði.

 

Menn hafa lagzt í miklar rannsóknir á því hvenær þetta lag varð til, og niðurstaðan er sú að Dylan hafi skrifað fyrstu tvö erindin á kaffihúsi þann 16. apríl 1962, "The Commons". (Sem útlagzt gæti Þingmennirnir).

 

Menn hafa deilt um hvort lagið er stolið. Árið 1902 samdi Robert Hobart Davis fyrir Fay Templeton í söngleiknum Flóttamennirnir lagið:"Hversu mörg tré getur skógarmúrmeldýr bitið niður?" ("Skógarmúrmeldýrslagið"). Upprunalega lagið mun ekki hafa verið með svarinu "Blowing In The Wind", en síðar hefur þarna orðið einhver blöndun.

 

Dylan sjálfur hefur viðurkennt að hafa byggt lagið á "No More Auction Block" sem er byggt á "We Shall Overcome" sem er byggt á "The Sicilian Mariners Hymn" frá 1792.

 

Sá orðrómur gekk að Dylan hafi keypt lagið af Lorre nokkrum Wyatt árið 1962, sem þá var lítt þekktur söngvari, en Lorre Wyatt sjálfur kvað niður þann orðróm í blaðinu "New Times" og svo í "Sing Out" 1974. Ekki í fyrsta sinn sem hæfileikar og snilld vekja öfund annarra þannig að neikvæð viðbrögð eru vakin.

 

Það er hins vegar annað að nota laglínur eldri laga sem ekki eiga sér höfunda, eins og Dylan hefur gert. Hann er þó einnig þekktur fyrir að umbreyta lögum þekktra höfunda og jafnvel nota lög þeirra óbreytt og komast upp með það í krafti frægðar sinnar. Þannig er lagið "Are You Ready" frá plötunni Saved 1980 augljóslega byggt á lagi eftir Eric Clapton, en á plötunni "461 Ocean Boulevard" frá 1974 er lagið "Get Ready" sem er samið af Eric Clapton og Yvonne Elliman og er grunsamlega líkt "Are You Ready" frá 1980 með Dylan.

 

Þá er komið að því að skoða næstu línur ljóðsins. Hann yrkir um að hvítar dúfur þurfi að sigla sjói áður en þær sofi í hinum hvíta sandi. Hér er allt fullt af líkingum og ljóðmáli sem þarf að skoða betur.

 

Þetta er mjög almennt orðað. Friðardúfan, eða hvíta dúfan er tákn um frið og kærleika. Kannski er þetta upprunnið í Biblíunni, þegar Nói lét dúfu kanna hvort land væri framundan, en alla vega er þetta ævagamalt orðalag og líkingamál, svo mikið er víst. Þetta skilja allir.

 

Að sofa í sandinum er óvenjulegt orðalag en margir hafa talið þetta tengjast Sandmanninum svonefnda, en þannig er Óli Lokbrá nefndur í enskumælandi heimi víða.

Flestir telja þetta því líkingu fyrir að sofa, sumir að deyja, eða lifa friðsömu lífi að öðrum kosti.

Hvernig svo sem menn vilja skýra þessar ljóðlínur nákvæmlega er merkingin augljós. Hversu oft þarf að sýna friðarviðleitni áður en árangur næst?

Næst spyr hann hversu oft fallbyssukúlur þurfi að fljúga áður en þær verða að eilífu bannaðar. Þetta þarf svo sem ekkert að útskýra frekar, en vert er að minna á að hann notar hér úreld vopn sem dæmi, sem gerir kvæðið klassískara en ella. Þar með er hann að segja að alltaf komi einhver ný vopn, og að gegn þeim þurfi einnig að berjast, að þetta sé ekki háð tímanum, heldur sé allt breytingum háð.

Svo kemur viðlagið fræga. Sumir telja að Dylan hafi haft kjarnorkuvopn í huga þar sem vopnakapphlaupið brjálaða stóð sem hæst á þessum tíma. Svo mikið er víst að öll svör hyrfu með vindinum geislavirka og allt dræpist í slíku stríði, sem setur allar svona heimspekilegar spurningar í annað ljós.

Aðrir segja að þetta bendi á að svörin séu alltaf misjöfn eftir tíðarandanum. Sumir segja að þetta bendi á fánann bandaríska, eða sem sagt að kerfið sjálft sé sökudólgurinn, skipulagið, spillingin, völdin. Það er vissulega fáni landanna sem blaktir í vindinum, en sögnin blow getur þýtt að blakta eins og blása eða berast með vindinum. Einnig getur sögnin þýtt að springa, og að springa í vindinum hlýtur að vera tengt gereyðingarvopnum.

Sagnir með svona margræða merkingu vekja upp ýmsar spurningar og túlkunarmöguleika.

Þetta lag er samið þegar Dylan er enn með Suze Rotolo. Síðar verður hann fyrir áfalli er hún fer til Ítalíu og gerir lag um það, "Walking Down The Highway", einnig á annarri plötunni.

Á þessu skeiði er Dylan fullur bjartsýni um að hægt sé að koma á friði, eða hafa áhrif. Síðar gerist hann bölsýnni, og raunar stöðugt bölsýnni og bölsýnni eftir því sem á ævina líður, hættir að búa til mótmælasöngva að mestu árið 1964.

Þetta lag er almannaeign. Það er orðið eins konar þjóðlag þótt það sé eftir Bob Dylan. Allir túlka það á sinn hátt og elska það á einhvern hátt. Það hlýtur að teljast einn almesti sigur sem tónlistarmaður getur náð. Þessu náði Bob Dylan strax í upphafi ferils síns, og hefur stritað við að viðhalda frægð sinni æ síðar, ríkidæmi hans hefur aukizt, en hæfileikarnir tæplega. Hann hefur samið minna með árunum, og það hefur ekki náð slíkum vinsældum.


Leiðtogahlutverk Danmerkur kemur í ljós

Fréttirnar frá Danmörku um innflytjendalöggjöf í takt við tímann vekja allskonar viðbrögð, nema hvað? Ekki við öðru að búast. Eins og venjulega eru íslenzkir kratar 20 árum á eftir þeim í Evrópu. Ekki aðeins Danir eru farnir að þroskast, það örlar á slíku í sjálfri Svíþjóð sem hefur verið eitt helzta sjálfseyðingarþjóðfélagið á hnettinum lengi.

Ég held að það sé sama hvert maður lítur í Evrópu, þar eru æ fleiri að átta sig á því að þróunin er í þessa átt, nema Ísland er á eftir eins og svo oft.

Hvers vegna þarf Ísland að bíða af sér þessar kosningar í þessum málum? Það kemur að því að lokum að flokkar sem taka þessa dönsku afstöðu stækka. Ég á við flokka eins og Íslenzku þjóðfylkinguna og Frelsisflokkinn, og fleiri flokka. Það er ömurlegt ef þeir ná ekki nægilegri stærð til að bjóða fram í kosningunum í haust og ná inn fólki á þing. Það sýnir hvað þjóðin er úr takti við tímann ef meirihluti þjóðarinnar afneitar að þessir flokkar eiga erindi inná alþingi og við þjóðina.


Upprifjanir á samtölum við Megas um meistarastykkið "Á bleikum náttkjólum".

Ég fór að rifja það upp við netumræður hvað Megas sagði mér um upptökur á plötunni "Á bleikum náttkjólum". Gefnar hafa verið út margar bækur um hvenær Bob Dylan hljóðritaði sínar plötur og við hvaða aðstæður en aðeins ein slík bók er til um Megas eftir Óttar Guðmundsson geðlækni, en hann er einnig góður vinur Megasar og frændi.

Ég tel að ástæðan fyrir því að diskarnir mínir náðu ekki meiri útbreiðslu en raun bar vitni að ég kom fram með öðruvísi texta en flestir. Megas var þó aldrei að setja það fyrir sig, og vildi að ég hefði trú á sjálfum mér. Hann tók eftir því að ég var feiminn og reyndi að gefa mér góð ráð.

Ég spurði hann um lagið "Um raungildisendurmat umframstaðreynda", sem hann gaf út í söngbókinni sinni "Kominn en fráleitt farinn" árið 1973. Ég spurði hvort hann hefði aldrei hljóðritað það, en það var ekki á stóru plötunum hans. Hann sagðist jú hafa hljóðritað það, en skilið það eftir óútgefið. Þá fór hann að tala um plötuna "Á bleikum náttkjólum" og það var áhugavert.

Hann sagðist hafa tekið upp nokkra svona "langhunda" fyrir "Á bleikum náttkjólum", en hafi svo ákveðið að sleppa því að hafa þá á plötunni. Hann sagði að svona löng lög "ætu upp allt plássið á hliðunum svo ekki væri pláss fyrir nema örfá lög".

Þá fékk ég uppúr honum þessar dýrmætu upplýsingar að "Á bleikum náttkjólum var tekin upp seinni hlutann í júlí 1977 og fyrri hlutann í ágúst 1977 í Hljóðrita í Hafnarfirði.

"Gamli skrjóðurinn", "Orfeus og Evridís" "Útumholtoghólablús", slík lög voru hluti af fyrri hluta vinnunnar, svo var skipt um gír og endað með pönki. Mjög fjölbreytileg plata sem stundum hefur verið kosin sem bezta plata Íslandssögunnar. Þannig var það í bók eftir einn bloggara hér, Jens Guð, en bókin hans hafði talsverð áhrif á mig á unglingsárunum.

Ég kvartaði undan því við Megas eitt sinn að nóturnar við "Við sem heima sitjum nr 45" pössuðu ekki við laglínuna á plötunni. Hann hló nú að því og sagði að það væri ekki skrýtið, því í hljóðverinu hafi hann ákveðið á síðustu stundu að búa til nýtt lag við þetta ljóð, sem hæfði betur rokkinu og pönkinu, í anda "Paradísarfuglsins" sem þá var nýskriðinn úr egginu, orðinn til.

Þannig var "Við sem heima sitjum" eitt síðasta lagið sem var tekið upp fyrir plötuna, og til að hæfa ákveðnu þema sem hann bjó til, um mismunandi tíðaranda og tónlistarstefnur, þar sem nýi tíminn hitti þann gamla fyrir.

Hið gullfallega lag "Fátækleg kveðjuorð (til-)" er víst byggt á gömlu píanóverki (eða æskuverki hans) og textinn svo meitlaður við. Þetta lag er hreinasta perla eins og flest eða allt á plötunni. Þar kemur hann inná orð Arthurs Rimbauds, snillingsins unga, sem einnig hafði mikil áhrif á hann.

Hann sagði mér frá "Paradísarfuglinum", hvernig hann var enduruppbygging á eldra lagi sem samið var við ljóð Davíðs Stefánssonar frá Fagraskógi.

"Útumholtoghólablús" er byggður á kynnum af útigangsmönnum og ólánsfólki í Reykjavík.

"Saga úr sveitinni" er kvæði byggt á reynslusögu manns sem hann þekkti.

"Heimspekilegar vangaveltur um þjóðfélagsstöðu" er eitt af þessum lögum sem hann bjó til fyrir plötuna til að búa til stemmningu úr Reykjavík, ekki of hástemmda, heldur eðlilega, líka götulífinu, og það tókst vel, og svo gert grín að frægu skáldi undir lokin.

"Gamli skrjóðurinn" er æskuverk, samið á sama tíma og "Gamli sorrý Gráni", þegar hann var enn um fermingu.

Syrpan um Sæma fróða eru ein beztu lögin og textarnir. Dæmi um lög sem hann breytti í hljóðverinu á síðustu stundu og gerði enn betri.

"Jón Sívertsen og sjálfstæðisbarningur Ísfirzkra" er einnig þannig sönglag, byggt á eldra lagi eftir hann sjálfan, snúið upp í nýtt lag í hljóðverinu.

"Heilnæm eftirdæmi" er að hluta til demóteip sem er bætt ofaná og ljóðið á sér eldri fyrirmynd annars skálds. Ótrúlega margar tilraunir voru þarna í gangi eins og oft hjá Bítlunum og útkoman frábær.

Það er sérlega skemmtileg saga á bak við síðasta lagið, "Vögguvísa á tólftu hæð". Ég spurði hann um þetta lag, og hann hló nú líka að því og sagði að eitt sinn þegar spóla var að verða búin hafi hann raulað þetta og textinn hafi verið:"Er ekki bandið að verða búið?... er ekki bandið að verða búið?"... og síðan hafi þeir ákveðið að nota þetta undir breyttum texta og hljóðrita almennilega, og það hæfði vel fjölbreytileika plötunnar, enn ein tónlistarstefnan, hugljúft vögguljóð í lokin.

Ennþá vekur þessi hljómplata upp skemmtilegar stemmningar. Það má segja að allir tónlistarmennirnir sem þarna voru saman komnir hafi verið miklir hæfileikamenn. Diddú þar með talin, enda konur líka menn.


« Fyrri síða | Næsta síða »

Um bloggið

Ingólfur Sigurðsson

Höfundur

Ingólfur Sigurðsson
Ingólfur Sigurðsson

Færsluflokkar

Maí 2024
S M Þ M F F L
      1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31  

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (19.5.): 130
  • Sl. sólarhring: 130
  • Sl. viku: 680
  • Frá upphafi: 108411

Annað

  • Innlit í dag: 120
  • Innlit sl. viku: 535
  • Gestir í dag: 116
  • IP-tölur í dag: 113

Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar

Leita í fréttum mbl.is

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband