6.11.2021 | 13:16
"John Wesley Harding" eftir Bob Dylan frį 1967, žżšing og tślkun.
Žetta lag kom śt į samnefndri plötu meš Bob Dylan ķ įrslok 1967, og snemma įrs 1968 annarsstašar. Ég tel žetta algera lykilplötu ķ safni Dylans, žar sem hśn tengir saman mörg tķmabil. Kįntrķįhrifin eru greinileg, en einnig vönduš textasmķšin frį fyrri įrum.
Fyrir mörgum er žessi hljómplata mikill leyndardómur og fólk skilur ekkert ķ textunum jafnvel, nema žeim sķšustu sem eru einfaldari, sķšustu tvö lögin fjalla um įstina.
Aš mestu leyti fjallar žessi plata žó um žjóšfélagsleg mįlefni og trśarleg, andstöšu viš kristnina jafnvel, ef vel er aš gętt, og andstöšu viš allskonar rķkjandi skošanir.
Svona er žżšingin:
"John Wesley Harding var verndari fįtęka fólksins. Hann feršašist um meš byssu ķ sérhverri hönd. Allt ķ kringum landiš opnaši hann fjölmargar dyr, en var aldrei žekktur fyrir aš sęra heišarlegan mann. Žaš var nišri ķ Chaynee sżslu į umtölušum tķma, aš meš konu sinni tók hann sér stöšu, og brįtt var įstandiš allt annaš en leyst, žar sem hann var ęvinlega žekktur fyrir aš ljį hjįlparhönd. Allar götur mešfram ritsķmavķrnum hljómaši hans nafn, en samt varš hann aldrei sakašur um neitt, og enginn var į ferli sem gat rakiš hans slóš eša kešjaš hann nišur, hann var aldrei žekktur fyrir aš gera neitt heimskulegt."
Žessi texti er fullur af įhugaveršum žversögnum og er žvķ skįldlegur.
Sögulega persónan John Wesley Hardin fęddist 1853 og lézt 1895, 42 įra. Hann var fjöldamoršingi og fręgur byssubófi ķ villta vestrinu en alls ekki žessi bjargvęttur og Hrói höttur eins og Bob Dylan lżsir honum ķ žessu lagi, og žessvegna hafa menn tślkaš žaš į annan hįtt en aš žetta sé venjulegur hetjusöngur og ballaša ķ gamaldags, sķgildum stķl.
Žaš er ekki bara aš sagan sem sögš er ķ laginu passi ekki viš žjóšsagnapersónuna meš žessu nafni, heldur eru innbyršis mótsagnir ķ kvęšinu sjįlfu. Dylan hefur lżst žvķ ķ vištölum aš hann hafi ekki vandaš sig viš textageršina, en ašrir telja dżpri merkingu bśa žar aš baki.
Žetta er snilldarlegt ljóš og engin mistök žarna į feršinni, heldur žversögnunum haganlega komiš fyrir til aš koma meš bošskap sem ekki allir tślka eša grķpa eša skilja eša meštaka.
Ķ fyrsta lagi notar Bob Dylan oršalagiš "ķ sérhverri hönd", (every hand, ekki each hand). Ķ hvorri hönd vęri ešlilegt, (each). Žar kemur žaš ķ ljós aš John Wesley Harding er tįkn fyrir annaš en byssubófann fręga.
Žegar notaš er oršalagiš "aš opna fjölmargar dyr", hefur žaš margvķslega merkingu. Öll žessi hljómplata er full af margręšu og flóknu oršalagi sem ber aš tślka til aš fį ķ žaš fulla og rétta merkingu.
Lķnan "aldrei žekktur fyrir aš sęra heišarlegan mann", er sérlega lżsandi einnig. Tek ég allt žetta fyrir sķšar betur.
Śtlaginn įtti vissulega tvęr eiginkonur, en žetta meš aš taka sér stöšu meš annarri hvorri eiginkonunni, eins og lżst er ķ hetjusögum er ekki eins vķst af heimildunum.
Fyrri kona śtlagans dó į undan honum śr berklum eftir 20 įra hjónaband, Jane Bowen Hardin. Hśn bar honum žrjś börn og afkomendurnir uršu margir sķšar.
Hjónaband žeirra var varla hetjulegt, nema fyrir žį sem žannig vilja tślka žessa sögu, žvķ fįtęktin var mikil og eymdin, og eiginmašurinn oft ķ fangelsi fyrir manndrįp.
Seinni kona śtlagans var Carolyn Lewis Baze, en henni var hann ašeins kvęntur nokkra mįnuši sama įr og hann lézt, var drepinn, 1895.
Ein mesta žversögnin felst ķ žessari lķnu:"Brįtt var įstandiš allt annaš en leyst, žar sem hann var ęvinlega žekktur fyrir aš ljį hjįlparhönd".
Reyndar hefur oršiš "for" misjafna merkingu, žaš getur žżtt žrįtt fyrir, en algengara er aš žaš žżši eitthvaš ķ lķkingu viš žar sem.
En jafnvel žótt žaš sé žżtt "žrįtt fyrir" er merkingin undarleg.
Žessi žversögn gegnir hlutverki ķ tślkuninni sķšar.
"Aldrei sakašur um neitt", žetta hefur Bob Dylan vitaš aš var alrangt og žvķ hefur hann sett inn žessa lķnu til aš hjįlpa fólki aš rįša gįtuna og skilja ljóšiš.
"Enginn sem gat rakiš slóš hans", žetta vissi Dylan lķka aš er rangt, svo ekki getur hann įtt viš śtlagann.
"Enginn gat kešjaš hann nišur", enn ķtrekar hann aš hann er ekki aš yrkja um byssubófann.
"Aldrei žekktur fyrir aš gera neitt heimskulegt", žessar lķnur leiša žaš ótvķrętt ķ ljós aš John Wesley Harding er dulnefni yfir einhvern annan.
Jahve, guš Biblķunnar er sį sem żmsir telja aš hann sé hér aš yrkja um, žvķ upphafsstafirnir eru svipašir, eša žeir sömu. Einnig vita menn aš Bob Dylan las mikiš ķ Biblķunni į žessum tķma, en varš ekki opinberlega sannkristinn mašur fyrr en 1979, tólf įrum sķšar. Žessi hljómplata fjallar žvķ um innri įtök hans um trśarleg, sišfręšileg og sagnfręšileg efni.
Žetta lag er eitt ašallagiš.
Ķ raun lżsir žetta lag efasemdum Dylans um aš guš Biblķunnar sé eins fullkominn, góšur og almįttugur og honum var tjįš. Hann blandar saman śtlaganum og guši Biblķunnar og śr veršur žessi įhugaverši hręrigrautur, sem segir mikiš um bįša.
Enn fremur ber aš geta žess aš ég hef heyrt gušfręšinga fullyrša aš Satan sé ašeins partur af vilja Jahves. Žar meš ber Jahve įbyrgš į öllu, bęši žvķ sem gott og vont er. Žaš er ķ samręmi viš innihald žessa ljóšs.
Tilvitnanir ķ Biblķuna eru vķša į hljómplötunni, en sterk trśarvissa gyšingleg eša kristileg er ekki fyrir hendi samt, heldur hręrt upp ķ lķkingamįli śr Biblķunni og žaš notaš į veraldlegan, ljóšręnan og nżstįrlegan hįtt. Žess vegna er žetta eina tślkunin į žessu ljóši sem gengur upp og er rökrétt, meš hlišsjón af öšrum ljóšum plötunnar og žeirri stašreynd aš Bob Dylan las mikiš ķ Biblķunni į žessum tķma, įn žess aš lįta sannfęrast af bošskap hennar, aš žvķ er viršist, eša ekki fyrr en 12 įrum seinna, 1979, eša undir lok įrsins 1978 kannski, aš annarra įliti.
"Aldrei žekktur fyrir aš sęra heišarlegan mann", į ekki viš um śtlagann heldur guš Biblķunnar augljóslega. Er žar Dylan aš vitna ķ eyšingu borga og mannvera, og margt annaš sem lżst er aš guš Biblķunnar hafi gert.
Reiši og refsing gušs Biblķunnar er ęgileg samkvęmt lżsingunum, en Biblķan er gošsagnabók, žannig er rétt aš lķta į hana.
"Brįtt var įstandiš allt annaš en leyst žar sem hann var ęvinlega žekktur fyrir aš ljį hjįlparhönd".
Žessi merkilega lķna bendir til žess aš meš "hjįlpinni" hafi įstandiš versnaš. Žaš lżsir kannski žvķ hvernig trśin getur veriš ópķum fyrir fólkiš, eins og Marx ritaši.
"Jahve aldrei sakašur um neitt? Aldrei hęgt aš rekja slóš hans eša kešja hann nišur? Aldrei žekktur fyrir aš gera neitt heimskulegt?"
Jś, Nietzsche var ekki sį eini sem sakaši guš Biblķunnar um margt, žaš hefur veriš gert ķ gegnum aldirnar og er enn gert.
Aldrei hęgt aš rekja slóš hans? Žaš er einnig ofmęlt. Upplżsingar mį finna vķša um hann og žęr hafa komiš fram, žetta er starf gušfręšinga og gušspekinga ekki hvaš sķzt, og er kennt ķ gušfręšideildunum.
Aldrei hęgt aš kešja hann nišur? Um žaš er erfišara aš vita meš vissu, en žó getur žessi setning veriš röng eins og svo margar ķ žessu ljóši.
"Aldrei žekktur fyrir aš gera neitt heimskulegt?" Žaš fer eftir žvķ hver fjallar um mįlin hvernig menn tślka žaš. Trśašir taka undir žetta en sķšur ašrir.
Bob Dylan hefur of oft veriš tślkašur af kristnum öfgamönnum, en hęgt er aš tślka ljóš hans į mjög margvķslegan hįtt. Žessi tślkun opnar į žann möguleika og skilning aš bęši žessi plata og svo "Street Legal" frį 1978 séu heišin verk, og svo mögulega fleiri textar og hljómplötur eftir hann.
Žetta ljóš er mikiš snilldarverk, hvernig honum tekst aš segja margar sögur ķ einni. Žaš tekst honum meš margręšni, viljandi žversögnum og vķsbendingum ķ žvķ sem viršist į köflum ónįkvęmt oršaval, en er žaš ekki. Hann nefnilega lżsti žvķ ķ öšrum vištölum aš öll oršin ķ textunum hafi veriš vandlega valin, meira en į öšrum hljómplötum eftir hann. Žaš passar, sé žetta tślkaš vel og vandlega.
Um bloggiš
Ingólfur Sigurðsson
Fęrsluflokkar
Heimsóknir
Flettingar
- Ķ dag (31.10.): 276
- Sl. sólarhring: 279
- Sl. viku: 879
- Frį upphafi: 124962
Annaš
- Innlit ķ dag: 238
- Innlit sl. viku: 733
- Gestir ķ dag: 226
- IP-tölur ķ dag: 226
Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar
Bęta viš athugasemd [Innskrįning]
Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.