20.1.2025 | 00:38
Áfengisdrykkja tengist sjálfstæði einstaklinganna, manndómsvígslur og taumleysi. Merkilegar þversagnir finnast í gömlum goðsögnum sem segja tímalausan sannleika
Goðsögur geyma sannleika sem er tímalaus. Það kemur kannski mörgum á óvart, en sjálfstæði landa, þjóða og einstaklinga var til forna tengt við það að missa sjálfstæðið um stundarsakir með fylleríi.
Gyðjan Medb er mjög gott dæmi um það. Hún er hluti af írskri og celtneskri goðafræði. Ég tek það fram að ég nota c-ið viljandi, ég vil hægt og rólega finna ástæðu til að nota fleiri aukastafi sem eru uppáhaldsstafir hjá mér en zetuna eina, sem af einfeldni var reynt að losna við hér um árið, en hún kemur kannski aftur ef nógu margir læra að nota hana og vilja nota hana.
Mér finnst engin ástæða til að við Íslendingar notum ekki c-ið í þeim alþjóðlegu orðum sem það finnst í, að minnsta kosti, en reglur um c-notkun, w-notkun eða q-notkun hér á Íslandi eru ekki enn komnar fram fyrir nútímafólk sem vill bæta íslenzkuna svona, þær voru einnig á reiki til forna, þannig að þetta er aðeins áhugamál, að feta sig áfram í þessu.
Hver var og er gyðjan Medb? spyr þá fólk.
Ég byrja alltaf á því að skilja orðin sem ég nota, fer í fyllstu orðsifjafræði sem finnanleg er.
Maev eða Medbva er dregið af medu á fornindóevrópsku, sama orð og mjöður á íslenzku, en það var orðið yfir bjór eða léttvín til forna. Mjöðurinn var mikið drukkinn og bruggaður og ábyggilega til í mörgum tilfellum, misáfengur.
Orðið Medbha þýðir "sú sem hellir mann fullan", "sú sem veldur ölvun", eða eitthvað slíkt, eða "Mjaðarveitandinn".
Í nýrri bók eftir fræðakonuna Ingunni Ásdísardóttir fjallar hún mjög mikið um þann gamla sið sem fylgdi drottningum og krýningum kónga, að þar var jötunmey eða önnur kona af valdaætt sem gaf ungum manni áfengan drykk, og innsiglaði það krýninguna, valdatökuna. Þetta tengist allt því sem ég er að fjalla um.
Femínistar eins og Viðreisnarfólkið sem er komið til valda ætti að veita þessu athygli sem ég er að skrifa.
Í ævafornum goðsögnum og svo konungasögum í Evrópu þá kemur þetta stef fram ítrekað, að við vígslu konungs er það hofgyðja eða norn eða álíka valdakona sem gefur honum að drekka.
Mér dettur nú í hug þessi hefð Íslendinga og annarra þjóða að fara niður í bæ og drekka sig fullann, og svo það að kynlíf og áfengi fara oft saman, eða önnur víma, og það er svo sem ekkert nýtt.
En hugmyndin um sjálfstæði er svolítið merkileg samkvæmt þessu. Eitthvað kann þetta að tengjast hugmyndum um afmeyjun og afsveinun með drykkju og svalli, eða einhverskonar manndómsvígslum og kvendómsvígslum til forna sem tengjast valdatökum. Þá var algengt að litið væri á að börn yrðu fullorðin um fermingu, 12-14 ára, eins og María mey á að hafa verið á þeim aldrei þegar hún bar Jesúm Krist í heiminn.
Sjálfstæði lands og þjóðar er þá tengt því að fram komi sterkur kóngur - einræðisherra - það sem ekki finnst lengur í Sjálfstæðisflokknum, sem hefur verið blessaður af konu sem tengist helgihaldi. Sú kona getur ekki verið núverandi biskup, eða hvað, því kirkjan er komin út af sporinu.
Medh er stríðsgyðja líka og því má ekki gleyma.
Þannig að Rússland og Úkraína, þetta eru stef sem alltaf vakna aftur, um styrk og sjálfstæði með stríðum.
Það fylgir sögunni að kóngurinn sem hefur tekið Medb sem sína fyrstu konu og eignazt með henni afkvæmi fer útí stríð í kjölfarið og stækkar landið, með sigrum í orrustum. Þetta er hefð, það sem er viðbúið, þetta er kappamýta sem eiginlega er ódauðleg um alla jörðina.
En það sem ég vildi vekja athygli á hér í þessum pistli, það er þetta tvíeggjaða eðli sjálfstæðisins, að það fæst eiginlega með því að missa stjórn á sér í ölæði og með kynlífi, samkvæmt þessari ævafornu goðsögn, sem auðvitað er föst í kynslóðaminni okkar allra, því þetta eru líka reglur skemmtanalífsins í Reykjavík og annarsstaðar.
Þannig að þetta á bæði við um konur og karla, stráka og stelpur, því í goðsögnunum eru bæði dæmi um sjálfstæðar konur og karla, einstaklinga sem taka frumkvæðið og verða hetjur í kjölfarið.
Þetta er því nokkuð sem kalla mætti minni, goðsögulegt minni, eða endurtekið stef til að læra af og sem kennir fólki.
Samkvæmt svona goðsögnum þá hvílir bölvun á því landi sem er stjórnlaust, eins og kannski Ísland er núna. Það þýðir með öðrum orðum að þegar ekki er sterkur, karlkyns stjórnandi, þá er deyfð yfir landinu og stjórnleysi á ferðinni, erlend öfl fá tækifæri til að ræna auðlindum og fólki.
Til eru dauðagyðjur og nokkurskonar valkyrjur eða heldrífur í celtneskri goðafræði, sem tengjast sem þríeinar gyðjur.
Þrenningin er þannig heiðið fyrirbæri og hugtak miklu frekar en kristilegt. Kristnin fær slíkt úr heiðnum trúarbrögðum, pottþétt.
Það er of langt að fara útí þetta meira, en femínisminn var vissulega öflugur í heiðninni til forna.
Vil nefna að lokum Badbh, sem er stríðsgyðja celtnesk. Hún birtist í hrafnslíki á vígvöllunum, eins og sumir telja valkyrjurnar vera, og tengist því "valkyrjustjórninni" okkar.
Heldísin Badbh ber nafn sem dregið er af norræna orðinu böð, sem þýðir orrusta, bodwa á fornkeltnesku.
Bhedh á frumindóevrópsku kemur einnig inní þetta, að stinga, grafa. Bádhate á sanskrít er að kúga, og bádas á lítháísku er hungursneyð.
Þjóðirnar svelta eftir stríðin, og til að fara útí stríð þarf kúgandi yfirvöld, þannig að þetta er mjög skiljanlega tengt á þennan hátt.
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
19.1.2025 | 04:50
Þeir flokkar sem nú eru í ríkisstjórn verða að hjálpa landbúnaðinum eins og Framsókn hefur gert
Hér er enn eitt dæmið um hnignun á þessu landi, það sem má betur fara. Hveitiframleiðsla hættir, vegna skorts á stuðningi og EES reglugerða sem gera umhverfið erfiðara.
Þetta er svipað og með greiðslukortin sem ættu að vera íslenzk og studd með íslenzkri tækni gervihnatta, en ekki rándýr í gegnum erlend fyrirtæki.
![]() |
Allt hveiti er nú innflutt |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (3)
18.1.2025 | 00:47
Í þessari frétt endurspeglast elítuviðhorf wóksins og svo frjálslyndi almennings - nema það er rangnefnt í fréttinni að stjörnurnar í Hollywood séu frjálslyndar
Ekki kemur fram hver skrifaði þessa frétt - það skiptir ekki öllu máli - hún gæti verið þýdd úr erlendri frétt.
En fólk sem undrar sig á því að úrslit kosninga skuli ekki verða eins og fræga fólkið vill ætti að lesa þessa frétt af gaumgæfni - en það gæti hjálpað að lesa mínar skýringar fyrst.
"Í hinum frjálslynda listaheimi í Hollywood", (eiga Repúblikanar almennt ekki mikinn stuðning)", kemur hér fram.
Bíðum nú við... er þetta þýtt eða skrifað af íslenzkum fréttamanni (fréttakonu)?
Hvað er það sem er frjálslynt við Hollywood?
Stuðningur við woke? Stuðningur við femínisma? Stuðningur við að miðaldra og bleiknefjaðir slökkviliðsmenn séu reknir til að ráða konur, samkynhneigða, svarta, mexíkóska og aðra sem vinstraliðinu geðjast betur að?
Hvað er frjálslynt við Hollywood?
Að segja að kynin séu óendanlega mörg? Að segja að það séu mannréttindabrot að halda öðru fram og trúa því?
Stuðningur við fóstureyðingar fram að fæðingu?
Að trúa því að allt veðurfar sé manngert og gera samt ekki nóg í að breyta því? Er það frjálslyndi?
Að vilja banna Tic Toc? (Sem Trump vill ekki). Er það frjálslyndi?
Að vilja banna karlmönnum að fá sitt fram innan eðlilegra marka, er það frjálslyndi?
Að segja að venjuleg djammmenning sé nauðgunarmenning. Er það frjálslyndi demókrata?
Að skipa karlmönnum að vera heimavinnandi og helzt samkynhneigðir. Að ýta undir að konur verði tónlistarkonur, rithöfundar, en hafna körlum með sömu hæfileika. Er það frjálslyndi?
Merkilegt að skoða þetta í sögulegu samhengi. Þá vildu demókratar viðhalda þrælahaldi, ekki repúblikanar. Á tíma Lincolns var það algengt. Þá var frjálslyndið ákveðin tegund af hægrimennsku.
En hugtökin eru eins og hvert annað merki sem missir gildi sitt og merkingu. Þau eru notuð sum þar til þau verða ónýt og búin að saurga þau af neikvæðum merkingum.
Vinstrisinnaðir blaðamenn elska að þylja upp atvikið sem varð 2006, þegar Mel Gibson var tekinn fullur og hann úthúðaði gyðingum. Það er alveg fáránlegt að það sé bannað að úthúða einum hópi frekar en öðrum. "Athugið hverjum er bannað að úthúða, þar finnið þið spillta valdið", eða eitthvað af þessu tagi er fræg setning.
Ég hef fundið fyrir þessum þrýstingi, að þykjast annað en maður er.
Þegar Björn Jörundur í Nýdanskri var með þátt á Skjá einum árið 2001 þá fékk hann mig í þátt til sín og stutt viðtal. Hann reyndi að láta mig segja eitthvað krassandi, en það var allt kurteislegt sem ég sagði. Síðan spilaði ég bara saklaust og barnalegt lag:"Björgunarlag", sem ég samdi 15 ára, á 16. ári, um umhverfisvernd.
Eitt það skemmtilegasta sem ég hef gert sem tónlistarmaður er að koma í þátt af Harmageddon hjá Frosta og Mána, það hefur annað hvort verið árið 2010 eða 2011, og kannski gerðist það oftar, en það var á þessum árum, og eitthvað örlítið síðar.
Ég man nú ekki nákvæmlega hvað ég sagði, en ég spilaði lagið "Adolf Hitler" þar, og þeim líkaði það vel og líka hlustendum. Samt þóttist ég vera femínisti í þeim þætti, sem er aðeins örlítið brot af sannleikanum um mig og mínar skoðanir.
Stjörnurnar í Hollywood lifa í ævintýraheimi, í fílabeinsturni.
Það er ósiður og hann byggist á hroka.
Það byggist á hroka að þykjast betri en aðrir, meiri húmanisti, eitthvað slíkt.
Hroki byggist auk þess oft, eða stundum á minnimáttarkennd.
Maður á að hafa kjark til að vera hreinskilinn og raunsær og segja sannleikann, hagvöxtur virkar ekki allsstaðar eða endalaust, og húmanismi virkar ekki í reynd.
Þjáningar og hörmungar munu alltaf fylgja lífinu og náttúrunni á þessum hnetti - eða þar til komnar eru lausnir sem duga til frambúðar - en það er ekki núna.
Ef maður er frægur og í fjölmiðlum, þá er það virðingarvert að þora að tala gegn wók, að vera rasisti, kvenhatari og slíkt, en maður þarf þó að geta rökstutt það.
Ef maður er stjarna í Hollywood þá er það virðingarvert að fara að minnsta kosti eitthvað út fyrir rammann, þora að ræða samsæriskenningar og taka undir þær.
Ríkar og spilltar fjölskyldur eiga fjölmiðlana í mörgum tilfellum. Þaðan kemur krafan um að mega ekki tjá sig á ákveðinn hátt. Það er óviðunandi og andlýðræðislegt.
![]() |
Trump skipar Hollywood-sendinefnd |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
17.1.2025 | 01:55
Stefnuleysi
Mögulega næsti formaður Sjálfstæðisflokksins, Þórdís Kolbrún var í viðtali í gær á Stöð 2 hjá Heimi Má. Ekkert nýtt kom fram í þessu viðtali. Hún svamlaði í gömlum frösum og var hvorki viss um að hún hefði áhuga á að verða næsti formaður eða að flokkurinn yrði aftur eins stór og hann var. Var á henni að skilja að flokkurinn og Bjarni hefðu nú þegar gagnazt henni við að ná þeim femínísku markmiðum sem hún lærði ung - og þessum smáa slatta af gildum flokksins sem hún hefur tileinkað sér.
Dökkhærður og laglegur - hún er það - en þegar hún lýsti framtíðarsýn sinni fyrir flokkinn var það moðvolgt og ósannfærandi - áframhaldandi stuðningur við NATÓ og Bandaríkjaher hér á þessu landi, að drepa Úkraínumenn og Rússa með Úkraínustuðningi, og síðan þetta hefðbundna að Sjálfstæðisflokkurinn eigi að vera við völd og að minnka ríkisbáknið. Nema sumt af þessu gengur eftir en annað síður. Nató er samtaka í að framlengja stríðið á milli Úkraínu og Rússa, en Trump er síður umhugað um það.
Þórdís Kolbrún er ekki af þessum kynslóðum sem skildu hvers vegna flokkur eins og Sjálfstæðisflokkurinn var nauðsynlegur, þegar við vorum að losna undan Dönum og þeirri áratuga niðurlægingu. Fyrir suma er Sjálfstæðisflokkurinn hræ sem hægt er að nærast á, til að ná fram þjóðfélagsbreytingum kvenréttindanna ýktustu og alþjóðavæðingarinnar.
Auðvitað eru þau svipuð, bæði Guðlaugur og Áslaug - með örlítið meira af skynbragði fyrir fortíðinni kannski, um það má deila, en varla meira en svo.
Mér virðist sem Viðreisn hafi tekið við hlutverki Sjálfstæðisflokksins vegna þess að þar er engin forysta, eða forystan ónýt og hugsjónir dauðar.
Nýtt forystuleysi eða sama gamla forystuleysið í Sjálfstæðisflokknum?
Er ekki miklu skemmtilegra að tala um Viðreisn en Sjálfstæðisflokkinn?
Mér finnst bara mjög áhugavert að sjá og fylgjast með því hvernig ráðherrar og ráðherfur Viðreisnar standa sig. Það hvort þjóðin fer inní ESB 2027 er svo enn ein spurningin sem er áhugaverð.
Viðreisnarfólkið hefur staðið í skugga sjálfstæðismanna. Nú breytist það.
Það er hægt að segja að Viðreisn sé hinn nýi Sjálfstæðisflokkur, eða það brot út Sjálfstæðisflokknum sem situr í ríkisstjórn - þannig að hvort sem Sjálfstæðisflokkurinn er sjálfur hluti af ríkisstjórn eða brotin úr honum virðast örlög þjóðarinnar alltaf vera þau að hann komi að stjórn landsins á einn eða annan hátt.
![]() |
Ný forysta í uppsiglingu: Hver tekur við taumunum? |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (4)
17.1.2025 | 01:30
Alþjóðlega orðið martyr - Týsdauði - að bera Tý vitni með sannleikanum og lífi sínu eða heilsu
Ástæðan fyrir því að ég fór að pæla í þessu orði er vegna þess að mér sýndist sem í því kæmu saman tveir fornir stríðsguðir - í einu og sama orðinu - sem sagt bæði Mars þeirra Rómverja og svo Týr okkar Germana.
Orðið martyr er alþjóðlegt og þýðir píslarvottur. Það er ævafornt og nær aftur til Forngrískunnar eða enn lengra aftur sennilega.
Orðsifjafræðingar viðurkenna að nokkur vafi leikur á því hvernig það er myndað upphaflega og hvernig þróun þess var í upphafi eða úr hvaða orðum það er myndað.
Þó eru ráðandi kenningar sæmilega sannfærandi, en ekki þó að öllu leyti.
Upphaflega merking orðsins er vitni, eða vottur og þá í lagalegu sambandi, til dæmis að glæp eins og morði.
Það er talið samansett úr (s)mer sem merkir að detta í hug, muna, hlúa að, hafa umhyggju fyrir og svo tuwerh, sem þýðir að þvinga, þröngva, binda, ná í, halda utanum, koma saman.
Þó skilst mér að málvísindamenn séu ekki á eitt sáttir um þetta og sérstaklega er deilt um seinni hluta orðsins.
Orðið tyranny, eða harðstjórn, það er einnig af forngrískum uppruna, og óljósum uppruna, það bendir til dýrkunar sem snérist upp í andhverfu sína, andúðar á stjórnarformi, eða þá að mannlegir einræðisherrar hafi snúið trúarbrögðum uppá dýrkun á sér, en þannig hegðun var algeng á þessum tíma, á öldunum fyrir Krists burð, og í sagnfræðilegu ljósi þekkt atriði úr sögu margra þjóða.
Þessi tvö orð verða til á svipuðum slóðum og á svipuðum tíma, bæði á sama svæði og lýðræðið myndast og svo á nokkuð svipuðum tíma, eða nálægt Grikklandi til forna, þegar fyrstu lýðræðisríkin urðu til, og tilraunir voru gerðar með slíkt.
Rómverski stríðsguðinn Mars kemur mjög við þessa sögu einnig. Nafn hans mun þýða "sá sem drepur", eða eitthvað slíkt. Nafn hans er dregið af fornindóevrópska orðinu mer, sem er sameiginlegt orð í öllum indóevrópskum tungumálum, að drepa, deyja, meiða, fara, yfirgefa, eitthvað slíkt. Íslenzka orðið morð er skylt og dregið af sömu rót.
Þrátt fyrir að málvísindamenn geri sitt bezta og nái merkilegum árangri oft, þá eru þeim takmörk sett. Takmörkin felast oftar en ekki í því að það vantar svo mörg orð uppá, þeirra starf er eins og púsluspil, að raða saman brotum samkvæmt heimildum sem eru rýrar.
Sem sé, fjölmörg tungumál varðveittust ekki og mörg orð einnig sem ekki varðveittust.
Það er mín tilgáta að orðið martyr eða martur sé kannski öðruvísi búið til.
Mermairein á grísku er að vera áhyggjufullur, hugsi, vakandi, á iði. Mermera er áhyggja, truflun, vandræði, á forngrísku.
Smarati á sanskrít er að muna. Memor á latínu, umhyggjusamur, er skylt.
Témoin á frönsku hefur verið tengt við seinni hlutann, vitni.
Það er dregið af testimonium á latínu, vitni, vitnisburður, athygli, að fylgjast með.
Það er svolítið langsótt að halda því fram að témoin verði að tyr.
Mér virðist ljóst að málvísindamenn reyna sitt bezta, en langsótt verður þetta, og augljóst að þá skortir hin raunverulegu orð sem þarna lágu til grundvallar.
Nú er það alveg vitað að guðinn Týr var dýrkaður á þessum tíma og þessum slóðum.
Á frýgísku er orðið guð Tiws.
Phrygiar er orðið á ensku. Frýgíar voru indóevrópumenn í Anatólíu, núverandi Tyrklandi.
Þeirra ríki er talið hafa verið uppi frá 1180 fyrir Krist og til 500 eftir Krist, en það er auðvitað kenning, sem studd er gögnum.
Tios er guðaheiti anatólískt, frá Biþyníu. Ég fjallaði nánar um þetta í pistli frá 26. desember 2024.
Þessi dæmi sem ég hef tekið - og er meira af þeim í pistlinum frá öðrum í jólum í fyrra - þau eiginlega staðfesta að guðinn Týr var tignaður fyrir löngu, fyrir Krists burð. Það er samkvæmt þeim kenningum sem aðrir hafa sett fram um það sama.
Þegar maður skoðar orðið martyr, þá hlýtur að vakna grunur um að guðsnafnið Týr eða Tiws, sé hluti af þessu orði.
Mín tilgáta er að það hafi upphaflega þýtt:"Dauði fyrir guð, eða brottför fyrir guð, Tý."
Hvað varðar enn eldri merkingu orðsins á forngrísku og skyldum málum, að verða vitni að, vitnisburður, þá er skýringin þessi:
Smer+Tiws varð að Martyr. S-ið féll niður og Tiws varð að tyr, en orðið er þekkt úr latínu, og þegar svona orð ferðast á milli tímaskeiða og landa breytist stafsetningin yfirleitt, eða mjög oft.
Vitni Týs er því upphafleg merking, sjónarvottur Týs. Loks verður merkingin píslarvottur Týs, sá sem deyr eða þjáist fyrir Tý, guð almáttugan.
Smer í merkingunni að láta sér ekki standa á sama um eitthvað nær merkingunni betur.
Píslarvottur þýddi því upphaflega:"Sá sem lætur sér ekki standa á sama um sannindi Guðs og ber honum vitni hvað sem tautar og raular, lætur líf og æru í sölurnar fyrir þá sannfæringu sína".
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
16.1.2025 | 02:17
Eins manns rusl er annarra manna fjársjóðskista
Bob Dylan gisti hjá kunningja sínum nótt eina í marz 1964 á svefnsófa. Kunninginn var blaðamaðurinn Al Aronowitz í New Jersey. Það borgaði sig fyrir kunningjann að fá Bob Dylan í heimsókn. Aronowitz skoðaði innihald öskutunnu sinnar þegar lagahöfundurinn var farinn. Fann hann þar samankrypplað blað með uppkasti að laginu "Mr. Tambourine Man". Geymdi hann þetta vélritaða blað Dylans árum saman í safni sínu.
Aronowitz lézt 2005 og nú eru erfingjar hans að selja muni úr safni hans.
Búizt er við því að vélritaða síðan í öskutunnunni seljist á allt að 90 milljónir á uppboði! Bob Dylan á marga aðdáendur sem vilja greiða stórfé fyrir slíkt. Menn vita alveg að slíkar tölur eru réttar, því handrit og annað frá Dylan hafa oft farið á uppboð. Hann skrifaði á alla snepla sem hann fann fyrstu árin sem tónlistarmaður og þeir sneplar hafa einatt ratað á uppboð og fengizt góður peningur fyrir.
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
15.1.2025 | 08:33
Gamanvísur, ljóð frá 14. apríl 1983 - æskuverk - dægurlagatexti
Db Fm
Ýmsu grínu í heiminum
Fm Db
geri ég skil.
Eb
Ég ætla að sýna lit
Ab7
rétteinsog ég vil
Eb
og gera ykkur bit,
Db7 Fm
og ýmsu gríni í heiminum
Dm Db
segja mun ég frá.
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
Fyrst þegar Temu og Shein komst í fréttir taldi ég það léttvægt. Umfjöllun Kastljóssins í gær sannfærði mig þó um að svo er ekki.
Temu og Shein eru austrænir netsölurisar eins og AliExpress.
Eiturefni finnast í þessum varningi, hann er ekki endingargóður, heldur snýst um útlitið, litadýrð en ekki raunveruleg gæði.
Þegar við bætast svo mannréttindabrot við framleiðsluna, þá verður það ljóst hversu vafasamt þetta allt er, "vestrænn kapítalismi á sterum" eins og einhver fjölmiðlamaðurinn held ég hafi sett í orð. Einnig var þessu líkt við fjárhættuspil og auglýsingamennsku fyrir eitthvað með rýrt eða ekkert innihald.
Þetta veldur sjúkdómum sem koma oft fram síðar á ævinni, sumir þó snemma, miðað við hversu mikið fólk þolir af slíku, og þetta skemmir umhverfið eiginlega í öllum löndum.
Að meðaltali eru þessi föt notuð í sjö daga og þeim hent eftir það, kom fram í könnun.
Einnig er algengt að sumir hendi þessu í ruslið í plastinu, algjörlega ónotað!
Finnst engum þetta skrýtið? Jú, greinilega. Annars væri þetta ekki í fréttum.
Fjöll af rusli sem safnast upp í Afríku, Asíu og víðar eru að æ stærri hluta samanstandandi af rusli úr svona skyndikaupskeðjum!
Framleiðslan snýst um að gera hana ódýra og skjóta. Það þýðir að farið er framhjá reglum um hættulaus efni þar sem þetta er framleitt, aðeins fyrir gróða. Framleiðsla varanna er mengandi, notkun þeirra er mengandi og að henda þessu veldur mengun!!
Þótt þetta standist ekki reglugerðir ESB um gæði eða að ekki séu notuð eiturefni í þetta, þá kaupa Íslendingar þetta samt í stórum stíl því verðið er lágt,
Smábörn sleikja þessi leikföng. Fátækir á Íslandi kaupa þetta í meira mæli en aðrar stéttir.
Rannsóknir hafa sýnt að í útlöndum er stærsti kúnnahópurinn unglingar sem henda þessum skartgripum, fötum og smátækjum, og kaupa mest af þeim út af nýjungagirni.
Á Íslandi eru þau sem kaupa þetta eldri, eða allt að fertugu.
Talið er að það sé vegna mikillar fátæktar á Íslandi, óréttlátrar verðlagningar og tolla.
Nýlega var sagt frá því að mannréttindi væru brotin þar sem þetta er framleitt. Kínverjar ynnu alla daga vikunnar fyrir of lág laun, sem eru lægri en einhverjir staðlar alþjóðlegir segja fyrir um.
Í stuttu máli sagt: Góða fólkið sem hatar mannréttindabrot, það ætti að stöðva þetta. Þetta brýtur gegn þeirra boðskap, um umhverfisvernd, mannréttindi, og heilsuvernd.
SAMT heldur þróunin áfram, hér á Íslandi, einnig á meginlandi Evrópu, í Ameríku líka.
Kadmíum í eyrnalokkum frá Temu reyndust innihalda svo hátt hlutfall af efninu sem er krabbameinsvaldandi, að konum er ráðlagt að HENDA EYRNALOKKUNUM BEINT í ruslið, nota þá aldrei, þeir séu hættulegir!!!
Þetta er þvílíkt vítahringsallsherjarrugl að maður er alveg gapandi af undrun.
Hvað ætli það kosti fyrir heilsu Kínverja að framleiða þetta fyrst notkunin hér á Vesturlöndum er svona hættuleg?
Hversu mjög hefur jafnaðarmönnum mistekizt á heimsvísu, fyrst ekki er hægt að bjóða fólki mannsæmandi laun, þannig að það neyðist til að vinna við þessi skilyrði þar sem þetta er framleitt?
Síðan er auglýsingamennskan á bak við þetta?
Stutt auglýsingaskeið á netinu, hverjum er lætt inná milli flestra dagskrárliða, og inn í sem flest efni sem fólk leitar að á netinu og skoðar!
Eða svo vitnað sé í auglýsingasálfræðina:
Aðferðin við að auglýsa þetta rusl hún er sótt í heilaþvottatæknina:
A) Örstutt skilaboð sem virka á undirmeðvitundina.
B) Skærir litir.
C) Gleðilegar raddir, ungt og fallegt fólk sem auglýsir.
D) Lægra verð boðið, undirboð.
Síðan má skoða aðrar hliðar á bakvið þetta.
Sölumennskan þessu til grundvallar lyktar öll af sama píramídasvindlinu og varð heimsbyggðinni að falli 2008, þegar bankakerfið hrundi. Ef Kínverjar og aðrir fyrir austan lenda í efnahagskreppu, þá hefur það víða áhrif.
Mér finnst gaman að tala við mömmu um liðna tíð. Mér finnst gaman að rifja það upp hvernig amma var frábær saumakona. Ekki er ég viss hvort hún vann hjá Seglagerðinni Ægi eða annarri seglagerð, en það var fyrirtækið sem hún vann hjá áður en hún kynntist afa. Það var um það bil 1941-1944, skilst mér. Ég veit ekki hvaða seglagerðir voru starfandi á þessum tíma, og mamma veit ekki nákvæmlega nafnið á fyrirtækinu, seglagerðin er það eina sem hún man.
En amma vann við stórar saumavélar. Hún átti margar fingurbjargir heima, og sumar úr málmi og sterklegar. Þetta reyndi mjög á fingurna og stundum fékk hún sigg á fingurna.
Hún saumaði tjöld og segl og svona efni.
Það er ákveðin ráðgáta fyrir mér hversvegna amma var alltaf að sauma föt á krakkana fyrstu árin og að bæta öll göt frekar en að kaupa ný föt. Ég veit að þau voru ekki svona.
En lausnin á þessari ráðgátu felst víst í því að amma lærði þetta í æsku sinni.
Vissulega var afi skuldugur fyrstu árin þegar hann var að borga lánin sem hann tók til að byggja húsið og verkstæðið, en hann mun hafa verið um það bil laus við allar skuldir allt sitt líf, nema mjög lágar.
En amma sagði að afi væri fátækur og þau hefðu ekki efni á að vera að kaupa alltaf nýtt. Ég man þetta, og þó ekki skýrt, því ég hafði aldrei áhuga á klæðnaði.
Afi og amma voru aldrei rík. Afi hafði þó möguleika á að verða sæmilega efnaður, ef hann hefði ráðið marga í vinnu og stækkað við sig. Hann hafði bara aldrei áhuga á því. Hann taldi auðsöfnun syndsamlega og ég man eftir þannig Biblíutilvitnunum frá þeim. Nálaraugað og úlfaldinn og það.
Þegar kreppunni lauk sem ríkti 1968-1971 þá fór afi fyrst að verða sæmilega vel staddur. Það hefur eitthvað með það að gera sem Bjarni og aðrir sjálfstæðismenn hafa talað um í ræðum á tyllidögum, að kaupmáttur Íslendinga hefur stöðugt verið að aukast á 20. öldinni, og hann var minni áður.
En ég hef gaman að því að ræða við mömmu um æsku hennar og fortíðina. Þetta skrýtna sem ég man eftir, það var miklu ýktara þegar hún var stelpa að alast upp, eins og að ekki voru keypt föt nema sjaldan, börnin fengu föt í jólagjöf en sjaldan yfir árið, það var algengt hér áður fyrr. Þetta bara þekkist ekki í dag þegar stöðugt er verið að henda hlutum.
Frænkurnar í mínum ættum þær vissu alveg hvernig ég er og ég var. Þær vissu að ég hef eiginlega aldrei keypt á mig föt. Þessvegna voru mér gefin föt sem voru fín en aðrir hættu að nota. Heiður í Tungu var ein af þeim, mjög góð frænka mín.
Svo voru mér oft gefin föt þegar ég átti afmæli og á jólum. Frænkurnar vissu að þetta var eitt af því sem þurfti að hjálpa mér við. Þegar amma dó þá féll þetta eitthvað niður, en ekki alveg samt.
Amma var alltaf þakklát fyrir þetta og þakkaði vel fyrir, en mér skilst að þegar mamma var ung, þá hafi hún saumað föt á börnin, og stækkað þau og víkkað frekar en að kaupa ný. Hún var víst frábær saumakona.
Hún var komin með gigt í fingurna síðustu árin, og orðin loppin, og komin með bjúg. Þó hélt hún áfram að sauma og bæta föt, merkilega mikið.
Ég spurði mömmu hvað börnin hafi fengið í jólagjöf áður fyrr. Svarið kom mér á óvart. Kannski örfáar bækur frá fjarskyldum ættingjum, en oft ný föt frá mömmu og pabba!
Síðan þegar amma var lítil, þá fengu börnin enn færri jólagjafir. Í alvöru fengu börn þá kerti og spil í jólagjöf! Jú, börn fengu líka föt þá.
Að lokum er gott að íhuga þetta:
Það er ekki hægt að taka Demókrata eða aðra alvarlega um að það takist að bjarga jörðinni undan mengun.
Það er eins með jöfnuð og jafnaðarstefnu.
Þetta eru hugtök sem notuð eru til heimabrúks, til að hefta fólk með reglugerðum.
Misskipting peninga (og rafmynta) fer vaxandi í heiminum.
Mengun vex.
Það verður að finna nýjar aðferðir.
Við erum í sömu sporum og fyrir kreppuna 2008.
Umræða fer í fánýt mál.
Aðgerðir til umbóta gagnast ekki.
Ekki er hlustað á fólk sem kemur með lausnir eða fjallar um það sem skiptir máli.
Mér finnst gaman að fjalla um liðna tíð.
Ég reyni að finna andartakið þegar hraðlestin fór út af sporinu. Við erum ferðalangar inni í þeirri hraðlest.
Fyrir neðan er hyldýpið.
Þetta var sýnt í Tinnabókinni "Fangarnir í Sólhofinu", og í öðrum teiknimyndasögum.
![]() |
Óhugnanlegt magn eiturefna í vörum frá Temu, Shein og AliExpress |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (3)
Það var frétt um það í gær á RÚV að hákarlsverkandi einn spáði því að hákarlaútgerðin væri deyjandi atvinnugrein og myndi leggjast af ef ekkert yrði að gert. Talaði hann um flókið regluverk, sem ég býst við að komi frá ESB, "gæðavottun" og allskyns veiðigjöld af þessari veiði, og síðan talaði hann um æ færri sem kynnu gömlu handbrögðin, og því væri orðið algengt að hákarlinn væri vondur en ekki góður og rétt verkaður, sem öllu máli skipti.
Þetta get ég sko tekið undir, því þetta var það sem ég heyrði oft afa minn tala um á æskuheimili mínu.
Afi minn Jón var ættaður frá Trékyllisvík á Ströndum. Það er mjög norðarlega og afskekkt, og nálægt sjónum. Spænska veikin komst aldrei þangað, því vegir voru tepptir, vagnar settir þversum og skilti sem bönnuðu fólki að ferðast. Fólk varð að lifa af landsins gæðum bara þar, ekkert fá að utan eða frá öðrum landshlutum. Spænska veikin dó út og fólkið þarna slapp og sumsstaðar annarsstaðar. Það afbrigði sem nú er að drepa fuglana er sennilega eitthvað svipað afbrigði og Spænska veikin var, því var lýst að þetta drap fólk á stuttum tíma, en sumir sluppu þó, en margir mjög lengi að ná sér, eða náðu sér aldrei. Spænska veikin var af fuglaflensutegundinni, sem er eins og venjulegar haustflensur, nema mjög banvænt afbrigði sem sjaldan berst í fólk, en þá þarf að loka smitleiðum með öllum ráðum.
En aftur að hákarlaveiðinni.
Ég heyrði sögur af því að langafi minn var hákarlaveiðimaður og kunni líka að verka hákarlinn. Hann hafði lært að grafa hákarlagryfjur og hvernig ætti að verka hann þar.
Hann var jafnvel kominn af hákarlaveiðimönnum langt fram í ættir sem höfðu búið þarna og á öðrum afskekktum slóðum.
Þegar ég var lítill fengum við sendingar að norðan og þá var hákarlinn hengdur upp í kartöflugeymslunni.
Fyrsti búskaparárin, frá 1950 og til 1964 eða um það bil þá ræktaði amma kartöflur í lóðinni okkar, í hlíðunum þar sem síðar voru byggð hús, fyrir ofan Smáralindina. Það var gamla erfðafestulandið, sem tapaðist þegar afi var vélaður til að láta það af hendi fyrir lóðaleigusamningi til 50 ára í stað erfðafestulandsins, sem skorti skriflega undirskrift á leyfi fyrir verkstæðinu, en afi gerði munnlegan samning við Finnboga Rút 1946 með handabandi um leyfi fyrir verkstæðið, sem mikil þörf var fyrir, áður en húsið var byggt, þegar slíkt var talið gilda mjög vel, en svo auðvitað breyttist það með reglugerðum. Það gleymdist sennilega bara að uppfæra það atriði.
Þegar afi og amma byggðu húsið, þá fengu þau ráð og aðstoð frá foreldrum sínum. Það var byggð svonefnd kartöflugeymsla við hliðina á kjallaranum, fyrir neðan stofuna. Hún var óupphituð eins og útihús voru fyrr á öldum, en nokkuð stór.
Þar í kulda og dimmu voru kartöflur geymdar og skemmdust síður.
Þar var einnig geymdur hákarl og hengdur upp í löngum ræmum, með snæri hengdur upp.
Þessi hákarl var oft rosalega góður. Fyrst fannst mér hákarl vondur, en þegar ég vandist honum fór mér að finnast hann góður.
Það komu ættingjar og vinir afa að norðan í heimsókn með hákarlinn. Ég held að þeir hafi gefið honum þessa bita en ekki selt hann. Þá var hákarlaverkun miklu algengari en nú og menn voru stoltir af handverkinu og sögðu "þetta er miklu betra en draslið í búðunum með plastbragðinu", og það var alveg satt.
Ég man að oft var þetta þannig að manni var skammtaður hákarl þegar hann kom, eins og um sælgæti væri að ræða. Manni var bannað að sækja þetta sjálfur, því maður gæti ekki náð uppí þetta sem hann var hengdur uppá og að maður myndi skera sig á hnífnum sem þurfti að nota til að ná sundur bitunum.
Þannig að hákarlinn var sannkölluð munaðarvara og karlarnir sem veiddu hann svipaðir hetjuljóma og dýrðarljóma karlmennskunnar.
Ég talaði ekki við þessa menn sem komu í heimsókn og gáfu hákarlinn. Þeir voru oft í nokkra klukkutíma og töluðu um heima og geima og hlógu og tóku í nefið. Það var þó einn frændi minn sem ég tók í höndina á, Gunnar á Eyrinni. Ég man vel eftir honum.
En ég hef verið að hugsa, er ekki hákarlinn eins og frönsku ostarnir? Það er listgrein að framleiða góða franska osta, og sum héruð eru frægari en önnur.
Þannig var þetta í gamla daga með hákarlinn. Hann hélt fólki á lífi og þannig veiðar að vetrarlagi, einnig hvalveiðar og fiskveiðar.
Ég heyrði sögur af því þegar langafi og aðrir fóru á hákarlaveiðar. Ég man ekki nema að þetta voru miklar hetjusögur og mikil hætta að veiða hákarlinn. Sumir drukknuðu, eða voru við það að drukkna. Því miður man ég ekki eftir þessu í smáatriðum. En ég bar óttablandna virðingu fyrir þessum mönnum, ég man það.
Bjarni Benediktsson er því miður farinn úr pólitíkinni, en eftir því sem lengra líður þá verður manni það betur ljóst að vandfyllt verður það skarð, þrátt fyrir allt sem gagnrýna má hann fyrir.
En þegar hann gaf hvalveiðileyfið til margra ára, þá fannst mér hann hafa unnið afrek og slegið móðursjúka einstaklinga í rot með því.
Það var kannski hans síðasta afrek, en eitt það glæsilegasta. Hann notaði aðferðir Svandísar, klækjabrögð og hörku, en af því að hann var ekki vinstramegin, þá varð mikil óánægja með það meðal þeirra sem þykjast hafa einkaleyfi á þannig aðferðum.
En hvalveiðar og hákarlaveiðar og annað slíkt, þetta er hluti af okkar menningu. Þetta þarf að vernda eins og annan menningararf, og viðhalda þessu, fá unga fólkið í þetta.
Aðrar þjóðir eru stoltar af hernaði. Við getum verið stolt af því að til er fólk sem vill hætta lífinu í þetta.
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (5)
12.1.2025 | 03:37
Finnst mér Rembrandt leynast víða, ljóð frá 8. febrúar 1988
Ætla að taka upp eina skræðu,
aðeins til að muna bullið.
Vakna fyrir vöntun,
vilja þær nú sullið.
Nennti að reyna að ná þeim prófum, sjáðu...
nútíminn er spilltur,
enda alveg trylltur!
Ástarskilning fáðu!
Goðin góðu þráðu!
Gellu fæ og snotra læðu!
Forðumst þeirra felgulegu köntun,
finnst mér Rembrandt leynast víða!
Málandi mest,
mér finnst það bezt,
tónlistartær,
túnlappasær,
elskumst, stundin stríða,
strekkist alltof víða.
Feiminn því ég feitar lofa,
finnst það ekki hægt að segja.
Opna bækur ekki,
ætla bara að þegja...
Er svo glaður einmitt þeim að kynnast,
eftir trega sáran.
Bleik er orðin báran.
Bara vont að sinnast.
Segðu: Mýkt vil minnast,
myrkvun tímans boðar dofa.
Þú munt finna þjóðfélagsins hlekki,
þegar reglum ferð að hlýða!
Óhlýðnin er
allra bezt hér,
finna sér fljóð,
flytja út á lóð.
Bara vilt ei bíða,
blíð er milli tíða.
Elska margar einmitt núna,
ótalmargar þrýstnar finnast
hér í bekknum blíða,
bara gott að kynnast
þeim og kannski ná í eina og njóta
náttúrunnar gjafa
utan allra tafa,
engu skaltu hóta,
bara goðin blóta.
Bezt að missa kristnu trúna.
Finn mig hér í fýsn og utan stríða!
Fljóð er ljúfast hérna inni!
María mær,
mér virðist tær,
Herdís er hott,
hefur ei skott,
nei, ei nóg að sinni,
nauðsyn handa minni.
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
Um bloggið
Ingólfur Sigurðsson
Færsluflokkar
Heimsóknir
Flettingar
- Í dag (20.4.): 19
- Sl. sólarhring: 75
- Sl. viku: 536
- Frá upphafi: 142793
Annað
- Innlit í dag: 17
- Innlit sl. viku: 432
- Gestir í dag: 16
- IP-tölur í dag: 16
Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar