Orð í gaulversku 2

Áður fyrr var nauðsynlegt að læra latínu og grísku í skóla. Gaulverskan er frá þeim tíma, en sigurinn mikli er að nú hefur tekizt að setja hana saman á ný, eins og talið er að hún hafi verið. Ókeypis er hægt að hlaða niður orðabókum, þó ekki á íslenzku, aðeins á ensku úr gaulversku.

Ég fagna þeim sigri með því að þýða þetta áfram í áföngum eftir því sem ég nenni og tel tímabært að bæta við þetta til kynningar og skilnings, skemmtunar.

 

Latínan er ekki ólík gaulverskunni. Gaulverskan er samsett mál, með hjálp gervigreindar hefur tekizt að setja hana saman á ný. Að öllum líkindum voru þó til margar mállýzkur, og vissulega mörg tungumál í Evrópu á þessum tíma sem voru fyrirrennarar þýzku, frönsku, hollensku og fleiri mála sem fólk nú talar víða.

 

Til að sýna fram á að grimmir Rómakeisarar, jafnvel verri en Stalín og Hitler hafi ekki sigrað og tekizt að útrýma fornfranskri menningu og trúarbrögðum, eða málum, held ég áfram með að þýða orð úr gaulversku.

 

acros, á, on - skarpur, kænn, göfugur, háleitur, hár.

acros, axro, axros, í - efst.

Acuitániá, íás - Aquitania. (Hérað í suðvestur Frakklandi. Aquitaine á nútímafrönsku).

ácus, u - hratt, fljótlega.

ácus, ous - ástundun, iðni, ástundunarsemi, kostgæfni, samvizkusemi, hraði, árangur, skilvirkni, ákefð, flýtir.

acussos, á, on - samvizkusamur, duglegur, hraðvirkur, verkadrjúgur.

ad - mjög, áleiðis, í áttina að, um það bil, að, til, um.

ad, at + acc - að, til, í áttina að.

as, ados, ades - fótur.

adá, aiás - þyrnir, þyrnirunni.

adassus, ous - helgiathöfn, venja, siður, hátíðleg athöfn, galdur, galdraþula, blót, fyrirmæli um siðvenjur, samkoma.

adaget, adaxt, adaxtos, adagía, adagiás - að hreyfa, setja á hreyfingu, bæra, mjaka, koma af stað, hrinda, stjaka við.

adamet, adáme, adamos, adamon - að þvo.

adarcá, adarciás, adarcos, adacion - reyr, reyrstilkur, reyrblað, reyrvökvi.

adballít, adbelt, adblítos, adbelatus, adbelatous - deya, eyðast.

adberet, adbert, adbritos, adbertá, adbertiás - að bjóða, fórna, deyða sem fórn, sóa, gefa, veita, láta í té.

adberos, adberi - ármynni, árós, vogur, vík, samrennsli, ármót, ós, mannsöfnuður, fjöldasamkoma, mannþyrping, þröng, þing, samkoma, mannfagnaður, samsöfnuður, manngrúi, troðningur, mannþröng.

adbertá, adbertiás - fórn, boð, tilraun, viðleitni, hjálp, aðstoð, fórnfæring, fórnarlamb, blót, yfirfærsla.

adbessu, adbessous - venja, hefð, gildi, vani, kækur, einkenni, fórn, trúarathöfn.

adborous, adberí - vanabundinn, þverá, skattland, skattþegn, undirkonungur, þegn, aðstuðlandi, velgjörðarmaður, þræll, undirsáti, lofandi, hrósandi, sá er greiðir skatt, er undirsettur.

addádios, assásiá, assásion, adsadyo, assadios - auðveldur, þægilegur, ljúfur, auðveldlega.

addamiet, addame, addantos, addantiú, addantinos - að játa, gangast við, viðurkenna, gangast undir, skrifta, meðtaka, játast einhverjum á vald, gefast upp.

addát, addásset, addátos, addanon, addaní - að heita, lofa, láta í té, veita, ljá.

addatus, addatous - fórnargjöf, fórnfæring, blót, fórnarathöfn, yfirfærsla, léttir, viðbót.

assedá, assediás - fereykisvagn, ferðavagn, hefðarvagn, heldri manna ökutæki.

assedái, assedásset, assedátos, assedátus, assedátous - að sitja, ríða, fara á hestbak, fara upp á, hækka, spenna vopn, boga, vera viðbúinn.

addedos, adsedos, assedos, assedá - íbúi, bekkur, sessa.