Söguleg efni, hámenning Rómverja og fleira

Björn Jón Bragason var með áhugaverða þætti á Hringbraut um sögulega þekkingu og fleira. Nú skrifar hann í DV og oftast vekur það mína athygli sem hann skrifar.

Nýjasta greinin hans er:"Gullaldir fyrr og nú".

Eftir að hafa lesið þessa grein var ég að velta fyrir mér hvort hann væri kannski búinn að lesa mína reglulegu pistla hér á Moggablogginu um drúíða og keltnesk trúarbrögð. Það er sennilegt, því báðir höfum við mikinn áhuga á mannkynssögunni.

Hann vitnar í rit Tacitusar um Germani.

Mér finnst hann útskýra vel fall Rómarveldis. Þar eru svipuð öfl að verki og hjá okkur með vestræna ómenningu.

Sænski sagnfræðingurinn Johann Norberg, í bókinni "Peak Human" er þó greinilega að afsaka alþjóðahyggjuna, og skilur Björn Jón það eins og ég.

Aðeins eitt í grein Björns Jóns finnst mér hæpið og verð að mótmæla því.

Þegar hann fullyrðir að Germanir hafi staðið Rómverjum langt að baki í menningarefnum finnst mér það söguskilningur sem nú er farinn að þoka og yngri sagnfræðingar farnir að mótmæla þeirri viðteknu skoðun.

Þegar hann notar það sem sönnun að allar ritheimildir um þá finnast meðal rómverskra sagnaritara, þá finnst mér hann misstíga sig. Það er ekki sönnun fyrir lágu menningarstigi og getur átt sér ýmsar útskýringar.

Latínan þróaðist í Ítalíu, í rómverska heimsveldinu. Stafróf annarra var mismunandi. Ýmsar þjóðir og þjóðflokkar voru ólæsir og óskrifandi. Það á EKKI við um Gaulverja, þó suma Kelta. Ég hef mikið rannsakað gaulverska menningu. Gaulverjar kunnu latínu og gátu skrifað hana, drúíðar (prestar og veraldlegir yfirmenn þeirra) að minnsta kosti, en ekki allir alþýðumenn að vísu. Gallía var gríðarstórt landsvæði og ekki gilti það sama um alla Galla, langt frá því. Ég hef rannsakað aðrar þjóðir Germanskar einnig. Það var sameiginlegt einkenni að þessar þjóðir áttu sér mikinn menningararf sem ekki var skrifaður niður nema af utanaðkomandi aðilum.

Hernaðarsnilld Rómverja er ekki sama og menning eða hátt menningarstig.

Til eru tilvitnanir í rómverska höfunda sem sögðu um drúíða að þeir væru fróðari en nokkrir Rómverjar, og mestu spekingar alheimsins, eða í þá átt.

Sennilegt er að almenningur í Róm hafi ekki verið á hærra menningarstigi en nágrannaþjóðirnar, fyrir utan skipulag, skólplagnir og annað, sem kannski var skárra meðal sumra Rómverja, vegna yfirvaldsins sem skipulagði.

Eftir því sem ég skoða trúarbrögð drúíða og Kelta betur þá kemst ég æ betur að því að þeir stóðu á háu menningarstigi. Þarna er talað um miskunn, kærleika og margt fleira, sem að vísu einnig var til í rómversku samfélagi, en einnig var mikið um grimmd og villimennsku innan rómverska heimsveldisins.

Mín niðurstaða er sú að Róm hafi verið eins og Bandaríkin, hernaðarlegt stórveldi, en hafi í menningarefnum stolið flestu frá Grikkjum, Keltum og öðrum. Nema það að Etrúar, fyrirrennarar þeirra, gáfu þeim einnig ríka menningu, vel að merkja.

Það að Rómverjar stálu guðum sínum frá Grikkjum er reyndar sagnfræðilega viðurkennt sem staðreynd, en hitt er meira álitamál, hvaða aðrar fornþjóðir áttu menningararf myndarlegan. Ég tel að víða hafi hann verið stórmerkilegur.