18.10.2024 | 00:40
Kynlaust eša alkvenkyns mįl er svo sannarlega rangt ķslenzkt mįl
Nżlega var Góši hirširinn aš gefa bękur eina vikuna, og žar gripu margir ķ feitt og fóru heim meš helling af bókum. "Ķslenzkt mįl" er ritröš, bókaröš frekar en tķmaritaröš, gefin śt af Ķslenzka mįlfręšifélaginu ķ samvinnu viš Mįlvķsindastofnun Hįskóla Ķslands.
Ég greip meš mér tvö svona hefti eša smįbękur. Annaš žeirra var 41.-42. įrgangur, 2019-2020.
Einn pistillinn žarna eša greinin heitir "Haf góšan dag", "Um uppkomu nżrrar kvešju śt frį hugmyndum um talgjöršir". Höfundur er Sigrķšur Sęunn Siguršardóttir.
Mér fannst įhugavert hvaš hįskólafólk segši um žetta.
Greinina hennar las ég nęstum alla og fannst żmislegt gott ķ henni.
Žaš er ašeins eitt ķ žessari ritgerš bókarinnar eša grein sem mér fannst virkilega óžolandi, og žaš var aš hśn notaši ekki "Vertu sęll" eša slķkt ķ karlkyni heldur kvenkyni, "Vertu sęl". Ég get tekiš dęmi, žetta er śr greininni:"Bįšar kvešjurnar hafa sama merkingarlega innihald en žeim er haldiš formlega ašgreindum, rétt eins og kvešjunum "Sęl vertu" eša "Vertu sęl"."
Mķn mįltilfinning segir mér aš allt slķkt eigi aš vera ķ karlkyni. Žaš er bara sś ķslenzka sem hefur veriš töluš og rituš alla Ķslandssöguna.
"Kynhlutlaust mįl er pólitķk, ekki mįlfręši", ritar Eirķkur Rögnvaldsson prófessor į vef sinn og Hįskóla Ķslands. Žar ritar hann einnig aš karlkyniš sé hlutlaust ķ mįlfręšinni, eigi viš um alla, hins vegar sé žaš valkvętt aš breyta žessu af pólitķskum įstęšum.
En hversu heimskulegt er žaš og barnalegt?
Ég er žó sammįla henni Sigrķši Sęunni ķ žvķ aš vel sé hęgt aš žola setninguna "Eigšu góšan dag," og aš hęgt sé aš finna henni staš ķ eldra mįli, ef kvešjan "góšan dag" er stytting śr einhverri žannig setningu sem įšur var til.
En hverskonar kvenrembupólitķk er žaš aš žola ekki aš almennt mįl sé ķ karlkyni og aš gengiš sé śt frį žvķ sem reglu? Enda segir mašur žegar almennt er talaš um eitthvaš: "Mašur er aušvitaš oršinn žreyttur į žessari rķkisstjórn"... eša eitthvaš slķkt.
Mašur segir ekki:"Kona er aušvitaš oršin žreytt į žessari rķkisstjórn"!!! Einnig konur segja:"Mašur er oršinn žreyttur į žessari rķkisstjórn", enda eru konur lķka menn.
Ég samdi ljóš sem heitir Sonnetta įriš 1990.
Žarna nota ég "žau" ķ stašinn fyrir "žeir". Ingvar fręndi var allt annaš en sįttur viš žetta og vildi aš ég breytti žvķ, sem ég gerši fyrir hann, en svo aftur til baka ķ śtgįfunni 2000 į disknum.
Žarna var ég aš vķsa ķ "Hér sumir halir sjaldan finna ró", (fyrsta ljóšlķnan). Ingvar fręndi sagši aš halir hafi ašeins veriš notaš um karlkyniš, og vitnaši ķ žjóšskįldiš Matthķas, "Til hjįlpar hverjum hal og drós sem hefur villzt af leiš".
Ég gaf mig ekki og fór ķ oršabókina og fann žar merkinguna:"Halur merkir mašur, eša frjįls mašur". Žar meš samdi ég jafntefli viš fręnda minn, sem višurkenndi aš kannski vęri mögulegt aš nota oršiš žannig um bęši kynin, nema hitt vęri algengara og hefšbundnara og var žvķ enn į žeirri skošun aš ég ętti aš vķsa ķ oršiš halur ķ fleirtölu meš "žeir" en ekki "žau".
Ja, ég var ungur žegar ég orti žetta, ekki nema 19 įra. Sķšan skipti ég um skošun og fékk betri mįltilfinningu, aš "žeir" er hentugra ķ žessum sambandi.
Ég get tekiš fleiri dęmi śr grein Sigrķšar Sęunnar.
"Sęl vertu", skrifar hśn, "Vertu sęl", "Blessuš", ekki "Sęll vertu", "Vertu sęll" eša "Blessašur". Aušvitaš eru žessi orš alltaf notuš eftir žvķ hvort mašur talar viš kvenmann eša karlmann ķ "kjötheimum", (daglega lķfinu), en almennt eru žau notuš ķ karlkyni žegar ekkert kyn er tilgreint, žvķ žannig er mįliš, karlkyniš er alltaf ķ forgrunni, og kvenkyniš ašeins notaš žegar VITAŠ ER aš mašur er aš tala til konu.
Sķšan les mašur ašrar ritgeršir og pistla ķ bókinni, og žar er karlkyniš notaš sem ašalkyniš, eins og venjan er!
Mér finnst žetta sem sé vera lżti į annars įgętri grein hjį Sigrķši Sęunni.
Ętli hśn hafi veriš ķ kynjafręšinįmi og er žetta afleišing af žvķ?
Žetta heitir eiginlega aš kasta strķšshanzkanum, og aš fį viršulegt fręšimannasamfélagiš į móti sér, sem žó sżnir žessu skilning og velvild, en kannski aš ósekju.
Žetta er žó ašeins byrjunin į aš fjalla um allt žetta mįl. Ég sżni žvķ meiri skilning aš nota hvorugkyn žegar fólk vill skilgreina sig žannig. Mér finnst einnig gaman aš lęra nżyrši, žótt deila megi um naušsyn žeirra vissulega og ekki eru allir sammįla um hana. Žaš er žó eitthvaš sem žarf aš fara varlega ķ lķka, helzt, til aš varšveita ķslenzkt mįl. Athugum žaš aš Jónas Hallgrķmsson og Fjölnismenn nįšu ekki įrangri nema meš žvķ aš vera haršir į mįlrękt og réttu mįli.
Um bloggiš
Ingólfur Sigurðsson
Fęrsluflokkar
Heimsóknir
Flettingar
- Ķ dag (16.3.): 1
- Sl. sólarhring: 96
- Sl. viku: 473
- Frį upphafi: 138866
Annaš
- Innlit ķ dag: 1
- Innlit sl. viku: 382
- Gestir ķ dag: 1
- IP-tölur ķ dag: 1
Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar
Athugasemdir
Menningarlega lifandi ršręša er höfš ķ karlkyni, žvķ allir vita aš konur kenna tungumįliš, og meš žessu hvķlir mįliš ķ kjöltu beggja kynja.
Femķnistar sjį ekkert og skilja minna. Karlaveldiš hefur aldrei veriš til, og žaš er fįrįnlega aušvelt aš sżna fram į žaš.
Bestu kvešjur.
Gušjón E. Hreinberg, 18.10.2024 kl. 18:20
ršręša --> oršręša :D
Gušjón E. Hreinberg, 18.10.2024 kl. 18:21
Takk fyrir innlitiš og athugasemdina, jį žessi jafnréttistilgįta hljómar įgętlega.
Karlaveldiš er jafnrétti žegar betur er aš gįš. Konur hafa alltaf stjórnaš miklu, meš uppeldisįhrifum og móšurlegum kęrleika. Žar er žeirra mesti styrkur og ęttu žęr aš rękta žann hlut og ekki gleyma.
Beztu kvešjur.
Ingólfur Siguršsson, 18.10.2024 kl. 23:42
Bęta viš athugasemd [Innskrįning]
Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.