Loksins er hinum frjálslynda íslenzkufræðingi misboðið, Eiríki Rögnvaldssyni, og gagnrýnir ungan ráðherra fyrir að krefjast ekki íslenzkukunnáttu.

Það má draga ýmsar ályktanir af Íslendingasögunum og sömuleiðis ýmsum öðrum gömlum heimildum. Þá á ég við ályktanir um skyldur og stöðu kynjanna, hlutverk og annað slíkt, nokkuð sem nú til dags tilheyrir kynjafræði, félagsfræði, sálfræði og slíkum húmanískum greinum.

Allir sem láta sig þetta varða, og það eru margir, enda er þetta tízkumálefni í dag, umdeilt en á sér margar hliðar, hljóta að sperra eyrun þegar komið er með innlegg í þessa umræðu.

Það sem ég er sérstaklega að fiska eftir og spá í hvenær þessi svonefnda eitraða karlmennska varð til, ef hún er þá eitruð, eða eitraður kvenleiki, en stjórnunarhættir kvenna felast talsvert í því í dag að líta framhjá kostum feðraveldsins og hæfileikum karlmanna, þannig að slíkt réttlætir að kalla þesskonar kvennamenningu eitraða, eða kvenmennsku.

Þó tel ég að meginbreyting hafi orðið á forritinu sem konur og karlar virka eftir, ef svo má segja, bleikt og blátt og allt það. Mér virðist sem hlutverk kvenna hafi verið fyrr á öldum að viðhalda hefðum mun frekar en karlar, en ekki brjóta þær niður, eins og gerzt hefur á allra síðustu árum og áratugum.

Það er þetta sem mér finnst athygliverðast í þessu máli öllu.

Sem sagt, hugmyndin um ábyrgðarlausu konuna sem er smástelpa til æviloka, til dæmis Katrín forsætisráðherra, sem flissar mikið yfir alvarlegum málum eins og sést í viðtölum, þetta er lærð hegðun en ekki endilega eðlilæg. Eða, maður ætti öllu heldur að segja, að ákveðnir þættir í menningunni ýti undir að konur þroskist ekki til fulls vitsmunalega heldur telji sér það til tekna að vera óábyrgar, það tel ég frekar skýringuna, því ég trúi því að kynin hafi sömu hæfileika, en eins og kynjafræðingar halda fram, hvatningin er mismunandi fyrir stráka og stelpur, karla og konur að virkja og beita ákveðnum hæfileikum, eða þróa þá með sér.

Ég varpa sem sagt ekki alfarið frá mér öllum pælingum eða skoðunum femínista og kynjafræðinga, heldur er ég sérlega andvígur því að karlar séu taldir gerendur almennt og þá í einhverjum neikvæðum skilningi, því ég tel að samskipti kynjanna, hvort sem þau eru kynferðisleg eða ekki, byggist á víxlmögnun og gagnvirkni, bæði ofbeldi og blíða er þannig nokkuð sem kemur fram í tilfinningalífinu vegna margskonar atriða sem eru báðum að kenna eða enn fleirum en tveimur aðilum þar sem slíkt gerist. Samfélagið allt hefur áhrif.

Nú má sjá þá jákvæðu breytingu á umræðu í þjóðfélaginu öllu eins og birtist í kommentakerfum DV að fólk er farið að tala um fjárkúganir kvenna og að þær séu gerendur í þessum kynferðisbrotamálum, ekkert síður en karlmennirnir, að sumu, einhverju eða öllu leyti, mismikið, en stundum karlarnir mestmegnis eða aðeins sekir. Það hreinlega opnar stórar og miklar dyr til skilnings á því hversu flókin og umfangsmikil þessi tilfinninga og samskiptamál eru. Sérstaklega í sambandi við Vítalíu, Arnar Grant og það mál allt sem mikið hefur verið til umræðu í hálft ár eða svo.

En aftur að Íslendingasögunum. Þar eru frásagnir af því að konurnar ýti á eiginmenn sína að viðhalda heiðri ættarinnar eða fjölskyldunnar og drepa óvini sína.

Þetta er mjög áhugavert útaf fyrir sig sem samfélagslegt rannsóknarefni.

Sérstaklega í þessu ljósi:

 

1) Íslendingasögurnar eru skrifaðar á kristnum tíma, þegar þjóðin hafði verið kristin í um það bil 200 - 300 ár. Hefndarskyldan er arfleifð frá heiðnum tíma, samanborið við orðin heimsfrægu í Hávamálum:"Orðstírr deyr aldregi hveim sér góðan getur".

2) 200 - 300 árum eftir að kristni er lögtekin í landinu halda konur landsins oft rígfast í heiðna siði, heiðna menningu og hefndarskyldu, þegar sumir karlmenn vilja slaka á í þeim efnum, kannski til að stofna lífi sínu síður í hættu með mannvígum og áframhaldandi hefndum og blóðsúthellingum.

3) Til eru kenningar um það og studdar með rannsóknum að konur hafi frekar en karlmenn geymt bókmenntir heiðinna manna í minni sínu, með því að læra utanað heilu helgikvæðin, nokkurskonar þulur, jafnvel án þess að skilja, og að orðrétt nám hafi verið mikilvægt, að jafnvel heilu ættirnar hafi þurft að læra orðrétt þessu heiðnu kvæði, þar sem völvustarfið í kvenleggnum var hlutastarf ásamt heimilisstörfunum, sem þær vissulega sluppu yfirleitt ekki undan í þessu feðraveldissamfélagi.

4) Nornir voru í heiðinni trú mjög mikilvægar og heilagar, því norn þýðir sú sem nærir og græðir, læknar og er kærleiksrík, samkvæmt skýringum dr. Helga Pjeturss, sem ég tek mark á og tel vera réttar. Þetta útskýrir hversvegna nornahlutverkið lifði fram á kristnu aldirnar, en fékk þá á sig neikvæða mynd, eins og ævinlega gerist með trúskiptum, að þá er reynt að koma óorði á þau trúarbrögð sem reynt er að sigra og yfirtaka, það gerðist með kristninni.

5) Frigg, ein æðsta gyðjan í Ásatrú er gyðja mikils vísdóms og mikillar ábyrgðar. Hún er ekki flissandi fábjáni eins og nútímakonur ábyrgðarlausar, sem trúa á Mammon og telja ekkert heilagt við þjóð sína, hefðir eða menningu lands síns.

6) María mey er að vísu ímynd móðurástarinnar og kærleikans í kaþólskri trú, en engu að síður hvílir á henni mikil ábyrgð, sem sú sem bar frelsarann litla inní heiminn, ung að árum, þannig að hún er ekki ábyrgðarlaus sem slík, heldur hluti af guðdómnum, og því hvílir á henni mikill ábyrgðarþungi, en ekki léttlyndi hinnar flissandi og ábyrgðarlausu valdakonu nútímans.

7) Mjög fróðlegar eru lýsingar á Keltum, Rómverjum, Grikkjum, Gaulverjum og fleiri þjóðum frá samtímahöfundum eða öðrum fornum rithöfundum og skrásetjurum. Þar er því oft lýst að karlmennirnir séu léttlyndir bardagamenn en konurnar sinni jurtaþekkingu, galdranámi, andlegri mennt, bóknámi og öðru slíku sem myndi teljast mun meiri ábyrgðarstörf heldur en að púla með líkamanum og vinna fyrir fjölskyldunni, eins og var hlutverk karlmannanna og drengjanna á þessum tíma, því börn byrjuðu oft snemma að vinna, vel að merkja. Þó ber þess að geta að næstum í öllum tilfellum sinna karlmenn þessum trúarstörfum, eins og seiðmenn, galdramenn, kvæðamenn og annað slíkt. En lýsingarnar íslenzku um að völvur eigi helzt að vera kvenkyns, því körlum sé hættara við ergi sem stundi þau störf, þær segja að konur báru mikla samfélagslega ábyrgð sem viðhaldendur hefðanna og menningarinnar fyrr á öldum.

 

Athugum aftur hefndarskylduna heiðnu. Í henni er fólgið kynþáttaskyn og meðvitund um að hver ætt beri sín sérkenni, en einnig fylgir henni meðvitund um stéttarstöðu og vilji til að missa ekki félagsleg völd. Raunar virðist það enn í dag einkenni á konum að þeim er einna helzt umhugað um sín félagslegu völd, og geta þær gengið langt í því efni, stundum og oft á rétt karlmanna, þegar það er samfélagslega samþykkt, eins og á þessum "jafnaðarstefnu" tímum. Þá á ég við þetta sem nú er komið í umræðuna, að dæmi þekkist um að konur haldi körlum frá því að fá vinnu, til að þær sjálfar drottni yfir atvinnulífinu. Einnig eru til dæmi um að konur hunzi karlamenninguna og upphefji kvennamenninguna, án tillits til þess hvort sú kvennamenning réttlæti þá athygli eða ekki. Þetta er raunar að blasa við allsstaðar í dag, sérlega áberandi í vikuviðtölum í Fréttablaðinu, Vikunni og víðar, konur eru drottnandi þarna og vilja veita öðrum konum athygli, ekki körlum, sem þó hafa stundum meira að segja, eða ekki síður mikið og merkilegt en konurnar.

Síðan er annar flötur á þessu í nútímanum, sem eru samsæriskenningar. Það er mjög lýsandi og áhugavert að samsæriskenningar eru aðallega áhugamál stráka og karlmanna í nútímanum, en síður kvenna, þótt undantekningar séu á þeirri reglu einnig. Svona hefur kvennamenningin breyzt. Fyrir 1000 árum og þar á undan hefðu konur meira látið sig samsæriskenningar varða frekar en karlmenn sennilega, því þær snúast einatt um jaðarþekkingu, eða öðruvísi veruleika, fræði sem örva ímyndunaraflið, sumt af því er rétt og annað rangt, sumt sannast síðar og annað ekki, en almennt séð þarf miklar gáfur til að pæla í samsæriskenningum til að vinza úr það nothæfa í þeim. Svo eru líka þeir yfirborðskenndu í samsæriskenningunum, sem trúa þeim öllum eða ekki neinni þeirra, eða fjalla um þær eins og léttvæg og lítilsgild málefni.

Forritin sem við hlýðum bera meiri ábyrgð en við sjálf í mörgum tilfellum. Þessvegna skil ég ekki femínista og kynjafræðinga sem draga þá ályktun og hegða sér eins og illmennska karlmanna sé ástæðan fyrir hegðun þeirra og drottnun í gegnum aldirnar. Ég held að þetta hljóti að vera flóknara en svo.

Sannleikurinn er sá að kynjahlutverkin eru sjálfstæðir drifkraftar og sökudólgar fyrir hegðun, og ekki endilega þannig að kvennahegðunin sé betri samfélagslega, enda margt nauðsynlegt í karlamenningunni og hún allrasízt eitruð, þrátt fyrir slíkt bull.

En það sem ég held er að geimverur stjórni okkur og séu að spilla kynjahlutverkunum til að útrýma okkur. Það er augljóst af þeirri staðreynd að frjósemi fer minnkandi og mjög hratt í sumum samfélögum, sérstaklega þar sem femínisminn er mestur og kvenréttindin.

Þessi pæling er ekki útí loftið heldur vísindaleg ályktun sem er dregin af mörgum gögnum og allskyns atriðum.

Deila Áslaugar Örnu og Eiríks Rögnvaldssonar er lýsandi í sambandi við þetta. Hún er aðeins ein af mörgum ungum stúlkum sem vilja varpa menningunni fyrir róða en krjúpa fyrir Mammon í staðinn. Eiríkur Rögnvaldsson hefur verið talinn frjálslyndur hingað til, þannig að mikið hefur þurft til að hneyksla hann í þessu efni, en ég styð hann, og tel að ekki eigi að slaka á kröfum í menningarlegu tilliti, og allir geti lært íslenzku, slíkar kröfur séu sjálfsagðar.

Lilja Alfreðsdóttir hefur aftur á móti áunnið sér ævinlega meiri virðingu og aðdáun mína eftir því sem ég hlusta á fleiri viðtöl við hana. Hún liggur ekki marflöt fyrir Mammoni eða gelgjumenningunni alþjóðlegu, heldur tekur tillit til fjölmargra þátta, ekki sízt hefða og menningar þjóðarinnar frá fornu fari, sem er einmitt það sem maður krefst af ráðherrum og ráðfrúm, að þau komu fram sem foreldri gagnvart misvitrum einstaklingum þjóðarinnar og misgáfulegum kröfum og upphrópunum, en ekki ábyrgðarleysingjar sem láta undan öllum öskrum og kröfum.

Það eru sumir ráðherrar sem eiga foreldra sem hafa átt alltof mikla peninga og völd, og komizt þannig til valda, en hafa ekki hugsjónir eða áhuga á starfinu, nema fyrir fordildarsakir og lýðskumssakir.

Þeir sem hafa kafað ofaní Úkraínustríðið eða þekkja menningu þessara fyrrum austantjaldslanda vita líka að mikill munur er á slavneskri og norrænni menningu, því vestræna, germanska og norræna menningin hefur öll úrkynjazt á yfirborðinu meðan sú slavneska hefur haldið í meiri forneskju og hefðir. Þetta sést bezt í ákafa Úkraínumanna til að verja sitt land, þjóðerniskenndin í sinni tærustu mynd, ásamt illa ígrundaðri dýrkun á Vesturlöndum, því ekki er allt gull sem glóir í því efni.

Börn eru þannig að þau hafa ekki áhuga á hefðum og menningu meðfæddan, það verður að tilheyra uppeldinu í flestum tilfellum. Femínistar og kynjafræðingar hafa unnið þau hryðjuverk að rífa upp með rótum það sem nauðsynlegt er í þessum efnum til að þjóðir geti viðhaldið sjálfstæði sínu.

Eftir þá eyðileggingu stendur eftir Mammonsdýrkun og þjónkun við erlent vald, ESB, NATÓ og margt fleira af því taginu.

Ef léttúðarkvendi ætla að yfirtaka pólitíkina má spyrja sig hvort ekki sé rétt að spyrja þjóðina hvort hún vilji frekar þýzku eða ensku sem opinbert tungumál fyrir íslenzkuna sem unga liðið vill leggja niður. Persónulega tel ég þýzkuna hafa forskot á enskuna, því þar eru föll og önnur málfræðiatriði líkt og í okkar máli, sem léttúðarkvendin vilja leggja niður fyrir Mammon.

Ég bið fólk að íhuga hefndarskylduna að lokum. Sá sem trúir ekki á neitt er rusl, telur sig rusl, telur þjóð sína rusl. Hefndarskyldan felur það í sér að eitthvað sé heilagt og að eitthvað þurfi að trúa á, heiðurinn sem sagt, að trúa á sjálfan sig og útlit sitt, menningu og hefðir. Hefndarskyldan getur leitt til blóðsúthellinga, en sé enginn heiður fyrir hendi er viðkomandi að þjóna annarra hagsmunum.

Það hefur verið sagt að án íslenzkunnar séum við ekki lengur sjálfstæð þjóð heldur nýlenda Bandaríkjanna. Skref sem virðast lítil, eins og að hætta að leggja áherzlu á að íslenzkan sé opinbert mál, þau opna dyrnar fyrir fleiri slík skref, unz málið er hvergi talað, nema af gamla fólkinu sem smám saman deyr út.

Ábyrgð ráðherranna er gífurlega mikil. Þegar einstaklingur verður ráðherra þýðir ekki að vera sama sjálfhverfa manneskjan og áður. Þá verða öll orð að vera ígrunduð sem maður segir, og sérstaklega verkin í þinginu, og lúta að almannahag en ekki persónulegum skoðunum og léttúð.

Ég er sammála mörgu sem kynjafræðingar og femínistar halda fram, hvað varðar innrætingu og að kynjahlutverkin séu mótuð af menningunni. Nema hvað, að ályktanir þeirra og stefna þeirra er nokkuð sem er ekki hoggið í stein, heldur nokkuð sem þarf að ræða um og efast um.

Þjóðin forheimskaðist mikið í síðustu kreppu og eftir hana. Mun það sama gerast í næstu kreppu sem sést á sjóndeildarhringnum núna þegar þjóðirnar keppast um að kljúfa heiminn í tvennt, Vestrið og allir hinir?

Annars er bara bezt að taka ensku upp strax sem opinbert tungumál á Íslandi. Við græðum ábyggilega eitthvað á því. Sumir ráðherrar vilja það ábyggilega, samkvæmt verkum þeirra.

 

„Dæmigert kerfissvar“ Eiríks

Athugasemdir

[Magnús Sigurðsson, 2.7.2022 kl. 07:39]

Þakka þér fyrir djúpan og áhugaverðan pistill Ingólfur.

Þú ferð einstaklega vel með þegar þú gerir grein fyrir hvað tungumálið skiptir miklu máli, s.b. Íslendingasögurnar, þegar greina á samfélagsgerðina í gegnum aldirnar. Hana má greina í gegnum blæbrigði tungumálsins, og ef Íslendingasögurnar hefði verið skrifaðar á latínu þá væru þær ekki þjóðareign og engin íslensk þjóð til í dag.

Ef íslendingar vilja kasta íslenskunni fyrir róða gætu þeir allt eins tekið upp pólsku miðað við þá 50.000 erlendu ríkisborgara sem ráðherrann virðist slægjast eftir í stjórnsýsluna. Það á bæði við íslendinga og pólverja að þeir tala einfalda og frekar lélega ensku, þó þeir margir haldi annað.

Það á ekki að auglýsa eftir fólki til opinberrar þjónustu sem ekki tala reiprennandi íslensku, þegar því opinbera hefur vantar sérfræðiþjónustu hefur því verið í lófa lagið að kaupa hana á ensku ef hún hefur ekki fengist á íslensku. Rökin sem færð eru fyrir þessari breytingu eru því vatnsblá glær og galtóm, eins og skáldið sagði.

[Ingólfur Sigurðsson, 2.7.2022 kl. 12:18]

Já og pistill þinn um þetta er ekki síðri. Takk fyrir, Magnús. Þótt að maður sé oft hrifinn af mörgu í hægristefnunni verður maður að gagnrýna þeirra ráðherra, þegar manni finnst þörf á því.

[Helga Dögg Sverrisdóttir, 4.7.2022 kl. 16:37]

Ég varð ekki síður hissa þegar fjallkonan talaði ensku, tákn íslensku þjóðarinnar á hátíðardegi hennar. Vissulega falleg gert að hleypa útlendingum að en velja á réttan stað og stund til þess. Skólakerfið er mjög umburðarlynt þegar kemur að útlenskum foreldrum sem tala ekki íslensku. Sveitarfélögin borga túlk í mörg ár. Ætti að vera þak á því. Hafi útlendingur ekki áhuga á að læra íslensku þá á sveitarfélög og ríki ekki að hlaupa undir bagga. Danir takamarka túlkaþjónustu við þrjú ár, eftir það á kunnátta viðkomandi að vera það góð í dönskunni að hann á að bjarga sér í hinum opinbera kerfi.

[Ingólfur Sigurðsson, 5.7.2022 kl. 14:12]

Já, nákvæmlega. Við sem fámenn þjóð verðum að halda í okkar sérkenni til að viðhalda sjálfstæðinu. Evrópuþjóðirnar tala margar yfir bíómyndir til að vernda sín tungumál. Samt eru þær í ESB. Leti og dugleysi hefur verið í Stjórnarráðinu í sambandi við verndun íslenzkunnar lengi. Þó reyndi Lilja eitthvað.

Maður vonar að þetta skáni og ráðherrar geri betur í framtíðinni.