Myrk augu eftir Bob Dylan af plötunni "Empire Burlesque", þýðing, túlkun.

Þeir sem fallast á þessa eða svipaða túlkun á textum þessarar plötu Dylans viðurkenna að hún er ekki undir hans gæðastaðli, heldur skorar þar hátt.

 

Einungis á okkar tímum er þetta skiljanlegt, þegar atburðirnir nálgast sem um er rætt, eða fjallað um. Kófið er hluti af því.

 

Svona er þýðingin:

 

"Ó, herramennirnir eru talandi og miðnæturmáninn er við árbakkann. Þau eru að klára úr glösunum og ganga á brott og það er orðið tímabært fyrir mig að renna. Ég bý í öðrum heimi þar sem líf og dauði eru lögð á minnið, þar sem jörðin er fest upp á elskendaperluband og allt sem ég sé eru myrk augu. Hani gelur langt í burtu og annar hermaður er djúpt í bænagjörð. Eitthvað barn móður hefur villzt og hún finnur hann hvergi. En ég get heyrt í annarri trumbu sem drynur fyrir þá dauðu sem rísa, hverra náttúruskepna óttast er þau koma og allt sem ég sé eru myrk augu. Þau segja mér að iðka þagmælsku um allar þær áætlanir sem eru skipulagðar. Þau segja mér að hefndin sé sæt og frá þeirra sjónarhorni er ég viss um að það er rétt. En ég skynja leik þeirra ekki neitt þar sem fegurðin gengur án þess að eftir henni sé tekið. Allt sem ég skynja er hiti og logar og allt sem ég sé eru myrk augu. Ó, franska stúlkan er í Paradís og drukkinn ökumaður er við stýrið. Hungur geldur þungbært verð til hinna föllnu guða hraða og stáls. Ó, tíminn er naumur og dagarnir eru ljúfir og ástríða stjórnar örinni sem flýgur. Milljón andlit eru við fætur mína en allt sem ég sé eru myrk augu".

 

Þetta kvæði er spásögn um framtíðina, augljóslega. Það fjallar um framtíðina, þegar drottnarinn á bak við vinsælustu trúarbrögð nútímans kemur að hirða sinn skríl og notar sem rafhlöður eða orkuhlöður, rétt eins og í Matrix kvikmyndunum kom fram.

 

Hin dimmu augu eru augu geimveranna sem munu drottna, sem eru sem vélræn og ógegnsæ.

 

"Ó, herramennirnir eru talandi".

 

Lífvera sem er föst á pyntingabekk skynjar aðeins umhverfi sitt svona, og lýsingar margra mannvera sem hafa verið brottnumdar af geimverum eru þannig. Geimverurnar taka á sig mynd herramanna, eða í hugum þeirra pyntuðu, sem finnst þeir vera í læknastól, og herramenn eru tákn um vald, yfirvald. Lýsingarháttur nútíðar, "talandi", merkir að ræða um örlög einhvers í þessu sambandi, en sumir telja jöfnuð ríkja í samfélagi margra vera af þessu tagi, eins og Evrópusambandið til dæmis keppir að.

 

"Miðnæturmáninn er við árbakkann".

 

Þessar myndir gegna margvíslegu hlutverki. Máni er reikistjarna samkvæmt gamalli túlkun, og árbakki er geimur, eða tengistöð geimskips öllu heldur, svo nákvæmlega sé þetta túlkað.

 

"Miðnæturmáni" getur þó haft aðra merkingu. Miðnætti í þessu sambandi hefur sérstaka merkingu eins og tímakvarðar aðrir. Mið nótt er eiginlega tákn um máttleysi, valdaleysi, kúgun, tíma þegar hin kvalda vera er verst sett. Það er vegna þess að vitundin er ekki virk í svefni, og þótt hann sé til mögnunar yfirleitt er það varla tilfellið þar sem helstefnan ríkir, eins og á okkar jörð, eða í þeim heimi sem frásögn þessu hefur komið úr.

 

"Miðnæturmáni" þýðir eiginlega í þessu sambandi helstefnugeimskip, eða helstefnuhnöttur, hugsanlega með bundinn möndulsnúning, víti að minnsta kosti.

 

"Við árbakkann". Riverside á ensku. Á eða fljót er ekki fljót dauðans þarna, Styx, heldur geimurinn. Helstefnugeimskipið hefur lagzt að bryggju, myndi vera rétt þýðing.

 

"Þau eru að klára úr glösunum". Umræðurnar eru að taka enda, ákvörðun hefur verið tekin. "Og ganga á brott". Ganga frá eftir sig, undirbúa næstu aðgerðir. Umskipti verða.

 

"Og það er orðið tímabært fyrir mig að renna". "Slide" getur þýtt að laumast í burtu, færast stig af stigi, renna, láta reka á reiðanum. Setningin getur þýtt margt. Ef frásegjandinn er laus fer hann í felur við þessi orð, ef hann er bundinn getur þetta þýtt andlát og endurfæðing yfir í annan heim. Ef umbreytingu er verið að gera með tæknihlutum getur þetta þýtt að láta undan slíku, til dæmis með lyfjagjöfum eins og með erfðabreytingasprautum, til dæmis.

 

Að öllum líkindum hefur þessi vera verið pyntuð lengi sem segir frá, en hefur öðlazt hæfileika til að fylgjast með eða komast að upplýsingum, kannski sem ekki var búizt við. Fjölmargar frásagnir styðja við þennan skilning á textanum og framtíðin sjálf bendir í þessa átt, þróun okkar mannkyns, svo sannarlega á okkar tímum, á síðastliðnum tveimur árum sérstaklega.

 

"Ég bý í öðrum heimi þar sem líf og dauði eru lögð á minnið".

 

Skyngjafinn túlkar það að Bob Dylan er í öðrum heimi, sá sem tekur á móti upplýsingunum. Þetta er aðeins staðfesting á því sem er augljóst, svo sem.

 

"Þar sem líf og dauði eru lögð á minnið".

 

Veran sem segir frá hreyfist ekki heldur geymir upplýsingar. Slíkt er til. Þetta er staður þar sem upplýsingar safnast saman um líf og dauða annarsstaðar, nokkurskonar netþjónn, mennskur að hluta til, og er það algjörlega í samræmi við aðra hluta spásagnarljóðsins.

 

"Þar sem jörðin er fest upp á elskendaperluband".

 

Já, þetta er mjög góð lýsing á okkar mannkyni og okkar jörð. Okkar leikrit snýst um ástir og hatur, eða gerði það fram að aldamótunum 2000 að minnsta kosti. Þetta eru tilfinningarnar sem notaðar eru til að framleiða okkar vitsmunalíf og tilfinningalíf að stórum hluta.

 

"Elskendaperluband" hefur fleiri merkingar einnig. Systkinajarðirnar koma hér fram, hliðalífin. Ástin þar á milli, hatrið, allt er þetta hluti af orðinu. Samskiptunum er lýst einnig í þessu eina orði, skilji maður það og skynji og viti hvað býr því að baki.

 

"Og allt sem ég sé eru myrk augu".

 

Í umboði drottnara megintrúarbragða okkar mannkyns koma geimverur sem eru að hluta til vélrænar, að öllum líkindum, á dómsdegi og á dómsdögunum sem í aðdragandanum koma einnig. Það er ekki hægt að sjá inní vélræn augu, eða geimfarabúning, þar er engin sál fyrir innan, og því er talað um myrk augu, ólífræn, engin sál þar, aðeins vél, tölva. Þróun okkar tækni og menningar stefnir í þessa átt, og ef ungu kynslóðirnar ekki snúa af þessari braut verður það um seinan. Stefnt er að því að skipta um líffæri með vélahlutunum. Þetta er veruleiki, ekki vísindaskáldskapur, og því fyrr sem fólk talar um þetta af alvöru þeim mun meiri líkur eru á að fólk öðlist aftur eitthvað sjálfstæði.

 

"Hani gelur langt í burtu".

 

Hanagal hefur löngum verið tengt við heimsendi, en einnig má hér nefna Biblíuna og afneitun Péturs, við þriðja gal hanans, er hann þóttist ekki þekkja Jesúm Krist. Slíkar sögur eru einnig mýtur, fylgja goðsagnaminni alþekktu.

 

"Langt í burtu". Heimsendir verður langt í burtu. Á mörgum jörðum, þrælar og ambáttir fengnar í fjarskanum, eins og hefur viðgengizt lengi.

 

"Og annar hermaður er djúpt í bænagjörð".

 

Ekki venjulegur hermaður, heldur engill, að öllum líkindum, sem biður fyrir hjörð sinni, sem honum hefur ekki tekizt með neinum ráðum að bjarga.

 

"Eitthvað barn móður hefur villzt og hún getur ekki fundið hann nokkurs staðar".

 

Hér hefur kynið ruglazt í framtíðarsýninni, vegna stilliáhrifa tímans, ársins 1985, þegar femínisminn hafði ekki enn unnið sinn helstefnusigur.

 

Þetta barn móður er mannkynið allt og er í kvenkyni, því forystusauðirnir sem stjórna á okkar tímum eru kvenkyns, augljóslega. Það er ekkert nýtt að kyn geti komið röng fram í svona spásögnum, þetta er skýrt engu að síður og skiljanlegt, sé tekið mið af stillilögmálinu og hvernig það virkar.

 

"Og hún getur ekki fundið hann (hana með réttu) nokkurs staðar".

 

Sennilega á þetta að vera Jesús Kristur sem finnur ekki sína hjörð, í líki móður, en Freyr þó upphaflega, eða jafnvel Óðinn.

 

"En ég get heyrt í annarri trumbu sem drynur fyrir þá dauðu sem rísa, hverra náttúruskepna óttast er þau koma og allt sem ég sé eru myrk augu".

 

Þetta er ein löng setning sem verður að vera útskýrð í heild sinni, til að fá í hana merkingu.

 

Trumbusláttur Vítis dró mannkynið til Helvítis svo snemma sem 1996 og raunar miklu fyrr. Sögnin "tattoo" þýðir að draga fólk til Helvítis í upphaflegri merkingu frá Afríku, en hefur svo borizt í ensku og önnur tungumál, og þaðan kemur húðflúrið sem þetta allt snýst um, sem komst í tízku um þessar mundir, Heljargangan.

 

Þetta er einnig dómsdagur, (þeir dauðu sem rísa), samkvæmt kenningum Biblíunnar. Önnur trumba, það er auðvitað vegna þess að það eru þrælaþjóðirnar og ambáttaþjóðirnar eins og okkar mannkynið, tegundir sérstaklega gerðar til þrælkunar og sem eiga ekki að hljóta önnur örlög. Sögumaðurinn er hugsanlega að hljóta stöðuhækkun, það er margt sem bendir til þess, eftir að hafa verið þarna lengi.

 

"Hverra náttúruskepna óttast er þau koma og allt sem ég sé eru myrk augu".

 

Náttúruskepnan er auðvitað feðraveldið, þetta frumstæða, sá hluti lífveranna sem búinn var til úr öpunum, lífríkinu, en ekki vélahlutunum. Þetta er frumstæði hlutinn sem deyr. Þetta á einnig við um þá dauðu sem rísa, að sjálfsögðu, nema önnur örlög verði sett inn í staðinn. Býsna ólíklegt raunar.

 

"Og allt sem ég sé eru myrk augu". Sama valdaleysið, ekkert hefur breyzt í þeim efnum".

 

"Þau segja mér að iðka þagmælsku um allar þær áætlanir sem eru skipulagðar".

 

Hver segir þarna frá? Er það æðri vera og ekki sá sem fastur er við pyntingabekkinn? Margt bendir til þess. Svo virðist vera sem um tvo eða fleiri skyngjafa sé að ræða, eins og í mörgum draumum nóttanna, eða daganna.

 

"Þau segja mér að hefndin sé sæt og frá þeirra sjónarhorni er ég viss um að það er rétt".

 

Enn er hér talað um annan hóp. Ekki geta þetta verið kúgararnir, eigendurnir, drottnararnir, nei. Hér er talað um mennina, þolendurna, og guðina, sem raunverulega sköpuðu, heiðnu guðina og gyðjurnar, en þó öllu heldur sálirnar sem rísa upp frá kúguninni og frelsast.

 

Það er of langt mál að fara útí þetta, þar sem þessi atburðarás er ólíkleg. Hún kann því að vera huglæg og vonlæg eingöngu, flóttaleið hins þjáða huga, en það er ekki víst, því fleiri möguleikar koma til greina.

 

"En ég skynja leik þeirra ekki neitt þar sem fegurðin gengur án þess að eftir henni sé tekið".

 

Hér er vísað í annan hóp, kúgarana, vélmennin, þar sem hið mennska er einskis metið, sköpunin. Að sjálfsögðu er ekki hægt að skynja hug þeirra sem ekki hugsa neitt, eru aðeins vélmenni. Það er ekki auðvelt að greina á milli svona margra skyngjafa, en það er hægt engu að síður.

 

"Allt sem ég skynja er hiti og logar og allt sem ég sé eru myrk augu".

 

Þarna er spámaðurinn að segja það beint út að það himnaríki sem búið var að lofa er helvíti, eins og þessi nútími gefur til kynna.

 

"Og allt sem ég sé eru myrk augu". Ennþá sama valdaleysið og vonleysið".

 

"Ó franska stúlkan er í Paradís".

 

Þetta mun eiga við atburðina sem gerðust rétt um Krists burð þegar Gaulverjar voru sigraðir og Keltar, af Sesar og um rómverska heimsveldið í heild. Sumir sagnfræðingar telja ósigur mannkynsins hafa verið innsiglaðan þar á þeim tímapunkti.

 

"Paradís" er ekki Himnaríki heldur Helvíti í þessu sambandi, þetta er háð og dulmál, að sjálfsögðu.

 

"Og drukkinn ökumaður er við stýrið".

 

Okkar mannkyn er drukkið af hatursöndum, það er andsett og leiðir sig til glötunar, þessi setning merkir eitthvað þesslegt.

 

"Hungur geldur þungbært verð til hinna föllnu guða hraða og stáls".

 

Þetta er andlegt hungur og líkamlegt í senn, eftir hinum réttu guðum. Hraði og stál er áherzla á tækni frekar en mennsku. Fallnir guðir, fallnir englar, um slíkt er fjallað í Biblíunni, og víðar einnig. Vísa ég til þess.

 

"Ó tíminn er naumur og dagarnir eru ljúfir og og ástríða stjórnar örinni sem flýgur".

 

Þarna er Bob Dylan að mæra syndina í rauninni því þetta er Biblíutilvitnun, í sálm 91, og örin er talin merkja orð óvinanna, særandi orð þeirra sem eru manni ósammála, þótt aðrar túlkanir koma til greina einnig.

 

Bob Dylan er í rauninni þarna að vakna af skynjuninni, ofskynjuninni, og þessi orð geta komið frá honum, og er að vonast til að heimsendir komi ekki of fljótt.

 

"Ástríða stjórnar örinni sem flýgur".

 

Þessi setning lýsir því snilldarlega hvernig tilfinningalífið hefur bæði í för með sér kvöl og sælu, því "örin sem flýgur" er einnig dómsdagsör.

 

"Milljón andlit eru við fætur mína en allt sem ég sé eru myrk augu".

 

Eru þetta augu vændiskonunnar sem Dylan segir að hafi verið kveikja kvæðisins? Sú vændiskona var auðvitað mannkynið allt, sem hafði þá þegar fallið ofaní vændi guðleysisins og trúleysisins, eins og Bob Dylan vissi fullvel sjálfur þegar hann orti kvæðið, sem er lykill allrar plötunnar, og kannski alls áratugarins, annarra verka hans frá þessum mjög svo misskilda áratug, sem var betri en menn hafa haldið hingað til.

 

"Milljón andlit".

 

Hér er einnig skyngjafinn að tala sem veit meira, hefur meiri völd, og vill hjálpa, mögulega. Þarna kemur þessi efi, hvað er mögulegt að gera.

 

Þetta er kvæði í sama gæðaflokki og "Angelina" frá 1981, sem var afgangslag, en þar sem þetta lag er á plötunni "Empire Burlesque" má segja að hún sé með betri plötum hans frá þessum áratug, og með hans beztu plötum, fyrst lagið er þarna á þessari plötu, og þetta merkilega kvæði. Það er enda almennt viðurkennt að þetta sé bezta lag plötunnar, sem er kannski ofmælt, en margt er samt til í því.

 

Hér er Bob Dylan í toppformi, frábært skáld og frábær tónlistarmaður með meiriháttar lag og texta, en því miður var hann mistækur það sem eftir var áratugarins og afköstin fóru minnkandi.

 

Kannski það sé vegna þess að viðtökurnar voru ekki betri en þetta. "Þegar Guði er hafnað á Djöfullinn leik", eða eitthvað svipað og þetta var málshátturinn sem dr. Helgi Pjeturss vitnaði í í "Hinu mikla sambandi", fyrstu ritgerðinni í Nýal.

 

Nú kann að vera að þetta sé ekki rétt túlkun, en mér virðist þó sem hinar myrkari setningar passi við þessa túlkun.

 

Einnig passar þetta við atburði síðustu ára og áratuga.