Að læra að flissa sér til vinsælda

Þórdís Kolbrún hló og flissaði út allan þáttinn hjá Gísla Marteini (Vikan með Gísla Marteini á RÚV, 11. nóvember 2024), og var bara skemmtileg en ekki fúl á móti. Mætti segja mér að hún hafi tekið til sín gagnrýnina sem ég veitti annarri ungri ráðfrú, Áslaugu Örnu, sem einnig á það til að vera fúl í viðtölum og þung á manninn.

Ég þekki Þórdísi ekki persónulega, eða mjög tæplega, og þó, ég þekki hana kannski meira en aðrar ráðfrýr þarna því ég hef hitt hana persónulega þar sem hún bjó og næstum kastað á hana kveðju, því hún bjó í sömu blokk og mamma í um það bil tvö ár frá 2015 til 2017, og ég sá hana bara einu sinni allan þann tíma augliti til auglitis, og þá man ég að ég var að hugsa um það hvort maður ætti að heilsa, en var ekki viss og sleppti því, og ekki gerði hún það heldur.

En ég er mjög næmur á smáatriði og persónuleika fólks, og ég man eftir hvernig upplifun það var að hitta hana þarna. Hún var sem sagt á leiðinni út og ég var á leiðinni inn, og hún leit ekki upp, virti mig ekki viðlits sannast sagna. Kannski er þetta bara almennt einkenni á ungu fólki í dag. Fólk af kynslóð ömmu og afa heilsaði alltaf þegar það mætti einhverjum í návígi, og þaðan af yngra, af kynslóð mömmu líka. Það kom mér ekki á óvart að hún hvorki leit upp né brosti eða heilsaði mér. Hún var með sinn venjulega þurra og ópersónulega svip, ekki fýlulega, en snubbótta er víst rétt að lýsa því, en hún var búin að henda þeim svip í gær í þættinum hjá Gísla Marteini, undur og stórmerki gerast, og þá brosti hún og hló allan tímann, og var viðkunnanleg, merkilegt nokk.

En ég hlustaði vel á boðskap hennar í þættinum hans Gísla Marteins og mér finnst það vel þess virði að fjalla um það. Á meðan hann tiplaði á tánum í kringum hana smjaðrandi allan tímann eins og ljóshærði maðurinn, og jafnvel Ólafur Darri, nema það að stórleikarinn okkar leyfði sér að vera örlítið tvíræðnari í hennar garð með stuðninginn og með smá grín og spurningar sem voru ekki 100% skjall og oflof eða smjaður eins og hjá þáttarstjórnandanum.

Ólafur Darri ræddi við hana meira á jafningagrundvelli sem var gott, því Gísli Marteinn skapar tilfinningu um hræsni, því oflofið hans getur bæði verið háð og ótti, sem hvorugt er sérlega uppbyggilegt í jafningaþjóðfélagi lýðræðislegra samskipta, eins og opinberlega er sagt að okkar þjóðfélag sé.

En það sem Þórdís Kolbrún sagði var merkilegt því það var eins og hún væri sér nokkuð vel meðvituð um gagnrýnina sem hún hefur fengið, og hún talaði um að bera virðingu fyrir vestrænu samfélagi, sameiginlegum gildum og slíkt. Hún hefur notað þessi orð áður, en mér fannst ég finna fyrir bitrum tón hjá henni og sárum, eins og gagnrýnin hefði náð til hennar nokkuð vel.

En mig langar til að flakka á milli þess sem hún sagði og hvernig persóna hún er, eða var eða hvernig hún kom mörgum fyrir sjónir hér áður fyrr.

Flestir eða allir þekkja hugtakið "að láta rigna uppí nefið á sér". Það lýsir manneskju sem er snobbuð. Þetta orðatiltæki er komið af því að "horfa til himins", sem sagt er að fyrirfólk geri jafnan, "beri höfuðið hátt", sem er andstæðan við það að vera feiminn og með lélegt sjálfstraust, niðurlútur og óframfærinn.

"Að láta rigna uppí nefið á sér" er líka oft notað um óþolandi fólk og hrokafullt. Oft hef ég heyrt vinstrisinnað fólk nota það um ráðherra og ráðfrýr Sjálfstæðisflokksins eða Framsóknarflokksins, það fylgir að gagnrýna þá sem maður er ósammála og finna á þeim gallana.

Þetta orðatiltæki heyrði ég ekki notað um Þórdísi Kolbrúnu af þeim sem hittu hana oft en henni var lýst samt nákvæmlega á þennan hátt, með fleiri og almennari orðum.

Hún var ekki að eiga mjög náin samskipti eða að eignast vini og vinkonur þarna skilst mér, og fór snemma að stjórna öðrum í blokkinni því fólk bar óttablandna virðingu fyrir henni, því hún notfærði sér það að tilheyra hærri stétt en aðrir.

Eitt af því sem Þórdís Kolbrún gerði var að láta skipta um allar hurðir í blokkinni því hinar fannst henni of slitnar og ellilegar. Ekki voru allir sáttir við það, vegna þess að það kostaði mikið.

Ekki stoppaði hún þarna heldur var driffjöðurin á bak við margar framkvæmdir, eins og að láta skipta um glugga í blokkinni og margt fleira. Mamma kvartaði mikið undan kostnaðinum og var ekki ein um það að hugsa Þórdísi Kolbrúnu þegjandi þörfina með því að varpa aukalegum kostnaði á fólk út af viðhaldi sem í hennar tíð varð miklu meira og dýrara en áður hafði verið.

Ekki bara það, heldur héldu áhrif hennar áfram eftir að hún var farin, og þá var fólkið farið að hugsa öðruvísi sem hafði verið rólegra í tíðinni.

Áður en Þórdís Kolbrún kom í blokkina var það venjan að gamla fólkið stjórnaði mestu, en eftir þetta var það oft unga fólkið sem var með mestu frekjuna og stjórnaði gamlingjunum, eða reyndi það.

Hvað er búið að gerast í þjóðfélaginu einmitt á tímanum í kjölfarið, 2017 til 2024, dagsins í dag? Einmitt þetta sama. Ungar konur frekjast áfram, ryðjast fram fyrir aðra og heimta að stjórna meira en eðlilegt getur talizt, setjast í allskonar stóla í fyrirtækjum, opinberum eða einkafyrirtækjum.

En mér finnst hún hafa þroskazt. Í gær í þættinum Vikan með Gísla Marteini var hún afslöppuð og gerði að gamni sínu og sýndi á sér mannlegri hliðar en áður. Það er svo sem ágætt.

Sko, með það sem hún sagði um að virða lýðræði Vesturlanda og annað slíkt, það er eitthvað til í því, en ekki allt. Maður má gagnrýna og það er jafnvel alveg nauðsynlegt, sérstaklega þegar aðrir þegja, annaðhvort af ótta eða skorti á einhverjum hæfileikum eða meðvirkni.

Ég samdi lag árið 2022 sem heitir "Rússar mega ryðjast hingað inn". Ég samdi slatta af þannig lögum þá. Ég elska að ögra og hneyksla eins og Sverrir Stormsker.

Ég er bara ekki sammála henni og aðallega því ég þoli ekki femínisma. Ég ber blendnar tilfinningar til dægurlaga sem ég samdi fyrir 20-30 árum eða meira, þar sem ég sagðist femínisti og eitthvað slíkt, og var jafnvel sammála því á meðan ég söng þau lög og tók upp!

Það er ýmislegt gott við Vesturlönd annars, en Vesturlönd eru satanísk, og öll rök hníga til þess, ef maður notar skilgreiningar sem áður töldust klassískar innan sértrúarsafnaða og Þjóðkirkjunnar almennt.

En núna eru allir að flýja frá þessu meira og minna.

Nei, í þessum pistli ætla ég ekki að ræða pólitík af dýpt.

Gísli Marteinn tekur oft fólk í þættinn til sín sem er óvinsælt og skjallar það uppúr skónum, þvær af því syndirnar eða reynir það.

Hann bjargar þó ekki ríkisstjórn sem er loksins komin svo nálægt bjargbrúninni að annaðhvort er að flýja til baka eða falla niður.

Að lokum er rétt að benda á ákveðin atriði.

Það hefur verið venjan að benda á nazista Þýzkalands Hitlers sem skrímsli og vondar manneskjur. Fólk tekur yfirleitt alltaf dæmi um þá menn sem einhverja sem aðhylltust óverjandi málstað eða þeir væru óverjandi mannverur. Auðvitað er það alrangt, en ég bara nenni ekki að fara útí að verja þá hér, það tekur alltof mikið pláss og fæstir hlusta eða vilja skilja slíkar röksemdir og umfjallanir.

En það vita það spekingar og fleiri að nazistar Þýzkalands voru ósköp venjulegir menn.

Kommúnistar Sovétríkjanna sem lutu Stalín sömuleiðis.

Kommúnistar Kína sem lutu Maó formanni einnig.

Pol Pot, þar var stríðsmenning og þar féllu margir, ótalmargir, enda stríð sem geisaði milli þjóða og innan þjóða, ekki alveg að marka, en samt er hann talinn með harðstjórum mannkynssögunnar stundum og fjöldamorðingjum.

Að fjalla um Pol Pot og fleiri er spennandi, því blóðug og ljót saga um kommúnista og baráttu þeirra innbyrðis er nokkuð sem ekki fer hátt hér á Íslandi.

Eða þeir sem dýrkuðu Franco á Spáni... svona er hægt að telja upp fjölmarga sem höfðu margt ljótt á samvizkunni.

Páfinn sagði nýlega að þeir sem framkvæmdu fóstureyðingar væru leigumorðingjar. Margir móðgust af því og sögðu sig úr kirkjunni í Belgíu þar sem hann var. Auðvitað sagði hann sannleikann í þessu efni. Þeir sem framkvæma fóstureyðingar fá kaup fyrir að drepa.

Enn fremur, þeir sem framleiða getnaðarvarnir eru að framleiða vopn sem drepa alveg eins og byssur eða hnífar.

Það er hægt að drepa á annan hátt en með vopnum eða gasklefum. Það er hægt að drepa með hugmyndafræði eins og femínisma og jafnaðarstefnu.