Framfarir í mengunarmálum og umhverfisvernd miðað við gamla tíma? Það fer tvennum sögum af því.

Áður en húsið okkar að Digranesheiði 8 var rifið og verkstæðið hans afa 2021 þá skrifaði ég ævisögu ömmu og afa, enda hvatti mamma mig til þess, og ég á handritið sem er óútgefið, kannski eftir að ljúka við fáeina kafla þó. Þegar ég tók viðtöl við mömmu og systkini hennar, nágranna og aðra sem gátu sagt sögur, þá lærði ég margt um fortíðina.

Margt er einnig þannig að ég upplifði það sjálfur.

Nú gengur hneykslunaralda mikil um samfélagið því fólk áttar sig á því að endurvinnsla mjólkurfernanna var ekki staðreynd heldur loforð sem voru svikin. Enda eru þær framleiddar á flókinn hátt. Plastfilma er innst, svo pappír og örfín plasthúðuð lithimna yzt. Síðan eru ýmsar erlendar fernur með álpappír í þessum marglaga umbúðum sem erfitt er að endurvinna af þeim sökum.

Það mun kosta 75 milljónir að koma þessum málum í betra horf stendur í meðfylgjandi frétt. Þó hefur staðið endurvinnslumerki á fernunum í fjölmörg ár.

Endurvinnsluhugmyndafræðin er eitt af stóru flaggskipum vinstristefnunnar og jafnaðarstefnunnar. Ef búið er að rústa trúnni á slíkt, þá er mannorð vinstrimanna laskað sem hafa komið inn samvizkubiti hjá þeim sem tala ekki fyrir slíku eða hegða sér þannig.

Nú hinsvegar er komið að því merkilegasta í þessum pistli mínum, en það er að rifja upp nokkur atriði úr fortíðinni og hvernig málum var háttað með umbúðir fyrir 30 til 40 árum, og enn fyrr, þegar foreldrar mínir ólust upp.

Ég man sjálfur eftir pappírnum sem amma notaði til að teikna á þegar ég var 5 ára og ég átti að fara í Digranesskóla árið eftir. Hún sá um að kenna mér að lesa, skrifa og reikna sjálf, einfalda samlagningu að minnsta kosti. Þetta hefur verið árið 1975.

Þannig var að fiskur var keyptur hjá fisksalanum á Álfhólsveginum og þau þekktu hann. Fiskurinn kom í pappír en ekki plasti. Það var tvöfaldur pappír oft utanum hann, og blautur sá sem var næst fisknum.

Á þeim árum og áratugina á undan var það regla frekar en undantekning að allskonar búðir væru með mjög stórar pappírsrúllur við búðarborðið á stálstöngum, og varningi pakkað þannig inn. Plastpokarnir urðu ekki algengir fyrr en seinna.

Svo var keypt hreint skyr í mjólkurbúðinni og því pakkað inn á sama hátt og amma setti það í glerkrukkur þangað til það kláraðist.

En ég man eftir því að allur nothæfur pappír var notaður og honum ekki hent nema nauðsynlegt væri.

Þannig var að hún skrifaði stafi á þennan pappír þegar ég var 5 ára, til að kenna mér stafina og lét mig gera það líka. Svo var hún að teikna og ég byrjaði að teikna þá, held ég.

Í dag eru plasumbúðir nánast allsstaðar.

Ég man líka að amma keypti kjötfars sem var vigtað og sett í þunnt og glært plast og svo pappír utanum. Grænmeti var haft laust í töskunni hennar.

Amma átti stóra leðurtösku sem var notuð til innkaupa. Kálhausar voru þar geymdir, ávextir og grænmeti og fleira.

Olíubílar komu með olíu áður en hitaveitan kom árið 1974. Auðvitað var hitaveitan til bóta, en í sögulegu samhengi er gott að hafa þetta með til að meta afturfarir og framfarir til jafns. En þegar kynt var með olíukyndingu var kalt vatn hitað í ofnunum með olíu og það var á hringrás í kerfinu.

Nýlega var heimildamynd í RÚV þar sem fram kom að örplastið sem komið er í allar lífverur og okkur mannfólkið ekki síður, það veldur sennilega mörgum sjúkdómum og styttir líf fólks talsvert, og gæti átt sök á kynáttunarvanda, ófrjósemi, og öðru.

Í kvöld í Kastljósinu var talað um að tækifæri væru í stöðunni til að minnka mengunina. Þessi frasi er útjaskaður og þreyttur.

Magnús Sigurðsson skrifaði góðan pistil um þetta nýlega. Ég er bara nýgræðingur miðað við hann. Hann komst að þeirri niðurstöðu að auðrónarnir græddu á að nota sem mest af umbúðum, og það má því miður taka undir það. "Auðrónar hagvaxtarins vilja síauknar umbúðir", skrifaði hann. Ekki er hægt að orða það betur. Auðrónar hagvaxtarins stjórna líka Samfylkingunni og Vinstri grænum, Pírötum, Sósíalistaflokknum og Viðreisn, enda er flóttamannaiðnaðurinn þeirra mikla gróðalind.

Áður fyrr gagnrýndu vinstrimenn og jafnaðarmenn kapítalistana. Nú sitja þeir báðum megin við borðið, og gagnrýni sú er innantóm.

Sorpa biðst afsökunar