Réttlæti úr iðrum jarðar (ljóð)

Hinn reiði maður

mun ekki iðrast þess

sem hafði gerzt

og gerist á ný

því konan hans...

Og allt hitt, sem fór til spillis...

 

Ef hið stóra gerist,

þá var það aðeins réttlætið að verki,

því það hefur sinn gang,

og aðferðinni stjórna ekki þær eða þeir.

 

Svikin

sem ég þoldi,

og öll mín afrek

til einskis,

eins og vinnan...

að fara með öðrum...

hefndin liggur í gjótum hinna réttlátu og óréttlátu.

Það verður alltaf misskilið.

 

Þegar þú færð ekki greitt

verður þér sama.

Mannhatrið er þeirra kærkomni gestur,

þau hafa engu að tapa lengur,

en Reykjavík brotnar frá skaganum

og allt fer í tætlur.

Ekkert skjól,

því það ómögulega gerðist.

Við erum komin á forsögulegan tíma.

Héðan af getur allt gerzt.

Er ein útgönguleið verri en önnur?

Erum við ekki einmitt að biðja um að þurfa ekki að bíða eftir því

að mannlegur vilji murrki úr okkur líftóruna?

 

21. apríl 2021.

Er Þórólfur loksins farinn að efast um gildi þess að bólusetja alla, börn til dæmis?

Í þessari frétt er ákveðin lykilsetning, "Foreldrar átta sig kannski ekki alveg á því að það er vegna þess að sóttvarnarlæknir vill bíða og sjá betur niðurstöður rannsókna á þessum hópi". (12 - 15 ára unglingar). Einnig kemur fram að hann biðlar til foreldra að "bíða með að bóka bólusetningu gegn Covid-19" fyrir unglinga á þessum aldri.

Þetta er mjög merkilegt. Einnig er talar Ragnheiður Ósk um "mikla bólusetningarmenningu" hér á Íslandi, sem er annað orð yfir hjarðhegðun.

Núna þegar sóttvarnaryfirvöld eru loksins farin að vera á bremsunni er ástæða til að spyrja sig hvers vegna. Ég hef alltaf verið á þeirri skoðun að þessar bólusetningar ættu aðeins að vera í ýtrustu neyð, þegar hægt er að sýna fram á að pestin sé verri en náttúrulegt ónæmisviðbragð, fyrir gamalt fólk og aðra í áhættuhópum. Þetta er nú einu sinni tilraunabóluefni, en á hitt ber að líta að búið er að sýna fram á hvað pestin er banvæn þegar hún fær að grassera óáreitt, þannig að milliveginn þarf að fara.

„Leyfum börnunum að njóta vafans“

Fyrirtæki af þessari stærð verða hættuleg, þau verða öflugri en ríkin sjálf, ríki í ríkinu.

Fésbókin getur verið eins og ljúfur vinur eða vinkona, en samt, vill maður verða háður öllu sem þar er á ferðinni, og lenda í svona peningamaskínu og athyglisþarfarmaskínu?

Það er kannski skiljanlegt að þetta dómsmál vannst ekki, og ég er sammála þeirri dómsniðurstöðu að erfitt er að sýna fram á þessa yfirburðarstöðu með óyggjandi hætti, en eru lögin einfaldlega of gamaldags og óburðug fyrir svona tröllslegt fjölmiðlafyrirtæki? Þarf nýja löggjöf til að tækla eitthvað risafyrirbæri sem ekki var hægt að ímynda sér áður fyrr á öldum?

Nú er hægt að bera mikla virðingu fyrir bandarískri löggjöf, stjórnarskránni sem hefur víða verið fyrirmynd. Samt tókst þetta ekki, að beygja þetta fyrirtæki undir skattalöggjöf sem skyldi. Virði fyrirtækisins hefur hækkað og stendur í 123 billjónum íslenzkra króna.

Ég held að þegar frjálshyggjan var fundin upp hafi menn ekki órað fyrir svona risafyrirtækjum, eða hversu fáir einstaklingar eiga hluti í fyrirtækjum víðsvegar um heiminn. Þetta er allt annað en frelsi alþýðunnar, þetta eru völd, sem hægt er að nota á ýmsan hátt.

Frjálshyggjan hættir að vera frjálshyggja þegar raunveruleikinn á bakvið hana er klækjavefur alþjóðahyggju þeirra sem toga í spotta og fá meiri völd en langflestir aðrir.

Einokunarmál gegn Facebook fellt niður

Kynjafræði nútímans, kynjarnar miklu.

Skrýtið er að fréttin "Eru karlar og konur ólík?" skuli ekki hafa vakið upp sterkari viðbrögð, eins augljóst og þetta nú er. Þó hafa nokkrir farið að velta fyrir sér kynjafræðinni í kjölfarið.

Annars er þetta orð mjög tvírætt, kynjafræði. Við eigum algengt íslenzkt orð sem eru kynjar í fleirtölu, einkennilegt fyrirbæri, furðufyrirbæri, tengt draumórum og því sem ekki er hluti af veruleikanum og náttúrunni. Kynjafræði þýðir því bæði fræði utan við svið náttúrunnar, furðufræði og furðuvísindi og svo fræði um kynin, samskipti þeirra.

Í upphafi 20. aldarinnar komust nýjar fræðigreinar í sviðsljósið, nutu vinsælda og viðurkenningar, sem nú eru taldar hjáfræði og falsvísindi. Svipfræði voru það og hauskúpufræði, þar sem útlínur svips og hauskúpu áttu að segja til um skapferli viðkomandi og alla eiginleika. Var þetta mælt nákvæmlega með mælitækjum til að fá sem nákvæmastar niðurstöður og réttastar, því ekki mátti skeika um sentimetra hvort viðkomandi mátti teljast æskilegur eða óæskilegur, hættulegur eða ekki.

Kynjafræðin eru svipuð. Þau leitast við að skipta fólki í tvo hópa, góða og slæma. Konur eru fórnarlömb samkvæmt þessum fræðum og karlar gerendur, eða úlfar, en konur sauðir, sem eru veiddir af úlfunum. Ekki er gert ráð fyrir að skapgerðir mismunandi skipti of miklu máli.

Háskólinn tekur þessu opnum örmum. Tízkusveiflur geta leitt mannkynið afvega allsvakalega eins og dæmin sýna úr sögunni. Með því að fá virðulegar viðurkenningar, orður og heiðursmerki er það ranga gert rétt. Enda er það eini tilgangurinn með orðuveitingum og vegtyllum að helga eitthvað sem að öðrum kosti myndi ekki vera hafið til skýjanna.

Almenn dómgreind fer svo í ruslið, henni er breytt. Gæfuleysi mannkynsins og jafnaðarfasistanna felst í því að engin augljós heimsstyrjöld hefur farið fram, þar sem hægt er að telja líkin og benda á aðferðirnar við aftökurnar. Allt fer það fram með "eðlilegum" hætti. Því er sópað undir teppið.

Heimsstyrjöldin er vissulega enn í gangi, þriðja heimsstyrjöldin, stríðið á milli kynjanna. Mannfallið er í þeirri styrjöld meira en í öðrum styrjöldum, því þjóðunum er farið að fækka vegna áhugaleysis á hinu kyninu hjá þeim sem duglegastir eru í þessum stríðsrekstri, við á vesturlöndum, í hinum svonefndu menningarþjóðfélögum.

Rómverska heimsveldið hafði ástæðu til að monta sig af eigin afrekum nokkuð lengi, en ekki varð það eilíft. Í sögubókunum er fjallað um hnignun Rómaveldis. Hvaða mannfélag mun fjalla um hnignun Evrópu?

Eru karlar og konur ólík?

Börnin þurfa að kynnast gamaldags málfari, hjá öfum, ömmum og í fornum skræðum.

Já, það eru engar ýkjur að íslenzkan er á undanhaldi eins og segir frá í þessari grein. Á sama tíma skrifar Björn Bjarnason prýðilega grein um mikilvægi þess að efla þjóðmenninguna, sem ég tek undir, og flestir hljóta að gera sem eru eldri en tvævetur.

Nú væri menntamálaráðherra hverju sinni í lófa lagið að búa til reglugerðir um nöfn veitingastaða, íslenzkt textað eða talsett barnaefni, sem áður var allsráðandi en hefur eitthvað látið undan síga, harðari reglur í að íslenzka tækniumhverfi síma, tölva og snjalltækja, að matseðlar, tilkynningar og auglýsingar verði helzt sem mest á íslenzku, eins og þessi grein fjallar um að ætti að vera.

Raunar er það svo að ég hef fengið aukinn áhuga á íslenzkunni með tímanum, eftir þrítugt, fertugt. Þegar maður var í skóla fannst manni þungar og vandaðar bókmenntir leiðinlegar. Með auknum þroska skilur maður stílbrigðin sem í þeim finnast, snilldarlegar lýsingarnar og boðskapinn.

Í raun er menningin að fletjast út með því að fara á netið og í snjalltækin. Aldrei eru allar bækur settar þangað. Sem sagt, allir vita grunnatriðin sem eru aðgengileg á netinu, en færri kynna sér sjaldgæfu bækurnar vandlega.

Börn og unglingar eru þannig, kynna sér hlutina á yfirborðinu, og eru vel að sér í enskunni. Í raun er það skylda foreldranna að kenna börnunum að nota tímann í lestur gamalla bókmennta með zetu og je-stafsetningu, slíkar bækur ættu að vera til á öllum heimilum, með fornfálegri setningaskipan, sjaldgæfum orðum og þannig íslenzku sem þroskar málvitundina og býr til samhengi í þróun íslenzkunnar.

Íslenzkan þarf ekki að vera á undanhaldi. Um 1990 var sett af stað svokallað "málræktarátak". Slíkt er hægt að gera aftur. Metnaður er allt sem þarf, og að fara útí þetta verkefni.

Íslenskan er á undanhaldi

Táknmál, eftir Bob Dylan frá 1976, túlkun á erindi 1.

Þannig var að Bob Dylan hljóðritaði enga sólóplötu árið 1976, né heldur 1977. Engu að síður samdi hann lög á þessum tíma, að minnsta kosti árið 1977, þegar hann samdi nær öll lögin á "Street Legal" frá 1978, og samkvæmt áreiðanlegum heimildum bjó hann að minnsta kosti til 10 lög árið 1976, eða sem svarar einni hljómplötu, en fyrir vini sína spilaði hann þau, og ganga þau undir nafninu "I´m Cold", eftir einu laganna, hrollvekjandi sársaukasöngvar þegar hann var að skilja við konuna sína, en þetta tók hann hvorki upp né gaf út.

Ég hef nú lengi pælt í ferli Dylans, og finnst mér þessi tvö lög frá 1976 sem þekkt eru betri en lögin á "Slow Train Coming" frá 1979. Öll þau lög eru andlaus endurtekning á Biblíunni og klisjum kristilegum, en lögin tvö frá 1976 eru full af dulrænu líkingamáli, ef vel er að gáð. Þetta er annað þeirra.

Þetta lag á sér þá forsögu að Bob Dylan hélt til í tjaldi fyrir utan Shangri-La hljóðverið á vormánuðum 1976 þegar Íslandsvinurinn Eric Clapton var að taka þar upp plötuna sína, "No Reason To Cry". Þeir voru raunar góðir vinir og Dylan oft að fylgjast með vinnu vinar síns í hljóðverinu. Einhverntímann tók Dylan upp gítarinn og raulaði þetta lag fyrir munni sér sem hann sagði nýlegt. Hann sagði að Clapton mætti nota það, sem hann gerði. Einnig raulaði hann annað nýlegt lag, sem hann kallaði "Seven Days", lét Clapton það eiga sig, en annað stórstirni, frægur maður úr Rolling Stones sem þarna var með þeim, Ron Wood, tók Dylan á orðinu og fékk leyfi hans til að nota það í staðinn, á sólóplötu sinni "Gimme Some Neck", sem reyndar kom ekki út fyrr en 1979.

Maður verður að þekkja verk Dylans með ævisögulegum hætti til að skilja undirtónana í því og boðskapinn í raun og veru, því hann er nokkuð vel falinn. Á yfirborðinu fjallar það um yfirborðsleg samskipti fólks á kaffihúsi sem "meika ekki alveg sens" einsog sagt er á vondri íslenzku, samskiptunum er lýst svo klaufalega og illa að þau eru ekki útskýrð almennilega. Sá sem eitthvað hefur kynnt sér ljóðatúlkanir sér þó fljótlega að eitthvað gerist undir yfirborði kvæðsins sem gefur fleira til kynna en orðin ein segja til um.

Ekki er alveg á hreinu hvenær Dylan samdi lagið, samkvæmt Eric Clapton spilaði hann það fyrst í Desire upptökulotunum 1975, en þá hefur hann kannski ekki verið búinn að klára það, þótt hann hafi fullyrt það síðar að það hafi verið unnið hratt, í einni lotu. Þó má búast við að grunnurinn hafi verið búinn til þá, kannski einhverju breytt ári síðar.

Engu að síður telja það margir frá 1976 í þeirri mynd sem allir þekkja það, frá sólóplötu Claptons sem fyrr var nefnd.

Þetta eru í raun aðeins fjögur stutt erindi og ekkert viðlag, en tvö erindi eru endurtekin áður en lagið endar.

Engu að síður er margt á seyði þarna undir yfirborðinu.

Sannkristilegu lögin hans á "Saved" og "Slow Train Coming" eru þannig samsett flest að ekki er hægt að túlka þau nema á einn veg, hinn kristilega. Hér gefast nokkrir túlkunarmöguleikar og um leið og einn opnast þá koma fleiri í ljós.

Fyrst skal það nefna að mannleg samskipti eru meginviðfangsefni Dylans í kvæðum hans og söngtextum en ekki friður eða mannréttindi, þótt margir haldi það sem aðeins þekkja hann af afspurn, eða "Blowing In The Wind".

Einnig er rétt að nefna það hér að hann notar einföld mannleg samskipti til að tákna eitthvað annað oft, og með því að láta eitthvað ekki ganga upp gefur hann vísbendingar um að þetta sé líkingamál hjá honum.

Þetta kvæði er í raun ekki ólíkt þessum lengri og flóknari kvæðum hans um sama efni. Það er einfaldlega samþjappaðra. Að auki og kannski það sem vegur þyngst er að skáldið lét sjálft hafa eftir sér "að hann skildi það ekki sjálfur". Slíkt orð segja að hann telur það merkja eitthvað, því oft gerir hann lítið úr eigin skáldskap, í gríni eða alvöru.

 

Svona er fyrsta erindið þýtt á einfalda íslenzku:

 

"Þú talar til mín með táknmáli, á meðan ég borða samloku í litlu kaffihúsi þegar klukkuna vantar stundarfjórðung í þrjú."

 

Ég tel að hann sé í raun að yrkja um konuna sína og sambandsörðugleika þeirra í hjónabandinu, og að þetta kvæði sé í raun eitt berorðasta og opinskáasta kvæðið hans um þeirra hjónaband, þótt stutt og einfalt sé á yfirborðinu. Einnig kann kvæðið að vera um samband við geimverur og eitthvað enn fleira. Ekki verður komizt yfir allt það efni hér, en þó minnzt á nokkra túlkunarmöguleika.

 

Oft kveður Dylan í ásökunarrómi, og ekki maklega að margra áliti. Þannig er það líka í þessu kvæði og því nauðsynlegt að skoða margt.

Ég tek þá afstöðu að reyna að túlka hvert einasta orð sem gæti skipt máli, sérstaklega orðið samloka, sem er samsett þannig að það gæti verið sandur og norn, þótt stafsetningin sé ekki nákvæmlega sú sama.

Auk þess er tekið fram að kaffihúsið er lítið, og það hefur einhverja merkingu.

En ef við byrjum á byrjuninni þarf að gera sér grein fyrir því af hverju þessi manneskja reynir að tala til hans, eða gefa honum táknmálsbendingar sem hann skilur ekki augljóslega og veit ekki um nærstaddan túlk til að hjálpa sér.

Það þarf að svara öllum spurningum sem vakna, og þær eru margar. Þetta er raunar miklu flóknara kvæði og verk en í fyrstu gæti virtzt.

Sú spurning vaknar hvers vegna það er í nútíð en ekki þátíð, þetta fyrsta erindi. Það gefur þá tilfinningu að þetta sé að gerast núna, eða sé jafnvel alltaf að gerast, og það er engin tilviljun heldur stílbragð sem gefur merkingu í kvæðið allt. Raunar er þátíð annarsstaðar í kvæðinu, en ekki í þessu fyrsta erindi.

Þessi "þú" eða "þið" tala sem sagt alltaf á þessu litla kaffihúsi við ljóðmælandann, hvað sem þetta litla kaffihús ónefnda á að standa fyrir, sem rétt er að skoða betur.

Með því að blanda saman tíðum er gefin tilfinning fyrir eilífðinni annarsvegar og svo fastri fortíð hins vegar, atburðum sem standa sögumanni fyrir hugskotssjónum og skipta meginmáli jafnvel í túlkuninni.

Hugtakið "stundarfjórðungur í þrjú" merkir ýmislegt þegar vel er að gáð. Þetta hugtak merkir "næstum alfullkomnun", því talan þrír stendur oft fyrir fullkomnun og algjörleika.

Dylan hafði áhuga á heiðnum trúarbrögðum á þessum tíma en einnig kristni. Hann var á kafi í dulspeki, tarot, austrænum fræðum, andatrú og kristni í senn, enda í kynnum við þannig fólk, á "Rolling Thunder" tónleikaferðinni um þetta leyti.

Það gefur vísbendingar.

Orðið "sandwich" held ég að sé lykilorð í kvæðinu. Ef við túlkum það ekki á ljóðrænan hátt er kvæðið merkingarlaust. Engin keðja er sterkari veikasta hlekknum í henni. Þannig er þetta einnig með góð ljóð og kvæði, hvert einasta orð í þeim skiptir máli uppá túlkunina að gera.

Norn sandsins merkir þetta orð, tel ég, en þau orð þarf að kljúfa betur niður í einingar og merkingar til að komast áfram.

Hver er ljóðmælandinn ef ekki Dylan sjálfur?

Í fyrsta lagi yrkir hann út frá eigin reynslu, en fær svo innblástur frá íbúa annarrar stjörnu, eins og svo oft gerist hjá honum í hans beztu kvæðum.

Hann getur verið að yrkja um konuna sína. Hann getur verið að yrkja um samskipti okkar mannkyns við geimverur. Hann getur verið að yrkja um sambandsörðugleika okkar mannanna innbyrðis, sérstaklega á milli kynjanna. Hann getur verið að yrkja um kynslóðabilið, mismunandi tungumál kynslóðanna, og fleiri túlkunarmöguleikar eru í boði.

Fyrsta setningin er "You speak to me". Skýrara getur það ekki verið, en þetta er samt óljóst á sama tíma. Þessi "þú" eða "þið" taka frumkvæðið, (getur þýtt hvort tveggja í ensku).

Frásagnir um samskipti manna við geimverur lýsa því oft hvernig tíminn ruglast og brenglast, eins og í þessu kvæði. Einnig er þeim samskiptum lýst sem draumkenndum, það er að segja, geimverurnar nota táknmál sem fólk þekkir til að tjá sig með, ekki endilega orð, heldur myndir, minningar og eitthvað slíkt, raðar saman veruleikanum á nýjan hátt, og oft man fólk lítið sem ekkert eftir slíku, nema kannski löngu síðar, eða skömmu síðar, eða eftir dáleiðslu. Þannig er þetta kvæði að nokkru leyti, það inniheldur minningabrot og svo þetta dularfulla erindi í nútíð, eitthvað sem gerist í sífellu. Raunar er annað erindið þannig líka, en því er skeytt við í mörgum opinberum útgáfum verksins.

Þess vegna er ekki hægt að túlka þetta kvæði endanlega, aðeins er hægt að koma með sennilegar túlkunarkenningar, til að fólk færist nær því og hugsanlegum boðskap þess.

Ef hann er að yrkja um konuna sína þarf maður að svara þeirri spurningu hvers vegna hann tekur þetta fram:"Þú talar við mig, þú yrðir á mig á táknmáli".

Þessi skýring liggur kannski beinast við, að nota táknmálið til að lýsa samskiptaörðugleikum í hjónabandi, sérstaklega þar sem hann þekkir það ekki. Margt bendir til þess að hann sé að yrkja um konu. Þriðja erindið segir: "Does she know I still care?" (Veit hún að að það skiptir mig ennþá máli?).

Að öðru leyti kemur ekki kynið fram eða talan, hver þessi "You" er, (þú/þið).

Af hverju tekur hann þá fram að þetta gerist í litlu kaffihúsi? Er hann kannski ekki að tala um konuna sína heldur einhverja ókunnuga manneskju sem er að reyna að kynnast honum? Það er mögulegt.

Hvað með almenna og algilda merkingu um sambandsörðugleika yfirleitt?

Já, sú skýring gengur upp líka. Þetta eru allt mjög almennar lýsingar, en þannig samsettar að þær gefa marga túlkunarmöguleika, að vísu.

En hvað um kynslóðabilið? Er hann að tala um börn, börnin sín kannski, eða faðir eða móður? Ekki er það útilokað, en ekki víst samt.

Hverju er þá hægt að slá föstu, ef nokkru um þetta kvæði?

Jú, þessum samskiptum er lýst, en hvers vegna?

Kvæðið lýsir samskiptaörðugleikum, svo mikið er víst.

Kaffihúsið er lítið. Af hverju?

Það gefur nánd til kynna, það gefur til kynna að hægt er að gefa sér tíma til að skynja fólkið þarna inni og aðstæðurnar, þegar mannmergðin er ekki yfirþyrmandi og yfirgnæfandi.

Samlokan, eða sandnornin er það orð sem næst þarf að skýra út.

Sandur getur verið tákn fyrir tíma sem er að líða. Hann getur verið tákn fyrir aldir eða aldatugi, miðað við hversu langan tíma tekur að láta píramída eða aðrar slíkar byggingar veðrast.

Sandur getur einnig merkt stuttan tíma, eins og þegar eitthvað er skrifað í sandinn á ströndinni og hafið þurrkar það jafnóðum út.

Sandur getur merkt svörfun eða hruflun, eins og í samhengi orðsins sandpappír, sem notaður er til að pússa eitthvað og slípa.

Sandur getur staðið fyrir ótrygga undirstöðu, en þó hefur verið á það bent að einnig geti hann staðið fyrir trausta undirstöðu, sé hann notaður rétt sem byggingarefni, eða sandkorn af jafnri stærð.

Auk þess leika börn sér oft að sandi á ströndinni, svo hann getur verið tákn fyrir æsku og leiki, til dæmis, eða eftirgefanleika, en þannig eru eiginleikar hans á ströndinni, sveigjanleiki og eftirgefanleiki og mótunareigind.

Sandur getur verið tákn fyrir eitthvað smátt sem er þó hluti af óendanleikanum og einhverju stóru, því sandur er svarf úr sama efni og fjöll eru gerð af, efni stjarnanna er ekki ósvipað. Sandur táknar því að vera lítill hluti af risastórri heild.

Texti í Biblíunni notar sand sem tákn fyrir óendanleikann og mikinn fjölda, að guð gefi fleiri afkomendur en sandkorn jarðarinnar, en það er gríðarlegur fjöldi og mikil frjósemi.

Sandur er tákn fyrir eitthvað sem hægt er að leika sér að, láta renna á milli fingranna, en er þó sjálfstætt, og eilífra en maður sjálfur, þótt minna sé, hvert og eitt korn, það er að segja. Sandur lýsir því ákveðnu afstæði einnig.

Sandur er því einnig tákn fyrir sjálfsblekkingu, fólk telur sig hafa hann á valdi sér, en hann geymir þó söguna og hefur orðið vitni að mörgu og er ekki eitthvað sem hægt er að taka sem gefnu raunar, því hann getur tekið mörg mismunandi form. Hann er síbreytilegur, ef hann er þvingaður til þess af ytri aðstæðum.

Síðan er það nornin. Norn þýðir upphaflega að næra og lækna. Norn er sú heilaga kona sem læknar og nærir, í því efni tek ég mark á útskýringum dr. Helga Pjeturss miklu frekar en annarra, tel þær réttari og upprunalegri.

Norn fékk einnig neikvæða merkingu með kristninni eins og menn þekkja, einhverskonar gömul fræðikona sem vill öðrum illt, og stríðir gegn náttúrulögmálunum, kemur því til leiðar sem enginn mannlegur máttur getur, nema manneskja sem er búin að gera samning við Djöfulinn, þann sem gefur tækni nútímans og er almáttugur en í andstöðu við Guð, þennan sem skapaði himinn og jörð og vill hjálpa, aðeins ef fólk trúir á hann og son hans, og les hans heilaga orð, samkvæmt hefðbundinni kristilegri túlkun og kenningu, en flestir Íslendingar eru sennilega enn í Þjóðkirkjunni, þótt hægt sé að spá því að í framtíðinni verði langflestir Íslendingar múslimar, og islam þjóðtrúin, en islam virðist vera að sigra allsstaðar á vesturlöndum, og á norðurlöndunum ekki hvað sízt, hvað svo sem mönnum finnst um það.

Hvað er þá sandnorn samkvæmt þessari skýringu og tulkun? Það er einhver máttur handan tímans, einhver galdur handan tímans. Hvernig getur sögumaðurinn verið að éta þennan mikla mátt, eða meðtaka hann semsagt?

Hann er því að fræðast í dulrænum fræðum, andatrú eða einhverju slíku, þegar geimveran talar til hans, eða konan hans, eða einhver sem hann þekkir ekki, eða skilur ekki, eða eitthvað slíkt, nær ekki að tengjast til fullnustu. Við sjáum mynstur ef við notum þetta táknmál og líkingamál, en getum ekki slegið neinu föstu samt.

Hins vegar er hann að ná árangri þegar þetta gerist. Það segir línan um að klukkuna vanti stundarfjórðung í þrjú, en þrír merkir fullkomnun samkvæmt flestum æðri trúarbrögðum.

Séu þessar línur teknar saman á merkingafræðilegum grundvelli væri hægt að segja að hann sé alltaf truflaður eða hindraður áður en hann nær markmiði sínu, áður en hann nær fullkomnun. Þessa tilfinningu þekkja margir, og um þetta mætti margt rita, en verður ekki gert hér að þessu sinni, að vísu.

Þá er ég búinn að túlka þetta fyrsta erindi. Eftir er aðeins að lýsa almennum tilfinningum og hughrifum sem það vekur, því slíkt gæti hjálpað við túlkun yfirleitt.

Maður skynjar að textinn er dulúðugur en sáraeinfaldur um leið, næstum því ómerkilegur, eða þannig mætti túlka hann, eins og sennilega langsamlega flestir gera, sem ekki kafa dýpra í hann.

Hin erindin ljóstra einhverju upp, en samt ekki öllu. Textinn í heild heldur áfram að vera leyndardómur þegar búið er að túlka hann að fullu, en þá er að minnsta kosti hægt að velja um fleiri túlkunarmöguleika, í staðinn fyrir að afgreiða hann sem létta og tilviljanakennda samsuðu, sem hann raunar kann að vera líka, um það er ekki alveg hægt að fullyrða, nema Dylan er mikið skáld, og vel rétt að reyna að túlka hans verk vandlega með svona greiningu og vönduðum vinnubrögðum.

Mikið vildi ég óska að Dylan hefði samið fleiri lög á þessu ári og gefið úr plötu með svona lögum. Þetta er Dylan í toppformi, frábær tónlist og ljóðlist. Þarna er hann ekki í neinum sérstökum klisjum, hvorki poppklisjum eins og eftir kristilegu árin 1979 - 1981, né í kristilegum klisjum eins og þau ár.

Þarna er hann í toppformi, en með lítið sjálfstraust að því er virðist, úr því að hann gaf ekkert úr, nema hljómleikaplötu, fór ekki í hljóðver, og leyndi því sem hann samdi. Þeir sem þekkja hann bezt vita að hann var enn að semja á þessum tíma, en leyfði fólki bara alls ekki að heyra það, nema örfáum vinum sínum í mesta lagi.

Að vísu kom Desire út, en hún var öll unnin árið 1975.

"Óhagsætt gengi gleypir mannúðaraðstoð" - afstæðishyggja og þversagnalögmálið útskýrir ýmislegt.

Við fáum sífellt skilaboð og upplýsingar, en veruleikinn þar á bak við er flóknari en myndin sem upp er dregin. Náttúran er grimm og ofbeldi er hluti af henni. Mannlegur vantþroski verður að breyta sér, ekki náttúran eftir mannlegri einfeldni.

Samkvæmt fréttinni getur verið að helmingurinn af fjárhagsaðstoð sem Líbanon fékk hafi verið gleypt af bönkunum.

Það er auðvelt að gagnrýna einræðisherra og fjöldamorðingja, en hvað með pestirnar sem drepa fleiri? Er þá Guð sekur eða náttúran, ef þær pestir voru ekki búnar til af mönnum, eins og nú er mögulegt.

Frjósemi er alltaf meiri meðal flóttamanna og fátækra þjóða. Þannig er styrkur náttúrunnar, að undir ógn og í hættuástandi fæðast flest börn, það er ómeðvitað af foreldrunum til að fylla í skörðin. Það er ekki hægt að setja sama mælikvarða á allt og alla.

Það er hægt að koma inn samvizkubiti hjá fólki með einföldum skilaboðum, en hverjir eru móttækilegir? Moldríkir vesturlandabúar sem eru að deyja úr leiðindum. Firringin, siðmenningin, oft er þörf á meira jafnvægi.

Óhagstætt gengi gleypir mannúðaraðstoð

Kannski mun ég kjósa til vinstri í haust.

Hægristefnan er dauð. Vinstri grænir hafa sannað sig sem góður umhverfisverndarflokkur, hálendisþjóðgarðurinn er þarfamál sem ég styð, en því miður notuðu Sjálfstæðismenn það mál til að sýna sjálfstæði sitt, kjark og dug, en það hefðu þeir átt að gera í fóstureyðingarmálinu fyrr á kjörtímabilinu. Vinstri grænir voru svo snjallir að koma með hræðilegu málin fyrst, því þeir vissu að það var Bjarna metnaðarmál að sitja út kjörtímabilið vitandi hvernig fyrri stjórnir enduðu, áður en fjögur ár liðu.

Vinstri grænir eru að vísu ekki nógu beittir í vinstriáherzlunum, að hjálpa fátækum, það er að segja, en það eru miklar líkur á að næsta stjórn verði Samfylking, Vinstri grænir og Viðreisn, sem sagt dæmigerð vinstristjórn, og jafnvel lagt út í að klára Evrópusambandsaðildina sem hefur legið í frosti í fáein ár, en er ekki gleymd og sízt grafin.

Það eru fáein mál hjá öllum flokkum sem ég get ekki þolað. Þó er ég hlynntur einhverjum áherzlum í öllum flokkum og hef því alltaf kosið sitt á hvað.

Guðmundur umhverfisverndarráðherra kom á plastpokabanni sem er stórt skref í rétta átt. Óþægilegu skrefin eru virðingarverð. Hann hefur sýnt af sér meiri einurð en flestir aðrir ráðherrar, óbilgirni segja sumir, en það er það sem dugar mjög oft.

Ég mun aldrei samþykkja áróður gegn umhverfisvernd hjá Sjöllunum, eins og ég mun aldrei samþykkja alþjóðahyggjuna hjá krötunum.

Ég samdi lagið "Engar umbúðir", og ég er svo ánægður með það að sá boðskapur er loksins orðinn viðurkenndur, næstum 40 árum eftir að ég samdi lagið, en ég samdi það á fjórtánda ári í skóla eftir tilfinningaþrungnar ræður um umhverfisvernd frá líffræðikennaranum okkar í tímum, í líffræði í skólanum.

Maður verður að reyna að vera jákvæður þrátt fyrir allt útí ástandið, ef hægt er. Þá vil ég miklu frekar kjósa vinstriöfga en limlesta frjálshyggju.

Katrín Jakobsdóttir býður af sér góðan þokka, þótt hún sé vafalaust kjáni sem lætur spila með sig ennþá að mörgu leyti. Hún er indæl manneskja eins og hún kemur fram í viðtölum, og ég held að hún sé vaxandi stjórnmálamaður, manneskja sem er farin að skilja af meiri dýpt alls konar öngstræti stjórnmálanna og afleiðingar þeirra.

Ef þessir þrír flokkar mynda alveg eins stjórn eftir næstu kosningar mun ég sætta mig bærilega við það. Sárt finnst mér að sjá Sjálfstæðisflokkinn láta af stefnumálum sínum í svona samstarfi. Hollara væri honum að styrkja sig í stjórnarandstöðu.

Vinstristjórn með Samfylkingu og Viðreisn get ég einnig sætt mig við. Ég er ekki alveg andhverfur Evrópusambandsaðild, en er samt ekki alveg viss um að hún sé rétta lausnin á vandamálum þjóðarinnar.

Mér finnst í raun ekkert sárt að VG stendur sig ekki í verkalýðsbaráttunni. Árangurinn í umhverfismálunum finnst mér bæta það upp.

Ég held að ef ég skrifaði bók um lagið mitt "Engar umbúðir" og hugmyndafræðina á bak við það myndi hún seljast, því þetta er í tízku hjá ungu fólki, umhverfisverndin.

Þannig að maður verður að reyna að hætta að nöldra og líta á björtu hliðarnar. Svo tókst stjórninni vel upp í sóttvarnarmálunum, þótt enn liggi þessi stóra spurning í loftinu hvort nauðsynlegt hafi verið að bólusetja unga fólkið. Það mun vonandi ekki koma á daginn að hafi verið eitthvað skelfilegt mál.

Fyrir rykuga sannfæringu (ljóð)

Dökk eru ský,

en við fáum almættið

frá konunni sem við trúum á.

Á meðan hún er djásnið

sem við skreytum okkur með,

 

en ég ætla ekki

að standa

gegn

því.

 

Eins og veikur blærinn í sól...

 

Einhverri fortíð finn ég fyrir...

 

Kannski ég hafi átt mér einhverja fortíð?

 

En sólarljósið er of sterkt

fyrir rykuga sannfæringu

í kjöllurum seðlabankanna

og skólanna

sem hafa of mikla fullvissu

til að hleypa þeim frjálsum út.

 

Eru þær minningar of góðar?

Var það líf of gott?

 

Hann sem er farinn...

Hún sem er farin...

Höllin sem fer útí vindinn

verður

að

engu.

 

23. marz 2018.

Veiðileyfið á sterkara kynið meðal biturra

Biturleikinn á sér heimili á DV. Þar skrifa reiðar konur pistla um þau gleðitíðindi þegar þær finna karla og stráka sem eitthvað gera af sér. Nokkrir meðvirkir karlar fá að skrifa pistla líka, ef þeir fylgja karlhatursstefnunni miskunnarlaust.

Saman safnast svo hjörð athugasemdavirkra sem níðist á hræjunum sem misstíga sig. Þar gildir lögmálið að bíta til bana, ekki mennskt siðgæði heldur siðgæði rándýrsins og hræætunnar.

Af þessum sökum eru svona fjölmiðlar eins og DV kallaðir sorprit. Þessi mannhatursstefna og karlhatursstefna hefur keyrt pappírsútgáfuna í þrot, en það er ennþá markaður fyrir þetta, því nóg er hatrið á milli kynjanna til að lesendur finnist sem velta sér uppúr neikvæðninni.

Það þýðir ekki að reyna að koma vitinu fyrir fólk sem stjórnast af hatri. Það veit karlinn sem lemur konur, hann sér rautt. Það veit fólkið sem stjórnast af karlfyrirlitningu. Það er jafnvel gagnslaust að rökræða við fólk sem er á þessu vítisstigi tilfinninganna. Það er á myrkum stað og þarf ást en ekki hatur til að komast uppúr myrkri sálarinnar.

Þetta fólk þarf að skilja ástæður á bak við brotin, hvort sem þau verða glæpamál eða haldast sem gremjuefni án aðkomu laga og réttar.

Það er sigur þegar hinn bitri hlustar og meðtekur rök. Það minnkar líkurnar á að hinir bitru hlusti þegar ekki er reynt að nálgast ólík sjónarmið.

Hvar er haturslögreglan þegar frægir eða ófrægir karlar eru níddir niður af biturleikans leyfishöfum? Er þetta bara of nýtt í menningunni til að margir taki eftir þessu?

Ég held að heimilisofbeldið aukist frekar en minnki þegar ástandið er svona. Enda eru rannsóknir sem sýna það frá Bandaríkjunum, til dæmis að þar bindast menn kvenhaturssamböndum og mynda samtök í þessa átt sem mótvægisaðgerðir.

Vegna hins kerfisbundna ofbeldis gegn konum í gegnum aldirnar hefur kvennamenningin (metoomenningin sérstaklega) mótazt þannig að þær hlusta án gagnrýni á sögur um ofbeldi, og það er nefnt skilyrðislaus ást. Svo ef maður les þessar sögur í nútímanum kemur í ljós að þar er enginn greinarmunur gerður á ljótu ofbeldi og einhverju sem gerist fyrir tilviljun, persónulegum samskiptum sem valda óánægju en erfitt er að rökstyðja að hafi verið af neikvæður ásetningur á ferðinni gegn konum.

Í kjölfarið er eins og það sé leyfilegt af dómstóli götunnar að fullyrða að veiðileyfi megi gefa út á tegundina sem heild, karlkynið. Þetta nær auðvitað engri átt og er ekki merki á siðuðu samfélagi, sízt hámenningarsamfélagi eð velmegunarsamfélagi, nema það sé á leiðinni til helvítis og á hnignunarbraut.